Chuyên gia cảnh báo loại thực phẩm gây nghiện tương tự thuốc lá

Theo Giáo sư Tâm lý học và Não bộ Evan Forman, Đại học Drexel (Mỹ), đồ ăn chế biến sẵn thường chứa nhiều muối, đường, chất béo hơn mức bình thường. Bên cạnh đó, chúng cũng chứa nhiều hương liệu để thu hút người mua.

Những thực phẩm này bao gồm đồ ăn đóng gói; ngũ cốc ăn sáng ăn liền; hầu hết thức ăn nhanh; bánh mì và món tráng miệng sản xuất hàng loạt; các sản phẩm từ cá và thịt chế biến như xúc xích, xúc xích nóng và cá que; nước giải khát; bánh kẹo, kem...

Ước tính, năng lượng từ đồ ăn chế biến sẵn chiếm gần 60% tổng lượng calo tiêu thụ hàng ngày ở Mỹ.

Loại thực phẩm này được chứng minh có khả năng gây nghiện. Theo một thống kê đăng trên National Geographic, 20% người lớn và 15% thanh thiếu niên, trẻ em có dấu hiệu nghiện thực phẩm chế biến sẵn.

Gây nghiện tương tự "thuốc lá"

Theo giáo sư Tâm lý học Ashley Gearhardt, Đại học Michigan (Mỹ), thực phẩm chế biến sẵn "cung cấp năng lượng với liều lượng cao bất thường theo cách nhanh bất thường". Loại thực phẩm này kích thích thèm ăn, khiến nhiều người ăn uống mất kiểm soát, thậm chí có liên quan đến các chứng rối loạn sử dụng thuốc lá và rượu.

"Thèm ăn là một đặc điểm chính của chứng nghiện. Đặc điểm này dễ dàng nhận thấy ở những người thường xuyên ăn các loại thực phẩm chế biến sẵn", bà Gearhardt nói.

Một nghiên cứu khác hồi năm 2022 của giáo sư Gearhardt cũng đã áp dụng bộ tiêu chí xác định gây nghiện ở các sản phẩm thuốc lá đối với thực phẩm chế biến sẵn. Kết quả cho thấy thực phẩm chế biến sẵn có khả năng gây nghiện tương tự thuốc lá.

Khi nghiên cứu trên chuột, các nhà khoa học phát hiện những con chuột béo phì có xu hướng bỏ qua thực phẩm lành mạnh, bất chấp bị điện giật để được ăn bánh ngọt và chocolate công nghiệp.

Bên cạnh đó, phản ứng sau ăn của chúng cũng tương tự những người hút thuốc sau khi được nạp nicotine. Các nhà nghiên cứu cũng đo được chỉ số phấn khích của những con chuột được cho ăn ngọt tăng vọt như những đồng loại được nạp nicotine trong khói thuốc.

Ngoài ra, các nhà khoa học cũng phát hiện các triệu chứng của việc cai nghiện ở những người dừng sử dụng thực phẩm chế biến sẵn.

"Nhiều người đau đầu, mệt mỏi và trở nên cáu kỉnh khi họ ngừng ăn những thực phẩm này", giáo sư Forman cho biết.

Tiêu thụ nhiều thực phẩm siêu chế biến có liên quan đến nhiều vấn đề sức khỏe như tim mạch, tiểu đường, béo phì, trầm cảm, lo âu, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.

Chuyên gia cảnh báo loại thực phẩm gây nghiện tương tự thuốc lá - 2 — Tiêu thụ quá nhiều thực phẩm chế biến sẵn có thể gây ra nhiều tác động xấu tới sức khỏe (Ảnh minh họa: Unsplash).

Những báo động từ cơ thể

Rất nhiều nghiên cứu đều chỉ ra rằng thực phẩm chế biến sẵn gây hại toàn diện đến cơ thể, từ hệ tim mạch, thần kinh, não bộ... Những triệu chứng có thể xuất hiện trong giai đoạn rất sớm hoặc khi bệnh đã trở nặng.

Tăng cân

Tăng cân là biểu hiện sớm nhất cho thấy cơ thể bạn đang tiêu thụ quá nhiều năng lượng nhưng không có sự đào thải. Thức ăn nhanh thường chứa nhiều calo, nhiều chất béo, nhiều đạm, thiếu vitamin và khoáng chất, có khả năng gây béo phì cho những ai có xu hướng lạm dụng.

Nếu bạn thường ghé một cửa hàng đồ ăn nhanh, bạn cần biết rằng một suất ăn gồm một chiếc bánh mì kẹp thịt, khoai tây chiên kèm nước ngọt có thể bổ sung ít nhất 1.000 calo hoặc hơn trong một bữa ăn. Việc hấp thụ nhiều calo hơn mức cơ thể cần hàng ngày theo thời gian có thể dẫn đến tăng cân.

Viêm dạ dày

Ăn quá nhiều không chỉ gây khó chịu đường tiêu hóa như đau bụng, đầy bụng, khó tiêu… mà còn liên quan đến viêm dạ dày. Khi ăn quá nhiều, thức ăn sẽ đọng lại trong dạ dày lâu hơn, niêm mạc dạ dày tiếp xúc với nhiều acid hơn dẫn đến viêm dạ dày. Tình trạng viêm ăn mòn niêm mạc dạ dày, gây ra những vết trợt nông hoặc đôi khi là vết loét sâu, lâu dài có thể dẫn đến nguy cơ ung thư dạ dày.

Mụn và nếp nhăn

Việc ăn quá nhiều thức ăn chế biến sẵn chứa nhiều đường, muối không chỉ gây thừa cân, béo phì mà còn đẩy nhanh quá trình lão hóa.

Ăn nhiều đường sẽ khiến cho các tế bào hoạt động quá tải, các phân tử đường sẽ kết hợp với protein tạo ra glycation. Đây là nguyên nhân làm hỏng collagen khiến da chảy xệ và hình thành nếp nhăn sâu. Bên cạnh đó, mụn trứng cá cũng là triệu chứng cho thấy bạn đang ăn quá nhiều đường.

Khó chịu

Đồ ăn chế biến sẵn chứa nhiều đường có thể làm tăng dopamine, hormone hạnh phúc trong não. Một trong những dấu hiệu của việc nghiện đường là bạn liên tục bổ sung đường vào thức ăn hàng ngày mới cảm thấy vừa miệng.

Bên cạnh đó, một dấu hiệu khác của việc nghiện đồ ăn chế biến sẵn là thường xuyên cảm thấy ủ rũ, cáu kỉnh hoặc căng thẳng.

Bên cạnh đó, ăn nhiều đường có thể thúc đẩy tình trạng viêm nhiễm, khiến tâm trạng trở nên tồi tệ hơn và dẫn đến các triệu chứng trầm cảm. Khi tiêu thụ một thực phẩm chứa nhiều đường, lượng đường trong máu sẽ tăng lên nhanh chóng. Khi cơ thể xử lý những thực phẩm này, mức năng lượng này sẽ giảm xuống, khiến bạn cảm thấy uể oải.

Nguồn: https://dantri.com.vn/suc-khoe/chuyen-gia-canh-bao-loai-thuc-pham-gay-nghien-tuong-tu-thuoc-la-20250528093105151.htm