Hiệp định EVFTA, định hướng hợp tác chiến lược Việt Nam - EU trong giai đoạn mới

Ngày 6/6 tại Brussels, Bỉ, Bộ Ngoại giao, Đại sứ quán Việt Nam tại Bỉ và Phái đoàn Việt Nam bên cạnh Liên minh châu Âu (EU) phối hợp tổ chức hội thảo “Hiệp định EVFTA: kết quả triển khai 5 năm qua và phương hướng tận dụng hiệu quả hơn trong tình hình mới”.

Thứ trưởng Nguyễn Minh Hằng khẳng định Hiệp định EVFTA có ý nghĩa nhiều mặt cả về chính trị chiến lược và kinh tế xã hội đối với cả Việt Nam và EU.

Đây là sự kiện nằm trong chuỗi các hoạt động kỷ niệm 35 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và EU.

Tham dự Hội thảo có gần 350 đại biểu, gồm lãnh đạo của Ủy ban châu Âu, Nghị viện châu Âu, các cơ quan phụ trách thương mại chủ chốt của EU, đại sứ và đại diện một số Đại sứ quán ASEAN và các đối tác tại Brussels, các viện nghiên cứu uy tín tại Bỉ và EU, 80 hiệp hội, trung tâm xúc tiến thương mại, doanh nghiệp Bỉ và EU đã tham dự.

Về phía Việt Nam có sự tham gia của Lãnh đạo Bộ Ngoại giao, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, đại diện Bộ Công Thương, Bộ Khoa học-Công nghệ, lãnh đạo Thành phố Hồ Chí Minh, Thành phố Huế, các tỉnh Bạc Liêu, Phú Yên, Quảng Bình, Quảng Ninh, Vĩnh Long, Ninh Bình và 35 doanh nghiệp Việt Nam. Về phía cộng đồng người Việt ở châu Âu có 36 đoàn đại biểu là các tổ chức, hội đoàn, cùng nhiều doanh nghiệp người Việt ở các nước châu Âu đã tham dự Hội thảo.

Phát biểu khai mạc hội thảo, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Hằng khẳng định Hiệp định EVFTA có ý nghĩa nhiều mặt cả về chính trị chiến lược và kinh tế xã hội đối với cả Việt Nam và EU. EVFTA củng cố hơn nữa lòng tin chiến lược giữa Việt Nam và EU trong 35 năm qua và là công cụ quan trọng để kết nối hai châu lục. Theo thứ trưởng Nguyễn Minh Hằng, EVFTA được ví như “xa lộ hiện đại” thúc đẩy mạnh mẽ quan hệ thương mại giữa hai bên. Hiệp định cũng góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam như một điểm đến đầu tư hấp dẫn trong khu vực. Các cam kết trong hiệp định, đặc biệt là về sở hữu trí tuệ, môi trường, lao động và phát triển bền vững, đã thúc đẩy cải cách thể chế và hoàn thiện hệ thống pháp luật của Việt Nam theo chuẩn mực quốc tế, qua đó tạo nên một môi trường kinh doanh minh bạch và cởi mở hơn.

Phát biểu tại Hội thảo, các đại biểu thống nhất cho rằng, Hiệp định EVFTA đã góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam như một điểm đến đầu tư hấp dẫn trong khu vực.

Thứ trưởng Nguyễn Minh Hằng nhấn mạnh sau hơn 40 năm đổi mới, đất nước đang bước vào một giai đoạn phát triển mới. Để đạt được những mục tiêu đã đề ra, cần có tư duy mới, tầm nhìn mới và cách tiếp cận mới. Việt Nam cam kết thực hiện cải cách toàn diện với quyết tâm chính trị cao nhất và sự đồng thuận lớn của toàn dân tộc. Đặc biệt, bốn nghị quyết lớn sẽ góp phần đưa đất nước bứt phá trong kỷ nguyên mới. Đó là đột phá phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; phát triển kinh tế tư nhân; cải cách thể chế sâu rộng; chủ động hội nhập quốc tế trong tình hình mới.

Tại Hội thảo, các diễn giả đã thảo luận về tác động của Hiệp định EVFTA đối với Việt Nam và EU cũng như quan hệ hai bên trong 5 năm qua, những thành tựu và tồn tại, bài học kinh nghiệm. Đồng thời đánh giá về bối cảnh mới của quốc tế và khu vực, từ đó đề ra một số giải pháp để thúc đẩy triển khai EVFTA hiệu quả hơn nữa trong 5 năm tiếp theo 2025-2030.

Đáng chú ý, tại hội thảo, Đại sứ quán Việt Nam tại Bỉ và Phái đoàn Việt Nam bên cạnh Liên minh châu Âu đã giới thiệu báo cáo nghiên cứu “Đánh giá 5 năm triển khai Hiệp định EVFTA” với các phân tích, nhận định từ góc nhìn của EU. Đại sứ Nguyễn Văn Thảo nhấn mạnh rằng, trong 5 năm qua, EVFTA đã chứng minh vai trò là một công cụ hợp tác kinh tế quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh thế giới đối mặt với nhiều biến động lớn ngay sau khi Hiệp định có hiệu lực như đại dịch Covid-19 và căng thẳng địa chính trị gia tăng.

