Biến Côn Đảo thành hòn đảo xanh biểu tượng quốc tế, thu hàng trăm tỉ mỗi năm

Đặc khu Côn Đảo của TP.HCM được các chuyên gia đánh giá có nhiều dư địa, tiềm năng trở thành 'Hòn đảo di sản carbon thấp đẳng cấp quốc tế'. Để hiện thực hóa được mục tiêu này, các trụ cột chính để chuyển đổi xanh cho đặc khu Côn Đảo bao gồm: giao thông xanh, năng lượng bền vững; kinh tế biển xanh; du lịch chất lượng cao.

Nội dung được nêu tại Hội thảo khoa học “Khởi động các chương trình chuyển đổi xanh tại Đặc khu Côn Đảo” do Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM tổ chức sáng nay (07/8).

Ông Lê Anh Tú, Bí thư Đảng ủy Đặc khu Côn Đảo, TP.HCM phát biểu tại hội thảo. ẢNH: BTC

'Viên ngọc xanh' cần những mô hình phát triển khác biệt

Theo các chuyên gia, Côn Đảo là đặc khu thuộc TP.HCM, nổi bật với giá trị sinh thái đa dạng và là nơi cư trú của nhiều loài động vật quý hiếm như rùa biển xanh, dugong, cá heo và quần thể rừng nguyên sinh ven biển. Với diện tích hơn 15.000 ha được bảo vệ dưới dạng vườn quốc gia, Côn Đảo đóng vai trò then chốt trong bảo tồn đa dạng sinh học của khu vực Đông Nam Á, đồng thời được công nhận là một trong những địa điểm quan trọng nhất tại Việt Nam cho các chương trình bảo tồn rùa biển. 

Trong những năm gần đây, lượng khách du lịch đến Côn Đảo gia tăng nhanh chóng, đạt gần 400.000 lượt vào năm 2019, vượt xa mức trung bình các năm trước đó. Sự tăng trưởng "nóng" về du lịch mang lại nguồn thu và cơ hội việc làm, nhưng cũng đồng thời tạo áp lực lớn lên môi trường sinh thái, hạ tầng đô thị, xử lý nước thải và rác thải, cũng như rủi ro ảnh hưởng đến các khu vực rừng ngập mặn, bãi đẻ trứng của rùa biển và nguồn nước ngầm.

Để đối phó với những thách thức này, Chính phủ đã xác định mục tiêu phát triển Côn Đảo trở thành đảo sinh thái đặc thù, hướng tới tăng trưởng xanh, bảo tồn thiên nhiên và phát triển bền vững trong quy hoạch phát triển đến năm 2045. Chiến lược phát triển Côn Đảo hiện nay tập trung vào giữ gìn môi trường tự nhiên, phát triển du lịch sinh thái, nâng cao năng lực quản lý môi trường, khuyến khích đầu tư vào các lĩnh vực xanh và ứng dụng công nghệ mới thân thiện môi trường.

Nhóm chuyên gia của Trường đại học VinUni nhận định, Côn Đảo cùng với Cần Giờ tạo thành “vành đai xanh kép”, trong đó, Cần Giờ là “lá phổi xanh” của đất liền với hệ sinh thái rừng ngập mặn, còn Côn Đảo là “viên ngọc xanh” giữa đại dương bao la - nơi thử nghiệm sống xanh, không gian để thực hiện các chính sách đặc thù, đặc biệt có thể truyền cảm hứng và nhân rộng cho các địa phương khác.

Côn Đảo đang đứng trước ngã rẽ rất đặc biệt, một mặt có những thách thức không nhỏ như áp lực về môi trường, hệ sinh thái dễ bị tổn thương, vị trí biệt lập, khiến mọi quyết định đều phải được cân nhắc hết sức kỹ lưỡng. Mặt khác, nhìn sâu hơn, chính những điều đó đặt ra những cơ hội lớn để định hình một mô hình phát triển khác biệt, thực chất và bền vững hơn cho đặc khu Côn Đảo.

Trong đề án chuyển đổi xanh tại Đặc khu Côn Đảo, phương châm phát triển thuận với tự nhiên, lấy bảo tồn làm động lực. Bảo tồn không chỉ giữ gìn một Côn Đảo xanh, mà trở thành nguồn lực khai thác kinh tế với giá trị có thể lên tới hàng trăm tỉ đồng mỗi năm. Lấy công nghệ xanh làm công cụ, lấy kinh tế tuần hoàn làm nền tảng.

