Giải ngân vốn đầu tư công: Cần tập trung cao độ, hành động quyết liệt

Tuy kế hoạch vốn đầu tư công đã được phân bổ từ đầu năm, nhưng nhiều hạng mục dự án đầu tư công và 2 chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi thuộc Tổ công tác số 1 vẫn chậm tiến độ, tỷ lệ giải ngân đạt thấp. Khơi thông “điểm nghẽn” để giải ngân vốn, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và cải thiện đời sống Nhân dân đang là yêu cầu cấp bách, quyết tâm của tỉnh trong những tháng cuối năm 2025.

Tiến độ giải ngân chậm

Theo báo cáo của Sở Tài chính, năm 2025, tổng số vốn được giao cho các dự án đầu tư công và 2 chương trình MTQG giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi thuộc Tổ công tác số 1 là 2.071 tỷ đồng, chiếm 12,9% tổng kế hoạch vốn toàn tỉnh. Trong đó, vốn cho các dự án đầu tư công hơn 1.186 tỷ đồng, vốn cho 2 chương trình MTQG gần 885 tỷ đồng. Đến ngày 29-9, kết quả giải ngân mới đạt 45,4% kế hoạch. Trong đó, vốn đầu tư công đạt 52%, vốn của 2 chương trình MTQG chỉ đạt 37%. So với mục tiêu 100% vốn phải giải ngân trong năm 2025, tỷ lệ này còn thấp, tạo áp lực lớn cho các đơn vị trong 3 tháng cuối năm.

Thi công tuyến đường nối cao tốc Bắc - Nam với Quốc lộ 1 và cảng Cà Ná.

Ông Trần Ngọc Minh - Phó Giám đốc Sở Tài chính cho biết, một số đơn vị có tỷ lệ giải ngân đạt kết quả cao như Sở Giáo dục và Đào tạo (89%), Ban Quản lý dự án phát triển tỉnh (69%), Trường Cao đẳng Y tế Khánh Hòa (100%). Tuy nhiên, không ít nơi vẫn chậm, như Trường Đại học Khánh Hòa chưa giải ngân, Trường Cao đẳng Công nghệ - Năng lượng mới đạt 19%, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh chỉ đạt 15%. Nguyên nhân chính là do công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng còn chậm; bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp mới sắp xếp lại nên chưa ổn định; nhiều xã được giao làm chủ đầu tư nhưng thiếu ban quản lý dự án chuyên trách. Ngoài ra, khối lượng hồ sơ pháp lý lớn, việc điều chuyển vốn và dữ liệu còn chậm; tỷ lệ giải ngân vốn sự nghiệp của các chương trình MTQG thấp do mới được phân bổ và còn vướng trong triển khai. Nếu không có giải pháp mạnh mẽ, tiến độ giải ngân những tháng cuối năm sẽ rất căng thẳng.

Nhiều “điểm nghẽn” cần được khơi thông

Nguồn lực từ các chương trình MTQG có ý nghĩa đặc biệt, không chỉ góp phần giảm nghèo mà còn tạo nền tảng phát triển bền vững. Tuy nhiên, ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, một số công trình trường học, trạm y tế, hạ tầng thiết yếu vẫn chờ vốn để hoàn thiện. Theo thông tin của Sở Dân tộc và Tôn giáo, hiện nay, một số dự án trọng điểm đang gặp vướng mắc, kéo giảm tỷ lệ giải ngân cả vốn đầu tư và vốn sự nghiệp. Điển hình như Dự án Nhà hỏa táng thôn Chung Mỹ (xã Phước Dân) năm nay được bố trí 10 tỷ đồng, đã giải ngân 6 tỷ đồng (đạt 60%) nhưng phần vốn sự nghiệp 20,1 tỷ đồng vẫn chưa thể giải ngân do vướng thủ tục thẩm định hồ sơ đấu thầu mua sắm thiết bị. Riêng Dự án Nhà hỏa táng thôn Tầm Ngân (xã Lâm Sơn) có tổng mức đầu tư hơn 43 tỷ đồng, trong đó vốn đầu tư công 23 tỷ đồng và vốn sự nghiệp 18,4 tỷ đồng. Đến nay, phần vốn đầu tư công đã giải ngân 7,3 tỷ đồng (đạt 32%), chủ yếu cho các hạng mục xây dựng cơ bản, trong khi phần vốn sự nghiệp dành cho mua sắm thiết bị lò hỏa táng vẫn chưa giải ngân được do hồ sơ đấu thầu đang chờ thẩm định. Tiến độ thi công chậm, công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng còn vướng, nếu không đẩy nhanh, dự án có nguy cơ không kịp hoàn thành trong năm nay.