Tại Hội thảo, các diễn giả đã thảo luận về tác động của Hiệp định EVFTA đối với Việt Nam và EU cũng như quan hệ hai bên trong 5 năm qua.

EVFTA không chỉ thúc đẩy mạnh mẽ quan hệ thương mại - đầu tư giữa Việt Nam và EU, mà còn góp phần làm giảm thiểu gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu. Tuy nhiên, Đại sứ cũng cho rằng, bên cạnh những kết quả tích cực đã đạt được, tiềm năng hợp tác song phương giữa Việt Nam và EU cũng như dư địa khai thác EVFTA vẫn còn rất lớn và cần được tiếp tục phát huy hiệu quả hơn nữa trong thời gian tới.

Đại sứ Nguyễn Văn Thảo nhấn mạnh quan hệ đối tác giữa Việt Nam và EU đang đứng trước nhiều cơ hội lớn nhờ ba thuận lợi nổi bật. Trước hết, hai bên đã xây dựng được nền tảng hợp tác vững chắc và lòng tin chiến lược cao trong suốt 35 năm thiết lập quan hệ ngoại giao. Các hiệp định quan trọng như EVFTA và EVIPA là minh chứng cho tầm nhìn chung trong việc thúc đẩy một quan hệ đối tác toàn diện. Thứ hai, cơ cấu kinh tế của Việt Nam và EU mang tính bổ trợ lẫn nhau thay vì cạnh tranh, giúp mở rộng dư địa hợp tác, đặc biệt trong bối cảnh toàn cầu đang cần đa dạng hóa chuỗi cung ứng. Thứ ba, cả hai phía đều thể hiện sự quan tâm và cam kết mạnh mẽ đối với quan hệ song phương. Sự hiện diện của hơn 1.400 doanh nghiệp EU đang hoạt động tại Việt Nam và các chuyến thăm cấp cao gần đây từ các nước thành viên EU đã khẳng định vai trò ngày càng quan trọng của Việt Nam trong chiến lược khu vực của EU.

Các đại biểu cho rằng, EVFTA sẽ tiếp tục là động lực then chốt giúp nâng tầm quan hệ Việt Nam-EU, hướng đến một đối tác chiến lược thực chất và toàn diện trong giai đoạn phát triển mới.

Để phát huy hiệu quả các thuận lợi nêu trên, Việt Nam và EU cần tập trung vào năm trụ cột hợp tác chiến lược. Trụ cột thứ nhất là sự đồng thuận trong việc ủng hộ một hệ thống thương mại đa phương dựa trên luật lệ, bảo đảm công bằng, minh bạch và bền vững. Trụ cột thứ hai là nỗ lực chung nhằm đa dạng hóa hợp tác và hội nhập quốc tế, với Việt Nam hiện là đối tác trong 17 hiệp định thương mại tự do và giữ vai trò trung tâm trong Chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của EU. Trụ cột thứ ba là tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực có giá trị gia tăng cao như khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, nơi EU có thế mạnh và Việt Nam có nhu cầu phát triển cấp thiết. Trụ cột thứ tư là cải cách thể chế, phát triển hạ tầng và nguồn nhân lực, giúp nâng cao năng lực cạnh tranh và môi trường đầu tư tại Việt Nam. Cuối cùng, trụ cột thứ năm là thúc đẩy đầu tư từ EU, không chỉ về quy mô mà còn về chiều sâu, góp phần tăng cường gắn kết kinh tế và phát triển bền vững.

Trên cơ sở những thành quả đã đạt được và định hướng hợp tác rõ ràng, EVFTA sẽ tiếp tục là động lực then chốt giúp nâng tầm quan hệ Việt Nam-EU, hướng đến một đối tác chiến lược thực chất và toàn diện trong giai đoạn phát triển mới.

Bà Maria Martin-Prat De Abreu, Phó Tổng Vụ trưởng phụ trách An ninh thương mại và kinh tế của Tổng vụ Thương mại, Ủy ban châu Âu khẳng định Việt Nam và EU hiện đang chia sẻ nhiều ưu tiên và định hướng phát triển chung, đặc biệt trong các lĩnh vực như tăng trưởng xanh.

Chia sẻ quan điểm với Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Minh Hằng cùng lãnh đạo các bộ, ngành và địa phương của Việt Nam, hai vị khách mời danh dự của Hội thảo - ông Iuliu Winkler, Phó Chủ tịch Ủy ban Thương mại quốc tế của Nghị viện châu Âu, Báo cáo viên về quan hệ thương mại Việt Nam - EU, và bà Maria Martin-Prat De Abreu, Phó Tổng Vụ trưởng phụ trách An ninh thương mại và kinh tế của Tổng vụ Thương mại, Ủy ban châu Âu - đều khẳng định Việt Nam và EU hiện đang chia sẻ nhiều ưu tiên và định hướng phát triển chung, đặc biệt trong các lĩnh vực như tăng trưởng xanh, nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững, với trọng tâm là công nghệ cao.

