Về công tác dân vận của Đảng.
Ngày 15-10-1949, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết tác phẩm “Dân vận” đăng trên Báo Sự thật, khẳng định: “Bao nhiêu lợi ích đều vì dân. Bao nhiêu quyền hạn đều của dân. Công việc đổi mới, xây dựng là trách nhiệm của dân... Nói tóm lại, quyền hành và lực lượng đều ở nơi dân”(1). Tác phẩm không chỉ khẳng định cách mạng là sự nghiệp của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân, mà còn được coi là cẩm nang quan trọng của công tác dân vận. Với chỉ dẫn súc tích và sâu sắc về mục đích, đối tượng, nhiệm vụ và phương pháp, tác phẩm cung cấp chỉ dẫn thiết yếu cho đội ngũ cán bộ, đảng viên và các tổ chức trước yêu cầu của sự nghiệp cách mạng nước ta. Không chỉ giới hạn ở hoạt động tuyên truyền và giáo dục, công tác dân vận còn bao hàm việc thấu hiểu và đáp ứng tâm tư, nguyện vọng của nhân dân; đồng thời, tạo môi trường thuận lợi để nhân dân thực hiện quyền làm chủ của mình trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Công tác dân vận được xem là cầu nối bền vững giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân, qua đó, bảo đảm sự thống nhất về tư tưởng và hành động của các tầng lớp trong xã hội.
Đại hội XIII của Đảng, với tầm nhìn hướng tới sự phát triển của đất nước vào giữa thế kỷ XXI, đã hoàn thiện và bổ sung nhiều vấn đề mới về công tác dân vận. Văn kiện Đại hội XIII của Đảng khẳng định vai trò trung tâm và chủ thể của nhân dân trong chiến lược phát triển quốc gia, cũng như trong quá trình xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Việc phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa được Đảng nhấn mạnh, cùng với việc bảo đảm quyền làm chủ của nhân dân theo Hiến pháp và pháp luật, thông qua phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”(2); đồng thời, cơ chế “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội làm nòng cốt để nhân dân làm chủ”(3) được thiết lập để nhân dân thực hiện quyền làm chủ. Văn kiện Đại hội cũng làm rõ yêu cầu thắt chặt mối quan hệ mật thiết giữa Đảng với nhân dân, khẳng định việc dựa vào Nhân dân để xây dựng Đảng. Hơn nữa, cần tạo ra sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức và hành động của các cấp ủy và hệ thống chính trị đối với công tác dân vận, cũng như thiết lập cơ chế, nhằm phát huy vai trò của nhân dân trong việc xây dựng Đảng và hệ thống chính trị vững mạnh, trong sạch trong bối cảnh mới.
Vai trò của công tác dân vận trong việc ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái, các biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.
Quyết định số 99-QĐ/TW, ngày 3-10-2017, của Ban Bí thư, “Ban hành Hướng dẫn khung để các cấp ủy, tổ chức đảng trực thuộc Trung ương tiếp tục phát huy vai trò của nhân dân trong đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, công tác dân vận không chỉ là cầu nối giữa Đảng với nhân dân, mà còn đóng vai trò quan trọng trong huy động nhân dân tham gia đóng góp ý kiến vào quá trình xây dựng và thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng; nhất là về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, góp ý với cấp ủy, tổ chức đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên; về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí; về thực hành dân chủ và phát huy dân chủ ở cơ sở... Điều này khẳng định rằng, nhân dân là chủ thể tích cực trong quá trình xây dựng và chỉnh đốn Đảng. Công tác dân vận là một trong những hoạt động quan trọng giúp Đảng lắng nghe được ý kiến, nguyện vọng của nhân dân, từ đó điều chỉnh đường lối, chủ trương, nghị quyết một cách kịp thời và phù hợp với thực tiễn. Nhờ đó, Đảng có thể phát hiện sớm những dấu hiệu suy thoái, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” và đưa ra biện pháp ngăn chặn, kịp thời và hiệu quả.
