'រំពេច' កំពុង​ខ្ពស់?

ត្រឹមត្រូវហើយ នៅក្នុងវចនានុក្រម Han Nom “dot doc” មានន័យថា “មេឃខ្ពស់” ដែលខុសពីការយល់ដឹងបច្ចុប្បន្ន៖ “dot doc នឹកស្មានមិនដល់ណាស់” (វចនានុក្រមវៀតណាម អ្នកនិពន្ធ Hoang Phe, 1988, p.370)។

ហេតុអ្វីបានជាការផ្លាស់ប្តូរអត្ថន័យខាងលើកើតឡើង? មែនហើយ ស្រាប់តែ ជាពាក្យប៉ូលីសេម របៀបដែលពាក្យនេះត្រូវបានយល់គឺអាស្រ័យលើបរិបទសង្គម និងសម័យកាល។

តួអក្សរ "ឌុត" (突) បានបង្ហាញខ្លួនជាលើកដំបូងនៅក្នុងសិលាចារឹក Oracle ឆ្អឹងរបស់រាជវង្សសាងដែលមានពីរផ្នែកគឺផ្នែកខាងលើគឺជាតួអក្សរ " ហួត" (穴: គុហា) ផ្នែកខាងក្រោមគឺ "ឃួយ" (犬: ឆ្កែ) ។ រូបរាងបុរាណនៃ "ឌូត" ប្រហាក់ប្រហែលនឹងសត្វឆ្កែដែលកំពុងប្រញាប់ប្រញាល់ចេញពីរូងភ្នំ; អត្ថន័យដើមគឺប្រញាប់ប្រញាល់ចេញយ៉ាងលឿន ( កំណត់ត្រានៃនគរទាំងបី Wei Zhi, Wu Di Ji ) ។ អត្ថន័យនេះត្រូវបានកត់ត្រានៅក្នុង Shuowen Jiezi: "dut, khuyen tung huyet trung tem xuat da" ( dut គឺជាឆ្កែដែលចេញពីរូងភ្នំជាបណ្តោះអាសន្ន)។

ក្រោយមកពាក្យ « ដាត» បានពង្រីកអត្ថន័យរបស់វាទៅជា «ការវាយប្រហារ» «ប្រមាថ» «ល្បឿន» ជាពិសេស «ស្ថានភាពដែលផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងឆាប់រហ័ស និងនឹកស្មានមិនដល់»...

Wu (兀) គឺជាតួអង្គដែលបានបង្ហាញខ្លួនជាលើកដំបូងនៅក្នុង Oracle Bones និង Bronze Steles នៃរាជវង្ស Shang ។ តួអក្សរនេះដើមឡើយមានន័យថាក្បាលមនុស្ស។ ក្បាលគឺជាចំណុចខ្ពស់បំផុតនៃរាងកាយមនុស្ស ដូច្នេះ Wu ក៏មានន័យថាប៉ម និងលេចចេញមក។

ក្រៅពីនេះ "ង៉ុក" ក៏ត្រូវបានគេប្រើដើម្បីមានន័យថា "រូបរាងខ្ពស់និងលេចធ្លោ" (បុព្វបទទៅ Nanyang Gongji ដោយ Lu Zhaolin); "ឯករាជ្យ" ( Tran luan ដោយ Yu Dat Phu); "មើល​ខុស​ត្រូវ​និង​ល្ងង់" ( Du Thien Thai Son phu ដោយ Sun Xuo) ឬ "សម្រាក" ( Van phu ដោយ Lu Ji) ...

ពាក្យផ្សំ "រំពេច" (突兀) ត្រូវបានគេមើលឃើញជាលើកដំបូងនៅក្នុងកំណាព្យ "ហៃហ្វូ" ដោយ Mu Hua នៃរាជវង្សជិនខាងលិច។ ពាក្យ​នេះ​មាន​អត្ថន័យ​ជា​ច្រើន​ដូច​ជា "ពូកែ" ( ភាសា​ថ្មី​របស់​ពិភព​លោក Pham tao ) ឬ "ប្លែក​ខុស​គេ" ( Mo ki ដោយ Wang Zhi នៃ​រាជវង្សសុង)។

