Phát biểu tại buổi làm việc, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định, sức mạnh của một tổ chức KH&CN không chỉ được đo bằng số lượng đề tài hay nguồn vốn đầu tư, mà phải thể hiện qua triết lý rõ ràng, phương pháp hệ thống và khả năng đặt đúng câu hỏi nghiên cứu. Bộ trưởng cho rằng, thể chế hiện nay đã cởi mở hơn, song nếu nghiên cứu không tạo ra đầu ra cụ thể, không đo lường được tác động thì ngân sách sẽ ngày càng bị siết chặt.
Liên quan đến việc nâng cao hiệu quả đầu tư công cho KH&CN, Bộ trưởng cho biết: "Nghị quyết số 193/2025/QH15 của Quốc hội đã "tháo khoán" đầu vào, nhưng không có nghĩa là buông lỏng quản lý. Ngược lại, chúng ta phải quản lý nghiêm đầu ra, có trách nhiệm với đất nước, với thể chế và với từng đồng ngân sách quốc gia". Cơ chế mới cho phép thanh toán theo đầu ra, tăng quyền tự chủ và linh hoạt trong quản lý nhiệm vụ KH&CN. Tuy nhiên, Bộ trưởng lưu ý: "Cơ chế càng mở thì trách nhiệm càng lớn. Nếu nhìn thấy đầu ra, kiểm toán sẽ dễ dàng. Nếu không, kiểm soát tài chính sẽ càng ngặt nghèo hơn".
Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu chỉ đạo tại buổi làm việc.
Đại diện lãnh đạo các đơn vị đã báo cáo tình hình hoạt động, đồng thời làm rõ một số nội hàm liên quan đến chức năng, nhiệm vụ, đặc biệt là vai trò thực hiện quản lý nhà nước và những đóng góp thực chất đối với phát triển kinh tế - xã hội; đồng thời cũng tích cực trao đổi, thảo luận nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, từ đó đề xuất những định hướng phát triển trọng tâm trong thời gian tới.
Từ trái qua phải: Ông Phạm Đình Nguyên, Giám đốc Quỹ Nafosted; ông Đàm Bạch Dương, Vụ trưởng Vụ Khoa học kỹ thuật và công nghệ; ông Trần Quốc Cường, Vụ trưởng Vụ Khoa học Xã hội, Nhân văn và Tự nhiên báo cáo tại buổi làm việc.
Một trong những nội dung được Bộ trưởng đặc biệt lưu ý là yêu cầu chuyển đổi tư duy trong đánh giá nghiên cứu khoa học: từ "đếm số lượng đầu vào" sang "đo lường hiệu quả đầu ra". Trong bối cảnh ngân sách dành cho lĩnh vực KH&CN dự kiến lên tới 50.000 tỷ đồng trong năm 2025, Bộ trưởng cho rằng cần thiết phải xây dựng một hệ thống đánh giá hiệu quả chi tiêu khoa học, lấy kết quả thực tế và tác động làm trung tâm, góp phần minh bạch hóa các khoản đầu tư từ ngân sách.
Đáng chú ý tại buổi làm việc, đại diện Quỹ Nafosted đã báo cáo mô hình hỗ trợ nghiên cứu kết hợp doanh nghiệp - một hướng đi đang chứng minh hiệu quả thực tế. Tiêu biểu là dự án hợp tác sản xuất Stent y tế, đạt doanh thu lũy kế trên 400 tỷ đồng trong năm 2024, với chỉ 38,08 tỷ đồng đầu tư từ ngân sách nhà nước trong tổng số 190 tỷ đồng tổng mức đầu tư. Dự án cho thấy tính hiệu quả của việc đưa kết quả nghiên cứu ra thị trường, có sự đồng hành của khu vực tư nhân.
Bộ trưởng đánh giá cao mô hình này, đồng thời nhấn mạnh vai trò của các công nghệ chiến lược - những công nghệ có tiềm năng đóng góp vào định hướng phát triển quốc gia. Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng lưu ý, để đạt mục tiêu làm chủ những công nghệ lớn, Việt Nam cần cả các công nghệ nhỏ, thiết thực, có khả năng đi sâu vào doanh nghiệp, tạo ra giá trị theo chuỗi và có tính lan tỏa cao.
Theo Bộ trưởng, việc phân bổ 70% ngân sách nghiên cứu cho khu vực doanh nghiệp sẽ tạo cú hích lớn đối với nền kinh tế. Nhà nước chỉ chi 3% ngân sách cho KH&CN, đổi mới sáng tạo (ĐMST) và chuyển đổi số (CĐS), nhưng kỳ vọng cả xã hội sẽ đầu tư tương ứng 2,5-3% GDP. Nói cách khác, mỗi đồng chi từ ngân sách nhà nước cần kéo theo 3-4 đồng đầu tư từ doanh nghiệp. Nếu doanh nghiệp đầu tư mạnh cho KH&CN, tác động đến tăng trưởng sẽ trực tiếp, nhanh và bền vững. Bộ trưởng cảnh báo: nhiều quốc gia thất bại trong phát triển KH&CN, ĐMST, CĐS chính vì không đạt được tỷ lệ "kéo" này, dù mức đầu tư từ ngân sách là rất lớn.
Do đó, Bộ trưởng đề nghị cần định hướng nguồn lực tài trợ, hỗ trợ nhà nước vào doanh nghiệp, thay vì chỉ tập trung cho các viện nghiên cứu, trường đại học.
Toàn cảnh buổi làm việc
Một thông điệp rõ ràng được người đứng đầu ngành KH&CN gửi gắm tới cộng đồng nghiên cứu: "Cơ chế đã mở, thì nghiên cứu phải hiệu quả. Đây là lúc hành động - hành động có trách nhiệm, hành động tạo ra giá trị".
Kết thúc buổi làm việc, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đặc biệt nhấn mạnh đến vai trò của đội ngũ lãnh đạo, quản lý trong hệ thống KH&CN: "Người đứng đầu phải hiểu rõ định nghĩa, nắm chắc kiến thức nền. Nếu không, sẽ dẫn tới độc diễn, chủ quan, và ngành khoa học sẽ không có phản biện đúng nghĩa".
Tư duy đổi mới, cách tiếp cận hệ thống và đánh giá dựa trên kết quả đầu ra được xem là yếu tố then chốt, tạo động lực để KHCN,ĐMST,CĐS đóng góp 5% tăng trưởng GDP trong giai đoạn 2026-2030, như mục tiêu mà Bộ KH&CN đặt ra.
Nguồn: https://mst.gov.vn/bo-truong-nguyen-manh-hung-khong-con-dem-dau-viec-khoa-hoc-can-duoc-danh-gia-bang-hieu-qua-dau-ra-197250423083405005.htm
![[Ảnh] Thành phố Hồ Chí Minh: Hàng nghìn người xem buổi tổng hợp luyện diễu binh lần thứ hai](https://vstatic.vietnam.vn/vietnam/resource/IMAGE/2025/4/23/7966ae78acf04aa8892bcab4ba7a621c)
Bình luận (0)