Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA): Sức bật mới cho thương mại

Sức bật mới cho thương mại Việt Nam - EU

Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA), tuyến đường “cao tốc” nối Việt Nam với thị trường 27 nước EU từ tháng 8/2020 đến nay đã đưa thương mại hàng hóa hai chiều thay đổi nhanh chóng. Nếu năm 2019, xuất nhập khẩu Việt Nam - EU đạt 49,8 tỷ USD, thì đến cuối năm 2024, con số này đã tăng lên 68,4 tỷ USD.

EVFTA tạo sức bật mới cho thương mại Việt - EU

Sau khi EVFTA có hiệu lực, nhiều nông sản của Việt Nam đã nhanh chóng hiện diện và mở rộng thị trường tại EU. Ảnh: Đức Thanh

Dấu ấn tích cực là xuất khẩu hàng Việt sang EU có nhiều khởi sắc. Năm 2019, xuất khẩu mới đạt 35,7 tỷ USD, thì đến cuối 2024, xuất khẩu sang EU tăng lên gần 52 tỷ USD, tăng 18,5% so với năm 2023.

Trong 4 tháng đầu năm nay, EU tiếp tục chọn Việt Nam là địa chỉ cung ứng hàng hóa tin cậy, khi nhập khẩu từ Việt Nam 18,5 tỷ USD, tăng gần 13% so với cùng kỳ năm trước.

Trong bối cảnh nhu cầu nhập khẩu hàng hóa năm 2024 của EU suy giảm, xuất khẩu sang khối này vẫn tăng mạnh. Điều này khẳng định những lợi thế mà EVFTA mang lại cho hàng hóa của Việt Nam. Nhờ đó, EU duy trì vị trí đối tác thương mại lớn thứ 4 của Việt Nam, sau Trung Quốc, Mỹ và Hàn Quốc.

Chỉ sau khi EVFTA đi vào thực thi ít ngày, Vina T&T Group, nhà sản xuất và xuất khẩu trái cây, nông sản lớn đã xuất khẩu dừa tươi, thanh long, bưởi da xanh sang EU. Từ đó tới nay, đơn hàng xuất khẩu của doanh nghiệp này sang EU tăng trưởng hằng năm ở mức 2 con số nhờ khả năng đáp ứng và tuân thủ. Tất cả các lô hàng trái cây tươi mà Vina T&T xuất khẩu từ Việt Nam vào EU đều được ưu đãi thuế quan theo EVFTA.

Chủ tịch Vina T&T Group, ông Nguyễn Đình Tùng cho biết, hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam ký kết với EU đã giúp doanh nghiệp khai mở thị trường, đưa được nhiều nông sản nhiệt đới sang thị trường EU.

Cùng với đó, các ngành hàng xuất khẩu lớn như công nghiệp điện tử, hàng dệt may, giày dép cho đến nông, lâm, thủy sản… đang tiếp cận thị trường 27 nước EU hiệu quả hơn, tăng thêm nhiều tỷ USD sau mỗi năm. Có thể thấy rõ điều này khi nhìn vào tăng trưởng của một số ngành hàng lớn trong năm ngoái. Trong đó, xuất khẩu máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện đạt 10,76 tỷ USD, tăng 66,9% (tương ứng tăng 4,31 tỷ USD); máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng khác đạt 8,72 tỷ USD, tăng 24,9% (tương ứng tăng 1,74 tỷ USD); điện thoại các loại và linh kiện đạt 7,38 tỷ USD…

Nhưng lợi ích không chỉ đến với doanh nghiệp Việt Nam. Nhờ có FTA song phương, lợi ích đến với doanh nghiệp châu Âu cũng rất đáng kể. Kết quả khảo sát Chỉ số Niềm tin kinh doanh (BCI) của Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) cho thấy, hơn một nửa số doanh nghiệp châu Âu được khảo sát cho biết là nhận được lợi ích từ EVFTA với các mức độ khác nhau, nhiều nhất là cắt giảm thuế quan, tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường.

EVFTA đi vào thực thi là đòn bẩy để doanh nghiệp châu Âu tiếp cận thị trường tiêu dùng Việt Nam với trên 100 triệu dân, tầng lớp trung lưu đang phát triển nhanh.

Theo Cơ quan Thống kê châu Âu (Eurostat) và Hội nghị Liên hợp quốc về Thương mại và Phát triển (UNCTAD), Việt Nam hiện là đối tác thương mại lớn thứ 15 của EU về hàng hóa, vượt nhiều nền kinh tế mới nổi khác.

Triển vọng đầu tư, thương mại tích cực

Khảo sát Chỉ số BCI quý IV/2024 của EuroCham về triển vọng kinh doanh 5 năm tới cho thấy, có đến 58% doanh nghiệp EU đánh giá tương đối lạc quan, 17% nói rất lạc quan.

BCI được ví như “thước đo” tâm lý kinh doanh của các công ty châu Âu đang hoạt động tại Việt Nam.

“Sự lạc quan về triển vọng trong 5 năm tới phản ánh nhận thức ngày càng rộng rãi về tiềm năng của Việt Nam như một môi trường ổn định và hấp dẫn cho sự phát triển lâu dài của doanh nghiệp châu Âu”, kết quả khảo sát của EuroCham nêu rõ.

Việt Nam đang nắm giữ nhiều lợi thế mà không phải quốc gia nào cũng có được. Đó là vị trí địa chiến lược, trữ lượng đất hiếm lớn, nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú, lực lượng lao động dồi dào và Chính phủ luôn đồng hành cùng doanh nghiệp trên mọi chặng đường phát triển. Khả năng thích ứng, thu hút đầu tư và duy trì đà tăng trưởng sẽ là yếu tố then chốt định hình tương lai dài hạn của Việt Nam.

