Đề xuất Lễ hội yến sào Khánh Hòa là di sản văn hóa phi vật thể

Ngày 19.5, UBND tỉnh Khánh Hòa cho biết vừa chính thức đề nghị Bộ VH-TT-DL đưa "Lễ hội yến sào Khánh Hòa" vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đây là kết quả của quá trình nghiên cứu, sưu tầm kéo dài nhằm bảo tồn giá trị văn hóa đặc sắc gắn liền với lịch sử ngành nghề của vùng đất được mệnh danh là xứ "rừng trầm - biển yến".

Yến sào Khánh Hòa không đơn thuần là sản vật quý giá, mà còn là minh chứng sống động cho sự giao thoa giữa thiên nhiên kỳ vĩ và bản sắc văn hóa nơi đây. Trước thế kỷ 17, người dân địa phương đã bắt đầu thu hoạch tổ yến từ các hang động trên đảo ven biển, kèm theo những nghi thức sơ khai mang tính tín ngưỡng để cầu mong sự che chở từ thần linh. Đến thời Nguyễn (thế kỷ 17-19), nghề khai thác yến sào được triều đình quan tâm và quản lý chặt chẽ, đánh dấu bước ngoặt quan trọng khi những miếu thờ tổ nghề bắt đầu được xây dựng tại các đảo yến và đất liền ở Nha Trang.

Lễ cúng Tống Na tại Lễ hội yến sào Khánh Hòa

ẢNH: YẾN SÀO KH

"Lễ hội yến sào Khánh Hòa là sự kết tinh đặc sắc giữa tín ngưỡng dân gian và hoạt động kinh tế, vừa mang đậm giá trị văn hóa truyền thống, vừa đóng góp to lớn vào sự phát triển kinh tế -xã hội của địa phương", ông Đinh Văn Thiệu, Phó chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa, chia sẻ trong văn bản gửi Bộ VH-TT-DL.

Từ những nghi thức đơn sơ, lễ hội đã phát triển thành sự kiện văn hóa quy mô lớn, không chỉ giới hạn trong cộng đồng nghề yến mà còn thu hút sự quan tâm của đông đảo người dân và du khách. Hiện nay, ngoài các nghi lễ truyền thống trên các đảo yến và miếu thờ tổ nghề, lễ hội còn được tổ chức với nhiều trò chơi, trò diễn dân gian đặc sắc, trở thành sự kiện quảng bá thương hiệu yến sào Khánh Hòa ra thế giới.

Khai thác yến sào trên đảo thiên nhiên tại Khánh Hòa

ẢNH: YẾN SÀO KH

Tại TP.Nha Trang, cộng đồng cư dân các phường Vĩnh Nguyên, Phước Hải, Vĩnh Trường, Vĩnh Hải, Vĩnh Hòa, Phước Long, Phương Sơn, Phương Sài và các xã Phước Đồng, Vĩnh Lương là những người gìn giữ và phát huy di sản này. Họ không chỉ duy trì các nghi thức mang tính tâm linh mà còn góp phần bảo tồn bản sắc văn hóa đặc trưng của vùng đất biển đảo Khánh Hòa.

Mô hình quản lý yến sào tại Khánh Hòa cũng tiên phong cả nước. Từ năm 1990, Công ty Yến sào Khánh Hòa được thành lập, là mô hình công ty do UBND tỉnh trực tiếp quản lý đầu tiên trong cả nước. Đến năm 2009, đơn vị này chuyển đổi thành Công ty TNHH Nhà nước Một thành viên Yến Sào Khánh Hòa, đánh dấu bước phát triển mới trong việc duy trì và phát huy di sản văn hóa này.

Lễ hội yến sào Khánh Hòa được tổ chức vào ngày 10.5 âm lịch hằng năm

ẢNH: D.B

Nhận thức được giá trị nổi bật của di sản, UBND tỉnh Khánh Hòa đã giao Sở VH-TT-DL phối hợp với Công ty TNHH Nhà nước Một thành viên Yến Sào Khánh Hòa tiến hành kiểm kê, xây dựng hồ sơ di sản văn hóa phi vật thể "Lễ hội yến sào Khánh Hòa". Công tác này đã được thực hiện một cách kỹ lưỡng, bài bản với sự tham gia của nhiều chuyên gia và người dân địa phương. Đến nay, hồ sơ đã hoàn thành theo đúng quy định và được trình lên Bộ VH-TT-DL xem xét, đánh giá.

Việc đề xuất đưa "Lễ hội yến sào Khánh Hòa" vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia không chỉ là niềm tự hào của người dân Khánh Hòa mà còn là cơ hội để quảng bá rộng rãi những giá trị văn hóa độc đáo của vùng đất này đến với bạn bè trong nước và quốc tế, đồng thời góp phần thúc đẩy phát triển du lịch bền vững dựa trên nền tảng văn hóa bản địa.

Nguồn: https://thanhnien.vn/de-xuat-le-hoi-yen-sao-khanh-hoa-la-di-san-van-hoa-phi-vat-the-185250519160008965.htm