Một trong những chức năng đặc biệt quan trọng của công tác dân vận, tạo ra môi trường dân chủ, nơi người dân có thể tham gia vào quá trình đóng góp ý kiến trực tiếp hoặc giản tiếp, toàn diện và có tổ chức. Công tác này không chỉ dừng lại ở việc tập hợp ý kiến, mà còn tạo ra một diễn đàn thực sự dân chủ, ở đó người dân có thể thẳng thắn bày tỏ quan điểm, chính kiến của mình đối với vấn đề liên quan trực tiếp đến đời sống chính trị, kinh tế, xã hội của đất nước. Thông qua việc triển khai các hình thức dân vận, như tổ chức hội nghị, hội thảo, lắng nghe ý kiến từ các buổi gặp gỡ, thăm dò ý kiến trực tiếp hoặc gián tiếp từ các tầng lớp nhân dân, cấp ủy và tổ chức đảng thu thập được phản ánh, kiến nghị quan trọng và sâu sắc từ cơ sở. Trong quá trình thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới từ năm 2010, việc chính quyền địa phương chủ động lắng nghe và tiếp thu ý kiến của nhân dân đóng vai trò quan trọng trong việc xác định các ưu tiên phát triển, từ đó xây dựng phương án phát triển kinh tế, kết cấu hạ tầng và đời sống văn hóa phù hợp với đặc điểm của từng địa phương. Điều này không chỉ giúp thay đổi diện mạo nông thôn, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân, mà còn củng cố sự đoàn kết trong toàn xã hội, tạo nền tảng vững chắc cho việc duy trì ổn định chính trị, ngăn chặn những nguy cơ suy thoái, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” ngay từ cơ sở.
Ý kiến đóng góp từ cơ sở là biểu hiện sinh động của thực tiễn xã hội, giúp Đảng nắm bắt rõ nét và chân thực về tình hình thực tế của đất nước, là yếu tố then chốt trong việc xây dựng, định hình và hoàn thiện chính sách. Quá trình sửa đổi Hiến pháp năm 2013 là một minh chứng rõ ràng cho tầm quan trọng của việc lắng nghe và tiếp thu ý kiến từ nhân dân thông qua việc lấy ý kiến rộng rãi từ mọi tầng lớp xã hội, bao gồm chuyên gia, nhà khoa học và người trực tiếp chịu ảnh hưởng từ quy định của pháp luật. Sự tham gia chủ động, tích cực của người dân không chỉ giúp hoàn thiện bản Hiến pháp mới toàn diện, phù hợp hơn với tình hình thực tiễn và nguyện vọng của nhân dân, mà còn tạo ra một sự đồng thuận xã hội rộng rãi, tăng cường niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng, quản lý, điều hành của Nhà nước. Đồng thời, góp phần ngăn ngừa và đẩy lùi các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, cũng như những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” ngay từ giai đoạn sớm nhất, khi nhân dân thấy rõ vai trò và trách nhiệm của mình trong quá trình xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật.
Bên cạnh đó, công tác dân vận còn giữ vai trò quan trọng trong củng cố và phát triển mối quan hệ gắn bó mật thiết, bền chặt giữa Đảng với nhân dân. Khi nhận thấy tiếng nói của mình được lắng nghe, tôn trọng và đưa vào xem xét nghiêm túc trong quá trình hoạch định chính sách, nhân dân sẽ luôn có niềm tin vào Đảng, từ đó sẵn lòng tham gia, đóng góp ý kiến tích cực và chủ động hơn vào sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước.