Hai diễn giả nhấn mạnh, EVFTA không chỉ mang lại lợi ích song phương mà còn là một trong những hiệp định thương mại tự do thành công của EU. Dù quá trình triển khai còn tồn tại một số khó khăn và vướng mắc, phía EU bày tỏ kỳ vọng với nền tảng quan hệ đối tác vững chắc hiện có, cùng với EVFTA, hai bên sẽ tiếp tục mở rộng hợp tác, nhất là trong lĩnh vực thương mại và đầu tư. Nhân dịp kỷ niệm 35 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, EU mong muốn cùng Việt Nam hướng tới việc nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện. EU cũng tái khẳng định cam kết là đối tác tin cậy, sẵn sàng hợp tác chặt chẽ với Việt Nam để thúc đẩy thương mại tự do và nâng cao hiệu quả thực thi EVFTA trong thời gian tới.

Phát biểu tại Hội thảo, nhiều diễn giả đến từ các tổ chức nghiên cứu và đại diện cộng đồng doanh nghiệp EU và Bỉ - như Viện Nghiên cứu châu Âu về châu Á (EIAS), EuroCham Việt Nam - đã bày tỏ sự đánh giá cao đối với những thành tựu phát triển kinh tế - xã hội nổi bật của Việt Nam trong thời gian qua. Các ý kiến nhất quán cho rằng Việt Nam không chỉ là đối tác quan trọng mà còn là một trong những thị trường ưu tiên của Liên minh châu Âu trong chiến lược mở rộng hợp tác kinh tế và thương mại khu vực.

Hội thảo không chỉ là dịp để Việt Nam và EU cùng nhìn lại chặng đường đã qua, mà còn là cơ hội thiết thực để hai bên thảo luận, xác định các ưu tiên hợp tác trong giai đoạn phát triển tiếp theo.

Đại diện các hiệp hội ngành hàng và trung tâm xúc tiến thương mại uy tín như Liên đoàn Công nghiệp Hàng thể thao châu Âu (FESI), Ủy ban Liên lạc châu Âu về Thương mại Nông nghiệp và Nông sản (CELCAA), Hiệp hội các công ty rượu vang châu Âu (CEEV)... đều nhận định rằng ngày càng có nhiều doanh nghiệp châu Âu thể hiện sự quan tâm mạnh mẽ và mong muốn mở rộng đầu tư, hợp tác kinh doanh với Việt Nam. Các diễn giả cũng đưa ra nhiều khuyến nghị nhằm nâng cao hiệu quả khai thác Hiệp định EVFTA, mang lại lợi ích thiết thực cho cộng đồng doanh nghiệp hai bên. Trong đó,đáng chú ý là các đề xuất liên quan đến cải thiện môi trường đầu tư, cắt giảm thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho di chuyển, tăng đầu tư vào hạ tầng và công nghệ cao, cũng như thúc đẩy mô hình hợp tác công - tư (PPP).

Khép lại Hội thảo, các đoàn đại biểu đến từ các bộ,ngành, địa phương và cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam đã có phiên làm việc, kết nối và trao đổi trực tiếp với các hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp và trung tâm xúc tiến thương mại tại Bỉ và EU - trong đó có cả các doanh nghiệp do kiều bào người Việt điều hành - nhằm mở rộng cơ hội hợp tác đầu tư và thương mại trong thời gian tới.

Hội thảo “Hiệp định EVFTA: Kết quả triển khai 5 năm qua và phương hướng tận dụng hiệu quả hơn trong tình hình mới” không chỉ là dịp để Việt Nam và EU cùng nhìn lại chặng đường đã qua, mà còn là cơ hội thiết thực để hai bên thảo luận, xác định các ưu tiên hợp tác trong giai đoạn phát triển tiếp theo. Những trao đổi sâu sắc, thẳng thắn và xây dựng giữa các nhà hoạch định chính sách, đại diện doanh nghiệp, học giả và cộng đồng người Việt tại châu Âu đã góp phần củng cố thêm lòng tin chiến lược, làm sâu sắc hơn mối quan hệ Việt Nam - EU.

Với nền tảng vững chắc được xây dựng trong 35 năm qua và quyết tâm chính trị từ cả hai phía, EVFTA sẽ tiếp tục đóng vai trò là động lực quan trọng thúc đẩy quan hệ kinh tế - thương mại song phương phát triển thực chất, cân bằng và bền vững. Sự kiện lần này là bước đệm quan trọng hướng tới mục tiêu nâng tầm quan hệ Việt Nam - EU lên đối tác chiến lược toàn diện trong thời gian tới, vì lợi ích chung của nhân dân hai bên, vì hòa bình, ổn định và thịnh vượng của khu vực và thế giới.

Nguồn: https://baoquocte.vn/hiep-dinh-evfta-dinh-huong-hop-tac-chien-luoc-viet-nam-eu-trong-giai-doan-moi-316948.html