ក្នុងរជ្ជកាលរាជវង្សថាង "រំពេច" ក៏ជាពាក្យដែលប្រើដើម្បីពិពណ៌នាអំពី "ដីខ្ពស់ និងចោត" ( ម៉ៅ អូក វីធូផុង សូផាកា របស់ ឌូហ្វូ) ឬ "ព្រឹត្តការណ៍ដែលមិននឹកស្មានដល់" ( តុងតុង ទ្រុងក្វាន របស់ហាន យូ) ។

ភាពអាប់អួរ ក៏ជាពាក្យដែលសំដៅទៅលើរូបរាងផងដែរ ឧទាហរណ៍ "អង្គុយត្រង់និងត្រង់" ( Bai Ai Thi ដោយ Du Fu) ឬ "រូបរាងខ្ពស់" (បុព្វកថា Nan Yang Gong Ji ដោយ Lu Zhao Lin)។

ចាប់តាំងពីរជ្ជកាល Ming និង Qing មក ភាពរំជើបរំជួល បានលេចឡើងក្នុងអត្ថន័យផ្សេងទៀត ដូចជាការផ្លាស់ប្តូរភ្លាមៗនៃគ្រោងនៅក្នុងប្រលោមលោក។

ជាទូទៅចាប់តាំងពីសតវត្សទី 10 មក អក្សរចិនបានក្លាយជាការពេញនិយមបន្តិចម្តងៗនៅក្នុងប្រទេសរបស់យើង។ ពាក្យ «ចំណុច » (突兀) នៅតែតំណាងឱ្យអត្ថន័យខាងលើ។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ ក្នុងប៉ុន្មានសតវត្សថ្មីៗនេះ ពាក្យនេះមានតែអត្ថន័យមួយចំនួនប៉ុណ្ណោះ៖

- រំពេច (突兀) មានន័យថា "មិនស្គាល់, មិនស្គាល់: ទើបតែមកដល់ហើយភ្លាមៗ" ( Dai Nam Quoc Am Tu Vi ដោយ Huynh-Tinh Paulus Cua, 1895, p.719) ។

- Sudden មានន័យថា "ភ្លាមៗ, ដោយមិននឹកស្មានដល់: កើតឡើងភ្លាមៗ, កើតឡើងភ្លាមៗ" ( វចនានុក្រមវៀតណាម-វៀតណាម ដោយ Le Van Duc, កែសម្រួលដោយ Le Ngoc Tru, ភាគ 1, 1970, ទំព័រ 490) ។

- រំពេច មានន័យថា "នឹកស្មានមិនដល់ខ្លាំងណាស់ ដោយគ្មានសញ្ញាព្រមានណាមួយ៖ អាកាសធាតុស្រាប់តែត្រជាក់" ( វចនានុក្រមវៀតណាម , op. cit., p. 370) ។

ដូច្នេះ​ហើយ​ក្នុង​ភាសា​វៀតណាម "ភ្លាមៗ" គឺ​មានន័យ​ដូច​នឹង​ពាក្យ​ពីរ៖ ភ្លាមៗ និង ​មិន​នឹក​ស្មាន​ដល់ ៖

1. រំពេចនោះ សរសេរជាអក្សរ Nom ជា 声灵 និង 盛令 បានលេចចេញក្នុងរឿង Duong Tu-Ha Mau ដោយ Nguyen Dinh Chieu ( Phut dau co ngam nhong nhong nhong lop ) ឬនៅ Nhi do mai dien ca ( រំពេចតុបាត់បង់ភាពរីករាយ ) ។

2. ដែលមិននឹកស្មានដល់ ការរួមបញ្ចូលគ្នានៃពាក្យពីរគឺ bất (Han) និង ngh (Nom) បានបង្ហាញខ្លួននៅចុងក្រោយបង្អស់ពីដើមសតវត្សទី 20 ឧទាហរណ៍នៅក្នុងសៀវភៅ The Country Boy ( Le Petit Campagnard , 1925) ដោយ ង្វៀន ឡាន បកប្រែដោយ Alfred Bouchet (ទំព័រ 67) ឬនៅក្នុងប្រយោគដែលថា វ៉ា ន់ ថន ខាណាត (The Surprise of them) គ្រឹះស្ថានបោះពុម្ពផ្សាយ ឆ្នាំ ១៩៣៩)។

ប្រភព៖ https://thanhnien.vn/dot-ngot-la-cao-chot-vot-185250822215348278.htm