“Chỉ khi theo đuổi những giá trị lâu dài này làm kim chỉ nam, chúng ta mới có thể phát triển bền vững, không chỉ cho hôm nay, mà cho các thế hệ mai sau. Tôi cho rằng, Côn Đảo hoàn toàn có thể trở thành hình mẫu tiên phong của Việt Nam, thậm chí cả quốc tế về phát triển đảo xanh, tuần hoàn và giàu giá trị di sản. Chúng tôi tin rằng chúng ta có thể làm được, từ nay đến năm 2030 nếu làm đúng, làm quyết liệt, Côn Đảo hoàn toàn có thể trở thành hình mẫu phát triển xanh. Đến năm 2045, Côn Đảo không chỉ là hòn đảo đẹp, mà là hòn đảo di sản, carbon thấp, là một biểu tượng quốc tế về phát triển bền vững”, PGS-TS Phan Thị Thục Anh, đại diện nhóm chuyên gia của Trường đại học VinUni nhấn mạnh.

Bến tàu du lịch Côn Đảo, cạnh đường Tôn Đức Thắng. ẢNH: ĐỘC LẬP

Bắt đầu từ giao thông xanh

Chia sẻ về việc chuyển đổi xanh trong lĩnh vực giao thông vận tải, ông Phạm Vương Bảo, Phó giám đốc Trung tâm Quản lý giao thông công cộng, Sở Xây dựng TP.HCM thông tin: Hiện nay, Côn Đảo có hơn 95% xe cơ giới sử dụng nhiên liệu hóa thạch; cơ sở hạ tầng vận tải hành khách công cộng không đáng kể, giao thông phi cơ giới gần như vắng bóng; ô nhiễm không khí, phát thải CO2 và bụi mịn (PM2.5) gia tăng, đặc biệt tại các điểm du lịch. 

Với mục tiêu phát triển hệ thống giao thông vận tải xanh, thông minh, phù hợp đặc thù sinh thái và dân cư tại Côn Đảo, thành phố sẽ ban hành quy định về lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải xe ô tô, xe mô tô, xe gắn máy tham gia giao thông theo quy định.

Theo TS Trương Minh Huy Vũ, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM, để đưa đặc khu Côn Đảo lên một tầm cao mới, thành phố cần triển khai kế hoạch chuyển đổi xanh trong các lĩnh vực du lịch, giao thông, nông nghiệp... Các trụ cột chính để chuyển đổi xanh cho đặc khu Côn Đảo bao gồm: giao thông xanh, năng lượng bền vững; kinh tế biển xanh; du lịch chất lượng cao.

Đối với giao thông xanh, thành phố cần triển khai các giải pháp như 100% phương tiện chuyển sang xe điện trước 2030; hỗ trợ tài chính, xây dựng vùng phát thải thấp; trạm sạc, đổi pin, tích hợp năng lượng tái tạo... Trong lĩnh vực năng lượng bền vững cần chú ý phát triển điện gió, mặt trời, rác phát điện; bắt buộc điện mặt trời cho công sở; khuyến khích khách sạn, hộ dân đầu tư điện mặt trời; chiếu sáng thông minh. Lĩnh vực kinh tế biển xanh cần phục hồi san hô, thảm cỏ biển, phát triển tín chỉ carbon xanh, tạo nguồn tài chính mới. Đối với lĩnh vực du lịch cần xây dựng thương hiệu di sản-tâm linh-sinh thái; trải nghiệm sâu, du lịch có trách nhiệm; phí điểm đến tái đầu tư cho bảo tồn; khách sạn xanh, kinh tế đêm chọn lọc.

Phát biểu tổng kết tại hội thảo, ông Lê Anh Tú, Bí thư Đảng ủy Đặc khu Côn Đảo ghi nhận những đóng góp thiết thực của các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý. Những ý kiến này sẽ góp phần rất lớn trong việc xây dựng Đặc khu Côn Đảo lớn mạnh hơn, tầm cỡ hơn và ngày càng bền vững hơn. Để có thể đạt các mục tiêu đặt ra, ông Lê Anh Tú hy vọng các nhà đầu tư luôn sẵn sàng, chung tay cùng nhau phát triển; chính quyền cũng sẽ có những chính sách, cơ chế ưu đãi hỗ trợ cho các nhà đầu tư theo quy định của pháp luật./.

Nguồn: https://baolongan.vn/bien-con-dao-thanh-hon-dao-xanh-bieu-tuong-quoc-te-thu-hang-tram-ti-moi-nam-a200280.html