Chọn chế độ ăn Địa Trung Hải hay thuần chay để sống khỏe hơn?

Chế độ ăn Địa Trung Hải dựa theo cách ăn truyền thống của người sinh sống tại các quốc gia như Hy Lạp, Tây Ban Nha và Ý. Nơi đây nổi tiếng nhờ sự đa dạng của thực phẩm vừa thơm ngon vừa bổ dưỡng.

Trong khi đó, chế độ ăn thuần chay khuyến khích sử dụng nhiều các loại thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật và mang lại lợi ích cho sức khỏe và môi trường.

Dù có nhiều điểm tương đồng, hai chế độ ăn này vẫn có những khác biệt đáng kể mà bạn nên cân nhắc.

Bài viết này sẽ xem xét kỹ về chế độ ăn Địa Trung Hải và chế độ ăn thuần chay để giúp bạn xác định chế độ nào phù hợp với mình.

Sự khác nhau giữa hai chế độ ăn

Cả chế độ ăn Địa Trung Hải và chế độ ăn thuần chay đều sử dụng đa dạng các loại thực phẩm thực vật giàu dinh dưỡng, bao gồm trái cây, rau, các loại hạt.

Chọn chế độ ăn Địa Trung Hải hay thuần chay để sống khỏe hơn? - 1 — Chế độ ăn Địa Trung Hải (Ảnh: Getty).

Chế độ ăn này cho phép tiêu thụ các thực phẩm có nguồn gốc từ động vật ở mức độ vừa phải, bao gồm gia cầm, trứng, sữa và hải sản. Thịt đỏ và các sản phẩm thịt chế biến như thịt xông khói hoặc giăm bông không bị cấm dùng, nhưng nên hạn chế.

Ngược lại, chế độ ăn thuần chay loại bỏ tất cả những thực phẩm có nguồn gốc từ động vật, thậm chí cả các sản phẩm như mật ong, gelatin và bơ. Thực phẩm được nấu bằng mỡ động vật hoặc chứa các chất phụ gia có nguồn gốc từ động vật cũng nên tránh, bao gồm một số chất tạo màu và gia vị.

Chọn chế độ ăn Địa Trung Hải hay thuần chay để sống khỏe hơn? - 2 — Chế độ ăn thuần chay thường bị xem là nghiêm ngặt và khó duy trì trong thời gian dài (Ảnh minh họa: Getty).

Dù chế độ ăn Địa Trung Hải không có các luật lệ nghiêm khắc về những thực phẩm được phép ăn hoặc không, nhưng nhìn chung, nên hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, ngũ cốc và đường. Thế nhưng những loại thực phẩm trên đều được cho phép trong chế độ ăn thuần chay, miễn là chúng không chứa bất kỳ sản phẩm từ động vật nào.

Hiệu quả trong việc giảm cân

Cả chế độ ăn Địa Trung Hải và thuần chay đều đã được nghiên cứu là có tác dụng trong việc giảm cân hiệu quả hơn. Một số nghiên cứu đã so sánh hai chế độ ăn uống này và cho thấy chế độ ăn thuần chay có thể hiệu quả hơn.

Ví dụ, một nghiên cứu trên 62 người trưởng thành bị thừa cân cho thấy những người tham gia áp dụng chế độ ăn thuần chay ít chất béo trong 16 tuần đã giảm trung bình 13,2 pound (6kg), trong khi những người tham gia áp dụng chế độ ăn Địa Trung Hải vẫn giữ nguyên cân nặng .

Lưu ý rằng bất kỳ chế độ ăn ít chất béo nào cũng chứa ít calo, do đó giúp giảm cân.

Một nghiên cứu nhỏ khác cho thấy những người áp dụng chế độ ăn thuần chay trong vòng 4 tuần giảm cân nhiều hơn so với những người áp dụng chế độ ăn Địa Trung Hải trong cùng một thời gian.

Mặt khác, một nghiên cứu chỉ ra rằng sau 3 tháng, cả hai chế độ ăn đều cho thấy sự hiệu quả như nhau trong việc cải thiện mức độ của một số hormone, điều chỉnh cân bằng năng lượng và giảm đói.

Cũng cần lưu ý rằng chế độ ăn thuần chay thường nghiêm khắc hơn so với chế độ ăn Địa Trung Hải. Do đó, người áp dụng chế độ ăn thuần chay thường khó duy trì lâu dài, từ đó giảm độ hiệu quả trong việc giảm cân lâu dài.

Mặc dù cả hai chế độ ăn kiêng đều có thể giảm cân, một số nghiên cứu cho thấy chế độ ăn thuần chay có thể hiệu quả hơn. Tuy nhiên, chế độ ăn thuần chay cũng khó có thể duy trì lâu dài do sự hạn chế về mặt thực phẩm.

Cần có thêm nhiều nghiên cứu để tìm hiểu rõ hơn về hiệu quả của hai chế độ ăn kiêng này trong việc giảm cân.

Sức khỏe cho tim mạch

Chế độ ăn Địa Trung Hải đã được nghiên cứu rộng rãi về khả năng cải thiện sức khỏe tim mạch, khả năng chống lại bệnh liên quan về tim và đột quỵ.

Chế độ ăn thuần chay và ăn chay trường cũng đã được chứng minh là có lợi cho sức khỏe tim mạch. Ví dụ, cả hai chế độ ăn này đã được chứng minh là có liên quan trong việc giảm huyết áp và cholesterol, là yếu tố nguy cơ gây bệnh tim.