Ông Bruno Jaspaert, Chủ tịch EuroCham

Cùng với đó, 75% lãnh đạo doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam cho rằng, Việt Nam sẽ tiếp tục là lựa chọn ưu tiên cho các dự án đầu tư. Tâm lý tích cực này được củng cố nhờ vào những nỗ lực không ngừng của Việt Nam trong việc cải thiện môi trường kinh doanh, dù đối mặt với không ít thách thức.

Trong khối 27 nước thành viên EU, những nước giao thương với Việt Nam nhiều nhất là Đức, Hà Lan, Italy, Pháp… Trong đó, thương mại song phương giữa Đức và Việt Nam trong năm 2024 đạt 11,62 tỷ USD.

Bà Helga Margarete Barth, Đại sứ Cộng hòa Liên bang Đức tại Việt Nam cho rằng, Việt Nam đã phát triển thành một trung tâm đầu tư quan trọng đối với các doanh nghiệp Đức tại ASEAN, thu hút đầu tư vào các lĩnh vực truyền thống như sản xuất và hóa chất, cũng như trong các lĩnh vực hướng đến tương lai như điện tử, tài chính và công nghệ thông tin.

“Từ năm 2025 trở đi, hợp tác thương mại và đầu tư giữa Đức và Việt Nam hứa hẹn rất nhiều triển vọng. Quan hệ đối tác này không chỉ quan trọng đối với tăng trưởng kinh tế của cả hai quốc gia, mà còn đóng vai trò là liên minh chiến lược trong bối cảnh địa chính trị ngày càng phức tạp. Trong tình hình bất ổn toàn cầu ngày càng gia tăng, Đức và EU là những đối tác đáng tin cậy bên cạnh Việt Nam”, Đại sứ Helga Margarete Barth nhấn mạnh.

Dòng vốn đầu tư từ EU vào Việt Nam tiếp tục duy trì xu hướng tích cực. Tổng vốn đăng ký của EU tại Việt Nam đạt trên 35 tỷ USD, tập trung vào lĩnh vực công nghệ cao, năng lượng tái tạo, dược phẩm, logistics. Một số dự án tiêu biểu như Lego (1 tỷ USD), Bosch (340 triệu USD), BW Industrial (100 triệu USD)…

Đại diện EuroCham cũng cho biết, Việt Nam là một trong 2 quốc gia tại ASEAN đã có FTA song phương với EU, nhờ đó, góp phần tạo nên sức hấp dẫn với các doanh nghiệp châu Âu.

Vị trí của Việt Nam tại ASEAN được xem là có lợi thế lớn cho các doanh nghiệp châu Âu khi đầu tư nhà máy. Từ Việt Nam, hàng hóa của họ dễ dàng tiếp cận các thị trường châu Á quan trọng, với sức tiêu dùng lớn như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và các nước thành viên ASEAN, giúp quản lý chuỗi cung ứng dễ dàng hơn, đồng thời giảm thiểu chi phí vận chuyển trong các giao dịch ngoại thương.

Động lực để hút dòng vốn từ châu Âu và thúc đẩy thương mại song phương là các chính sách nhằm gỡ bỏ các trở ngại trong hoạt động kinh doanh vốn được Chính phủ đặc biệt coi trọng.

Tại hội thảo trong khung khổ Lễ công bố Sách Trắng EuroCham 2025 vừa qua, Chủ tịch EuroCham, ông Bruno Jaspaert khẳng định, Việt Nam là đối tác chiến lược, ổn định và dài hạn của châu Âu.

“Tôi tin rằng, kinh tế Việt Nam sẽ đạt mức tăng trưởng 8% trong năm nay. Trên đà tăng trưởng này, các doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam sẽ không rút lui, mà ngược lại, tiếp tục đẩy mạnh hoạt động để tận dụng lợi thế xuất khẩu”, Chủ tịch Bruno Jaspaert chia sẻ.

Đặc biệt, Hiệp định Bảo hộ đầu tư EU - Việt Nam (EVIPA) đang tiến gần hơn đến việc được phê chuẩn hoàn toàn, với 18/27 quốc gia thành viên EU đã thông qua. Sau khi được phê chuẩn, thỏa thuận này sẽ chính thức có hiệu lực, mở ra một chương mới đầy triển vọng đối với thương mại và đầu tư giữa Việt Nam và EU.

Lúc này, trước hàng loạt tiêu chuẩn mới của EU đã và sắp được triển khai, các ngành sản xuất của Việt Nam đang tập trung vào các hoạt động đầu tư chuyển đổi sản xuất để đáp ứng các quy định của EU về phát triển bền vững, như Thỏa thuận Xanh châu Âu (European Green Deal), Cơ chế Điều chỉnh biên giới carbon (CBAM), Kế hoạch Hành động kinh tế tuần hoàn (Circular Economy Action Plan).

Việc thực hiện các chiến lược sản xuất xanh và bền vững cần đầu tư về tài chính, nguồn lực và cả thời gian, nhưng sẽ mang tới nhiều lợi thế cho doanh nghiệp, giúp nâng cao khả năng cạnh tranh, thương mại hóa sản phẩm tốt hơn, khai thác thị trường EU bền vững hơn.

baodautu.vn

Nguồn: https://congthuong.vn/hiep-dinh-thuong-mai-tu-do-viet-nam-eu-evfta-suc-bat-moi-cho-thuong-mai-391256.html