Điều này được thể hiện rõ qua phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, nơi mà nhân dân không chỉ góp ý về việc xây dựng nếp sống văn minh, mà còn chủ động tham gia vào quá trình phát triển văn hóa, xã hội. Sự kết hợp chặt chẽ này làm thay đổi nhận thức của người dân về vai trò của mình trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống và tạo thành lá chắn quan trọng chống nguy cơ suy thoái, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong xã hội. Việc Đảng tiếp thu ý kiến đóng góp từ nhân dân không chỉ là biểu hiện của sự dân chủ và công khai, mà còn là phương thức để Đảng tự điều chỉnh, tự hoàn thiện mình, nâng cao uy tín, năng lực lãnh đạo và thực hiện tốt hơn vai trò lãnh đạo toàn diện trong mọi mặt của đời sống xã hội. Sự gắn kết chặt chẽ giữa Đảng với nhân dân thông qua công tác dân vận chính là yếu tố then chốt để duy trì sự ổn định chính trị, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững và ngăn chặn sự suy thoái, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” từ bên trong và tác động tiêu cực từ bên ngoài. Qua đó, Đảng vừa khẳng định được vai trò lãnh đạo của mình, vừa tạo được niềm tin vững chắc trong lòng nhân dân, góp phần xây dựng và phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Công tác dân vận đảm nhận chức năng thiết yếu trong phát huy quyền tham gia quản lý nhà nước và xã hội, tham gia thảo luận và kiến nghị với cơ quan nhà nước về các vấn đề của cơ sở, địa phương và cả nước, đặc biệt, trong bối cảnh Đảng ta tiếp tục đẩy mạnh việc phòng, chống sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” và theo đó nhân dân có quyền giám sát, góp ý với cấp ủy, tổ chức đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên trong toàn Đảng, góp phần bảo vệ sự trong sạch, vững mạnh của Đảng.
Công tác dân vận còn là công cụ hữu hiệu để tổ chức và hướng dẫn nhân dân thực hiện quyền tham gia quản lý nhà nước và xã hội, tham gia thảo luận và kiến nghị với cơ quan nhà nước về các vấn đề của cơ sở, địa phương và cả nước một cách hệ thống, hiệu quả và đúng hướng. Thông qua việc tổ chức hoạt động để người dân tham gia, với tư cách cá nhân công dân hay thông qua đại diện là Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội, cộng đồng dân cư ở cơ sở (ban giám sát đầu tư của cộng đồng, ban thanh tra nhân dân...), công tác dân vận đã giúp nhân dân có cơ hội phát hiện, phản ánh vấn đề bất cập, dấu hiệu sai phạm hoặc yếu kém trong quá trình triển khai chủ trương, đường lối của Đảng của cấp ủy, tổ chức đảng, hay cá nhân cán bộ, đảng viên. Sự tham gia tích cực của nhân dân trong quản lý nhà nước và xã hội, tham gia thảo luận và kiến nghị với cơ quan nhà nước về các vấn đề của cơ sở, địa phương và cả nước là cơ sở quan trọng để cơ quan chức năng tiến hành rà soát, điều chỉnh chính sách, nhằm bảo đảm kịp thời quyền lợi chính đáng của người dân.
Vai trò của nhân dân không chỉ là biện pháp để nâng cao trách nhiệm giải trình của cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên, mà còn tạo sự cần thiết để đội ngũ cán bộ, đảng viên phải tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc đạo đức cách mạng, tránh xa các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức và lối sống; đồng thời, phòng ngừa hiệu quả những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Sự giám sát chặt chẽ của nhân dân thời gian qua đã giúp phát hiện và xử lý nghiêm minh hành vi tiêu cực của một bộ phận cán bộ, đảng viên suy thoái; qua đó, góp phần củng cố niềm tin của nhân dân vào Đảng và chính quyền, đồng thời tạo tiền đề quan trọng để ngăn chặn hiện tượng suy thoái khác trong xã hội.
Trong bối cảnh hiện nay, khi tình hình thế giới và khu vực đang có nhiều biến động phức tạp, đòi hỏi sự lãnh đạo chặt chẽ và đúng đắn của Đảng, thì vai trò của nhân dân càng trở nên quan trọng. Công tác dân vận, bằng cách tạo ra kênh thông tin đa chiều, giúp nhân dân có thể tiếp cận thông tin một cách minh bạch, đầy đủ và chính xác, từ đó góp phần thực hiện quyền năng của người dân một cách khách quan, chính xác và công bằng.
