Để văn hóa và con người thực sự trở thành nguồn lực phát triển

Gửi tham luận về Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2025-2030, Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy Hà Nội, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội đã đề cập sâu sắc tầm quan trọng, đồng thời kiến nghị nhiều giải pháp nhằm phát triển văn hóa, xây dựng con người, đào tạo nguồn nhân lực của Thủ đô trong kỷ nguyên mới.

Báo Hànộimới trích đăng giới thiệu với bạn đọc các tham luận này.

Các đại biểu dự Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố Hà Nội khóa XVIII, nhiệm kỳ 2025-2030. Ảnh: Quang Thái

Phát triển công nghiệp văn hóa trở thành ngành kinh tế mũi nhọn
(Trích tham luận của Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy Hà Nội)

Trong kỷ nguyên mới, phát triển công nghiệp văn hóa là xu thế tất yếu, vừa mang lại lợi ích kinh tế, vừa phát huy sức mạnh mềm của quốc gia. Thành phố đặt mục tiêu đến năm 2030, công nghiệp văn hóa Thủ đô sẽ trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, đóng góp 7-8% tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP); hình thành ít nhất 5 cụm/không gian sáng tạo tiêu chuẩn; tầm nhìn đến năm 2045: Hà Nội trở thành Trung tâm công nghiệp văn hóa sáng tạo hàng đầu Đông Nam Á, thương hiệu “Hà Nội - Thành phố sáng tạo” gắn với các ngành trụ cột: Du lịch văn hóa - thiết kế - điện ảnh; nội dung số - mỹ thuật; biểu diễn - thủ công sáng tạo - ẩm thực...

Để thực hiện mục tiêu đó, Đảng bộ thành phố Hà Nội quyết tâm tiếp tục quán triệt nâng cao nhận thức, đổi mới mạnh mẽ tư duy, cách làm, trong đó tập trung quán triệt sâu sắc quan điểm chỉ đạo mới của Trung ương, tinh thần Nghị quyết số 09-NQ/TU của Thành ủy, cụ thể hóa đưa chỉ tiêu phát triển công nghiệp văn hóa vào chỉ thị, nghị quyết, chương trình, kế hoạch... của từng đơn vị, địa phương, xem đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm của cả hệ thống chính trị. Xác định công nghiệp văn hóa đóng vai trò quan trọng trong nhiệm vụ, giải pháp xây dựng và chấn hưng văn hóa Việt Nam trong kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc.

Đẩy nhanh việc hoàn thiện thể chế, chính sách ưu đãi nhằm khơi thông hành lang pháp lý, khung thử nghiệm tạo đà cho ngành công nghiệp văn hóa phát triển. Phát triển hạ tầng và không gian sáng tạo, trọng tâm là hình thành cơ chế khai thác và chuyển đổi công năng của “di sản công nghiệp” trên địa bàn thành phố, như nhà máy cũ (Dệt 8/3, Rượu Hà Nội…) thành các không gian sáng tạo, nơi hội tụ cho các nghệ sĩ sáng tạo; đầu tư bảo tàng hiện đại, nhà hát biểu diễn đa năng, cụm phim hậu kỳ, studio. Mở rộng phố đi bộ - phố sách - tuyến phố đêm, hình thành “Chuỗi sự kiện văn hóa” cho các ngành như thiết kế, phim ảnh, âm nhạc, ẩm thực... diễn ra thường xuyên, liên tục và hằng năm. Kết hợp văn hóa và du lịch, bảo tồn di sản với khai thác kinh tế theo hướng bền vững. Đẩy mạnh các hoạt động du lịch trải nghiệm: Tham gia lễ hội, học nghề thủ công, ẩm thực địa phương.

Tăng cường ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số, dữ liệu mở và nền tảng phân phối. Chú trọng ứng dụng công nghệ trong phát triển sản phẩm công nghiệp văn hóa; hướng dẫn trải nghiệm (bản đồ số di sản - thiết chế văn hóa, siêu ứng dụng tích hợp vé - lịch sự kiện…); trải nghiệm thực tế ảo; xây dựng trung tâm dữ liệu bản quyền cho nội dung số; hỗ trợ nghệ sĩ/doanh nghiệp đưa sản phẩm lên nền tảng số. Huy động nguồn lực xã hội, tập trung đẩy mạnh các hoạt động của Trung tâm thiết kế sáng tạo, Trung tâm công nghiệp văn hóa của Thủ đô. Phát triển nguồn nhân lực sáng tạo, tập trung đào tạo quản lý văn hóa, sáng tạo nội dung, phát triển nhân lực ngành marketing văn hóa. Bồi dưỡng nghệ sĩ, nghệ nhân, các chuyên gia, nhà nghiên cứu,… đặc biệt là quan tâm phát triển nguồn nhân lực trẻ, khuyến khích nghệ sĩ trẻ tham gia phát triển công nghiệp văn hóa mang đậm bản sắc Việt.