Một nghiên cứu so sánh độ hiệu quả giữa chế độ ăn Địa Trung Hải và thuần chay về sức khỏe tim mạch cho thấy, chế độ ăn thuần chay giúp giảm đáng kể lượng LDL(xấu), trong khi chế độ ăn Địa Trung Hải hiệu quả hơn trong việc giảm huyết áp.

Một nghiên cứu nhỏ khác cũng chỉ ra rằng, chế độ ăn thuần chay làm giảm lượng cholesterol , trong khi chế độ ăn Địa Trung Hải cải thiện đáng kể chức năng của các mạch máu nhỏ của tim, từ đó có thể làm giảm nguy cơ mắc các bệnh về tim.

Như vậy, cả hai chế độ ăn dường như đều mang lại lợi ích đáng kể cho sức khỏe tim mạch và phòng ngừa bệnh tật.

Chức năng não

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng chế độ ăn Địa Trung Hải giúp cải thiện chức năng của não. Một số còn lưu ý rằng chế độ ăn này giúp bảo vệ chống lại các tình trạng như chứng mất trí nhớ và bệnh Alzheimer.

Một số nghiên cứu cho thấy việc áp dụng chế độ ăn thuần chay giúp hỗ trợ chức năng của não bộ. Người ta suy đoán rằng việc này cũng giúp cải thiện lợi khuẩn trong đường ruột của bạn.

Mặc dù có nhiều nghiên cứu đã chỉ ra lợi ích tăng cường trí não trong việc áp dụng chế độ ăn Địa Trung Hải, nhưng các nghiên cứu về tác động của chế độ ăn thuần chay đối với sức khỏe não bộ vẫn còn hạn chế.

Kiểm soát lượng đường trong máu

Chế độ ăn Địa Trung Hải và chế độ ăn thuần chay đều khuyến khích sử dụng nhiều loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng, giàu chất xơ có khả năng hỗ trợ kiểm soát lượng đường trong máu.

Ví dụ, một bài đánh giá tổng quan về 15 nghiên cứu đã chỉ ra mối liên kết giữa việc ăn thuần chay với việc giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2. Chế độ ăn này cũng liên quan đến việc cải thiện khả năng kiểm soát lượng đường trong máu ở những người mắc bệnh.

Một nghiên cứu khác cho thấy chế độ ăn Địa Trung Hải cũng có khả năng trong việc kiểm soát lượng đường trong máu và giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2.

Thực tế, một bài đánh giá tổng quan lớn cho thấy rằng áp dụng chế độ ăn Địa Trung Hải giúp giảm 19% nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2.

Tuy nhiên, vẫn cần thêm nghiên cứu về hai chế độ ăn này và xác định xem chế độ ăn nào tốt hơn trong việc kiểm soát lượng đường trong máu.

Vậy nên chọn chế độ ăn nào?

Như đã nêu trên, chế độ ăn Địa Trung Hải và chế độ ăn thuần chay đều mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, bao gồm cải thiện việc giảm cân, sức khỏe tim mạch và kiểm soát lượng đường trong máu.

Vì thế, bạn nên dựa vào mục tiêu và sở thích của mình để lựa chọn chế độ ăn phù hợp.

So với chế độ ăn Địa Trung Hải, chế độ ăn thuần chay thường hạn chế hơn và chú trọng nhiều vào việc nên tránh sử dụng thực phẩm nào hơn là thực phẩm nên ăn.

Vì vậy, chế độ ăn thuần chay thường cảm thấy khắc nghiệt và khó kéo dài. Nó cũng có thể liên quan đến nguy cơ cao thiếu hụt dinh dưỡng, như là vitamin B12 và sắt, nếu không có kế hoạch ăn uống phù hợp.

Ngược lại, chế độ ăn Địa Trung Hải khuyến khích thưởng thức nhiều thành phần giàu dinh dưỡng như chất béo tốt cho tim mạch, trái cây và rau củ giàu chất xơ, và ngũ cốc nguyên hạt.

Điều này giúp người theo chế độ ăn này lâu dài, đồng thời cũng giúp bạn bổ sung được đầy đủ vitamin và khoáng chất cần thiết giúp cơ thể bạn cân bằng toàn diện.

Chế độ ăn Địa Trung Hải cũng chia sẻ các thói quen tốt khác như chia sẻ bữa ăn với gia đình hoặc bạn bè.

Tóm lại:

Cả chế độ ăn thuần chay và chế độ ăn Địa Trung Hải đều giàu dinh dưỡng và mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

Cả hai đều khuyến khích sử dụng các loại thực phẩm bổ dưỡng như trái cây, rau củ, ngũ cốc nguyên hạt và các loại đậu.

Chế độ ăn thuần chay thường hạn chế hơn và yêu cầu kỹ trong việc lên kế hoạch ăn uống để đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng của bạn.

Hãy chắc chắn cân nhắc các yếu tố như mục tiêu, sở thích và ưu tiên của bạn để xác định xem chế độ ăn thuần chay hay chế độ ăn Địa Trung Hải có phù hợp với bạn hay không, hoặc bạn có thể tìm kiếm thêm nhiều lựa chọn nào khác ngoài hai chế độ này.

Nguồn: https://dantri.com.vn/suc-khoe/chon-che-do-an-dia-trung-hai-hay-thuan-chay-de-song-khoe-hon-20250923110159955.htm