Đặc biệt, khi đất nước đang phải đối mặt với nhiều thách thức lớn từ cả trong và ngoài nước, thông qua công tác dân vận, sự tham gia quản lý nhà nước và xã hội, tham gia thảo luận và kiến nghị với cơ quan nhà nước về các vấn đề của cơ sở, địa phương và cả nước của nhân dân càng được khẳng định như một yếu tố quyết định đối với sự thành bại của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Đảng. Công tác dân vận cần được đẩy mạnh hơn nữa để bảo đảm nhân dân có đủ thông tin, công cụ và phương tiện cần thiết để thực hiện quyền tham gia quản lý nhà nước và xã hội, tham gia thảo luận và kiến nghị với cơ quan nhà nước về các vấn đề của cơ sở, địa phương và cả nước. Công tác dân vận góp phần quan trọng trong việc bảo vệ sự trong sạch, vững mạnh của Đảng, mà còn tăng cường sự đồng thuận trong xã hội, củng cố lòng tin của nhân dân vào Đảng và Nhà nước. Hơn nữa, việc phát huy vai trò của nhân dân thông qua công tác dân vận còn giúp Đảng nhận diện kịp thời sự suy thoái, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” ngay từ cơ sở, từ đó đưa ra biện pháp xử lý kịp thời và hiệu quả. Điều này không chỉ nâng cao hiệu quả lãnh đạo của Đảng, mà còn góp phần củng cố niềm tin của nhân dân, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của đất nước, bảo đảm an ninh, quốc phòng và giữ vững ổn định chính trị trong mọi hoàn cảnh.
Một số giải pháp tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác dân vận góp phần ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong giai đoạn phát triển mới
Một là, tăng cường cung cấp thông tin và công khai cho nhân dân biết là giải pháp hiệu quả để thực hiện quyền của người dân trong việc tham gia quản lý nhà nước và xã hội, tham gia thảo luận và kiến nghị với cơ quan nhà nước về các vấn đề của cơ sở, địa phương và cả nước. Thông tin cần được cung cấp đầy đủ, kịp thời và chính xác, đặc biệt là thông tin liên quan đến chính sách, quyết định quan trọng hoặc vấn đề nhạy cảm ảnh hưởng đến đời sống của người dân. Nội dung này không chỉ giúp nhân dân hiểu rõ hơn về chủ trương, đường lối của Đảng, mà còn tạo điều kiện để nhân dân tham gia quản lý nhà nước và xã hội, tham gia thảo luận và kiến nghị với cơ quan nhà nước về các vấn đề của cơ sở, địa phương và cả nước. Trong bối cảnh công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ như hiện nay, việc sử dụng kênh truyền thông hiện đại để cung cấp thông tin cần được chú trọng thực hiện. Các nền tảng trực tuyến, trang thông tin điện tử chính thống của Đảng và Nhà nước, cũng như các trang mạng xã hội có uy tín cần được sử dụng hiệu quả để truyền tải thông tin đến đông đảo nhân dân, từ đó giúp nhân dân dễ nắm bắt và hiểu rõ hơn về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Hai là, thiết lập mối quan hệ thường xuyên giữa cấp ủy nơi công tác với cấp ủy và nhân dân nơi cư trú của đội ngũ cán bộ, đảng viên là giải pháp quan trọng. Mối quan hệ này giúp cấp ủy nơi công tác nắm rõ được tình hình thực tế về đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên trong môi trường xã hội cụ thể. Cấp ủy nơi cư trú có vai trò như một kênh thông tin phản hồi về hành vi, lối sống của cán bộ, đảng viên, từ đó cung cấp thông tin cần thiết để cấp ủy nơi công tác đánh giá toàn diện và chính xác hơn về cán bộ, đảng viên. Thông qua mối quan hệ này, sai phạm, sự suy thoái, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” có thể được phát hiện sớm và xử lý kịp thời, tránh tình trạng sai phạm kéo dài, trở nên nghiêm trọng hơn. Điều này giúp cho cán bộ, đảng viên luôn giữ gìn phẩm chất đạo đức, lối sống lành mạnh; đồng thời, nâng cao trách nhiệm của cán bộ, đảng viên đối với cộng đồng nơi cư trú. Ngoài ra, sự phối hợp chặt chẽ giữa cấp ủy nơi công tác và cấp ủy nơi cư trú, còn giúp nâng cao tinh thần đoàn kết, gắn bó giữa cán bộ, đảng viên với nhân dân, góp phần củng cố niềm tin của nhân dân vào Đảng, Nhà nước.