Tăng cường chính sách hợp tác quốc tế, liên kết vùng - thương hiệu - xây dựng thị trường văn hóa. Khai thác hiệu quả thương hiệu “Thành phố sáng tạo”. Tập trung kiến tạo một số sản phẩm đặc sắc trên các lĩnh vực công nghiệp văn hóa là tiềm năng, thế mạnh của Hà Nội (du lịch văn hóa, thủ công mỹ nghệ, ẩm thực, thiết kế, nghệ thuật biểu diễn…) làm nền tảng, tham gia sâu vào chuỗi cung ứng sản phẩm công nghiệp văn hóa chất lượng cao, giàu bản sắc của khu vực và thế giới - định vị thương hiệu công nghiệp văn hóa Thủ đô, của Việt Nam trên bản đồ công nghiệp văn hóa, sáng tạo toàn cầu...

Cụ thể hóa các đặc trưng về người Hà Nội thanh lịch, văn minh
(Trích tham luận của Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội)

Phát triển văn hóa, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh luôn là nhiệm vụ được Hà Nội đặc biệt quan tâm trong quá trình xây dựng và phát triển Thủ đô, là nhiệm vụ trọng tâm thường xuyên, có tính chiến lược lâu dài, là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị.

Để phát huy kết quả đạt được, khắc phục tồn tại, hạn chế, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước, thành phố cần tiếp tục cụ thể hóa các đặc trưng về người Hà Nội thanh lịch, văn minh trong hệ thống chính trị, trong mọi cơ quan, đơn vị, mỗi gia đình và mọi tầng lớp nhân dân. Xây dựng văn hóa người Hà Nội từ "lời nói hay, làm việc tốt, ứng xử đẹp". Xây dựng, khen thưởng những tấm gương "người tốt, việc tốt"; đồng thời có chế tài để ngăn chặn, xử lý các hành vi thiếu văn hóa, không phù hợp với truyền thống thanh lịch của người Hà Nội. Khơi dậy phong trào xã hội sâu rộng, tinh thần trách nhiệm cao của các bậc ông, bà, cha, mẹ, anh, chị và những người lớn tuổi nói chung đối với việc giáo dục, đào tạo, vun đắp tương lai cho thế hệ trẻ Thủ đô.

Xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh gắn với xây dựng đời sống văn hóa từ trong gia đình, thôn, xóm, tổ dân phố, cơ quan, trường học, doanh nghiệp và mọi giai tầng xã hội. Đưa cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” phát triển thiết thực, đi vào chiều sâu.

Củng cố, hoàn thiện, phát huy hiệu quả hoạt động của hệ thống thiết chế văn hóa từ thành phố tới cơ sở. Đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của hệ thống các nhà văn hóa. Chú trọng phát triển nhà văn hóa thôn, làng, xã, phường theo mô hình đa năng, sáng tạo những nội dung, hình thức phù hợp với các đối tượng. Phát triển các hoạt động, dịch vụ văn hóa hợp lý tại những di tích, danh thắng, vườn hoa, công viên, quảng trường. Giữ gìn, bảo tồn, phát huy giá trị các di sản lịch sử, văn hóa góp phần giáo dục truyền thống và thu hút khách du lịch. Đầu tư nhiều hơn cho việc tôn tạo, phân cấp quản lý hệ thống các di tích ở Thủ đô.

Tăng cường công tác quản lý nhà nước về văn hóa; xây dựng các biện pháp đồng bộ, kiên quyết để ngăn chặn và đẩy lùi các tệ nạn xã hội, các hoạt động vi phạm pháp luật trong lĩnh vực dịch vụ, hành vi phản văn hóa. Có cơ chế, chính sách phù hợp để đẩy mạnh xã hội hóa các hoạt động văn hóa để người dân thực sự vừa là người sáng tạo, vừa là người tham gia tổ chức, quản lý, phân phối và thụ hưởng các thành quả văn hóa.