Từ nguồn vốn hỗ trợ sinh kế cho các xã miền núi, người dân phát triển chăn nuôi nâng cao thu nhập.
Trong ảnh: Đàn cừu của người dân thôn Đồng Dày, xã Mỹ Sơn.

Riêng Dự án trồng dược liệu tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số Bác Ái có tổng vốn hơn 40 tỷ đồng, phần vốn đầu tư đang được thực hiện đúng tiến độ, nhưng vốn sự nghiệp hỗ trợ người dân tham gia mô hình vẫn chưa giải ngân được đồng nào. Sau khi sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh, vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, cơ quan chủ trì cấp huyện bị thay đổi, tỉnh đã giao Sở Tài chính chủ trì phối hợp với các ngành thống nhất chuyển giao phần vốn sự nghiệp cho Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng tỉnh để kịp thời triển khai.

Bên cạnh đó, Sở Dân tộc và Tôn giáo cũng đang đôn đốc các địa phương vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi sớm triển khai nguồn vốn hỗ trợ sinh kế cộng đồng, với mức phân bổ từ 2 đến 4 tỷ đồng mỗi xã. Tuy nhiên, sau khi sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh, vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, nguồn ngân sách cấp huyện chưa kịp chuyển về xã, việc xác định đơn vị chủ đầu tư giữa UBND xã và các phòng chức năng còn lúng túng, khiến tiến độ giải ngân bị chậm.

Tại cuộc họp về tình hình giải ngân các dự án đầu tư công và 2 chương trình MTQG nêu trên thuộc Tổ công tác số 1, đồng chí Nguyễn Long Biên - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh yêu cầu các sở, ngành, địa phương chủ động triển khai dự án ngay khi được giao kế hoạch vốn; lập hồ sơ, phân công rõ trách nhiệm từng bộ phận; phối hợp chặt chẽ với địa phương trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng; đẩy nhanh tiến độ thi công, nghiệm thu, thanh toán khối lượng. Đồng thời, giao Sở Nông nghiệp và Môi trường, Sở Dân tộc và Tôn giáo khẩn trương phân bổ chi tiết phần vốn chưa phân bổ, rà soát nhu cầu thực tế để điều chỉnh, hoàn trả phần vốn không sử dụng về ngân sách trung ương; đẩy mạnh tuyên truyền, tập huấn, theo dõi, đôn đốc các địa phương thực hiện hiệu quả. Các địa phương và Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh tăng cường phối hợp, tập trung tháo gỡ vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng các dự án; huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, tăng cường nhân sự có kinh nghiệm, hạn chế tối đa tình trạng dự án chờ mặt bằng.

Với quyết tâm giải ngân 100% vốn được giao như chỉ đạo của lãnh đạo tỉnh, các cơ quan, địa phương cần phải tập trung cao độ, khắc phục tồn tại, đồng lòng khơi thông “điểm nghẽn” để nguồn vốn sớm được giải ngân, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và cải thiện đời sống Nhân dân.

Đồng chí NGUYỄN LONG BIÊN - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh: Mỗi đơn vị phải sát sao, quyết liệt, chủ động tháo gỡ khó khăn để phấn đấu giải ngân 100% vốn được giao. Đây là thước đo năng lực quản lý và tinh thần hành động.

ANH TUẤN

Nguồn: https://baokhanhhoa.vn/kinh-te/202510/giai-ngan-von-dau-tu-cong-can-tap-trung-cao-do-hanh-dong-quyet-liet-274162c/