Ba là, xây dựng cơ chế lắng nghe và tiếp thu ý kiến góp ý thực sự hiệu quả từ nhân dân, gắn trách nhiệm cụ thể của cơ quan, tổ chức trong tiếp thu ý kiến đầy đủ và hiệu quả nhất. Để làm được điều đó, trước hết cần tạo ra các kênh tiếp nhận ý kiến đa dạng, phong phú, bảo đảm sự tham gia đóng góp ý kiến một cách dễ dàng, thuận tiện của mọi tầng lớp nhân dân. Hội nghị, hội thảo, diễn đàn đối thoại trực tiếp với nhân dân cần được tổ chức thường xuyên, không chỉ ở cấp Trung ương, mà còn ở địa phương, cơ sở. Bên cạnh đó, các hình thức thu thập ý kiến gián tiếp qua internet, thư điện tử, hộp thư góp ý, cần được triển khai mạnh mẽ. Tuy nhiên, việc lắng nghe ý kiến không chỉ dừng lại ở việc tiếp nhận, mà phải có quá trình xử lý, phản hồi nghiêm túc, minh bạch. Điều này không chỉ giúp phát hiện sớm sự suy thoái, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, mà còn giúp Đảng có định hướng phù hợp để điều chỉnh, hoàn thiện chủ trương, chính sách.
Công tác dân vận đóng một vai trò quan trọng trong việc kết nối giữa Đảng với nhân dân, góp phần xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Với vai trò quan trọng của mình, công tác dân vận không chỉ là “công cụ” để Đảng lắng nghe ý kiến đóng góp từ nhân dân, mà còn là “phương tiện” để nhân dân thực hiện quyền tham gia quản lý nhà nước và xã hội, tham gia thảo luận và kiến nghị với cơ quan nhà nước về các vấn đề của cơ sở, địa phương và cả nước, góp phần ngăn chặn và đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, cũng như sự suy thoái, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong đội ngũ cán bộ, đảng viên. Trong bối cảnh hiện nay, công tác dân vận càng thể hiện vai trò đặc biệt quan trọng. Thông qua công tác dân vận, nhân dân được tham gia tích cực vào hoạt động của Nhà nước và xã hội, góp phần giữ gìn sự trong sạch, vững mạnh của hệ thống chính trị các cấp./.
----------------
(1) Hồ Chí Minh: Tòan tập, Nxb. Chính trị Quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, t. 6, tr. 232
(2), (3) Văn kiện Đại hội đại biểu tòan quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, t. I, tr. 173, 173
Nguồn: https://tapchicongsan.org.vn/web/guest/chinh-tri-xay-dung-dang/-/2018/1094302/cong-tac-dan-van-gop-phan-ngan-chan%2C-day-lui-su-suy-thoai-ve-tu-tuong-chinh-tri%2C-dao-duc%2C-loi-song-va-nhung-bieu-hien-%E2%80%9Ctu-dien-bien%E2%80%9D%2C-%E2%80%9Ctu-chuyen-hoa%E2%80%9D-trong-can-bo%2C-dang-vien-hien-nay.aspx
Bình luận (0)