Mở rộng giao lưu, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, mở rộng địa bàn giao lưu và hợp tác văn hóa quốc tế. Mở rộng và tăng cường công tác thông tin đối ngoại theo hướng nâng cao bản lĩnh chính trị. Kiên quyết khắc phục những biểu hiện mơ hồ mất cảnh giác, hữu khuynh, tiêu cực trong lãnh đạo, chỉ đạo, đấu tranh chống các thủ đoạn diễn biến hòa bình trên lĩnh vực tư tưởng - văn hóa, đồng thời chống nguy cơ “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.

Xây dựng Hà Nội thực sự là trung tâm lớn, tiêu biểu về đào tạo chất lượng cao
(Trích tham luận của Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội )

Bước vào giai đoạn 2025-2030, giáo dục và đào tạo Thủ đô đứng trước thời cơ lớn nhưng cũng đầy thách thức. Yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư; quá trình đô thị hóa nhanh; khát vọng phát triển của nhân dân và đặc biệt là tầm nhìn xây dựng Hà Nội trở thành Thành phố học tập toàn cầu - tất cả đang đặt ra cho ngành Giáo dục và đào tạo Thủ đô những nhiệm vụ nặng nề nhưng cũng hết sức vẻ vang.

Với tinh thần đó, ngành Giáo dục và đào tạo Hà Nội xác định một số phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới như sau: Thứ nhất, xây dựng Hà Nội thành trung tâm giáo dục chất lượng cao hàng đầu cả nước. Trong đó, tiếp tục phát triển mạng lưới trường học đồng bộ, hiện đại, chú trọng mở rộng các trường chất lượng cao, trường chuyên, trường song bằng, trường tích hợp. Đẩy mạnh giáo dục STEM, khoa học, công nghệ, ngoại ngữ, nghệ thuật - thể thao để đào tạo thế hệ học sinh toàn diện, có khả năng sáng tạo và hội nhập quốc tế. Hình thành các cụm trường học kiểu mẫu, là hạt nhân lan tỏa cho toàn ngành.

Thứ hai, đẩy mạnh chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo toàn diện. Hoàn thiện cơ sở dữ liệu số toàn ngành, kết nối đồng bộ với chính phủ điện tử và thành phố thông minh. Triển khai rộng khắp mô hình “Trường học số - Trường học thông minh”, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, công nghệ thực tế ảo trong dạy học. Cá thể hóa việc học tập, tạo điều kiện cho mỗi học sinh phát huy tối đa năng lực, sở trường. Phát triển hệ thống kho học liệu số mở, kết nối tri thức trong nước và quốc tế.

Thứ ba, tăng cường hội nhập quốc tế, khẳng định thương hiệu giáo dục Thủ đô. Mở rộng hợp tác với các tổ chức giáo dục quốc tế, đưa Hà Nội trở thành điểm đến của các kỳ thi Olympic quốc tế, hội thảo khoa học, diễn đàn giáo dục khu vực và toàn cầu. Nhân rộng các chương trình song bằng, song ngữ, công nhận văn bằng quốc tế. Tăng cường trao đổi giáo viên, học sinh, học hỏi kinh nghiệm từ các nền giáo dục tiên tiến. Đưa Hà Nội trở thành trung tâm hợp tác quốc tế về giáo dục trong khu vực Đông Nam Á.

Thứ tư, bảo đảm công bằng, bao trùm và cơ hội học tập suốt đời cho mọi người dân. Phát triển hệ thống trung tâm học tập cộng đồng, đưa tri thức đến với từng khu dân cư, từng gia đình. Quan tâm đặc biệt tới học sinh yếu thế, trẻ em khuyết tật, con em lao động nhập cư, học sinh vùng khó khăn - bảo đảm không ai bị bỏ lại phía sau. Xây dựng mô hình “Trường học hạnh phúc, xã hội học tập văn minh”, để mỗi ngôi trường thực sự là mái ấm, nuôi dưỡng nhân cách và khát vọng cho thế hệ trẻ.

Đây chính là con đường để giáo dục và đào tạo Hà Nội tiếp tục khẳng định vai trò tiên phong, dẫn dắt, góp phần hiện thực hóa khát vọng phát triển Thủ đô “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại”, sánh vai cùng các thủ đô hàng đầu trong khu vực và thế giới.

Nguồn: https://hanoimoi.vn/de-van-hoa-va-con-nguoi-thuc-su-tro-thanh-nguon-luc-phat-trien-720173.html