"ជួរទំនេរ" - ពីពាក្យមួយទៅអត្ថន័យ

អ្នកអាន Le Phi Long ( Binh Phuoc ) បាននិយាយថា៖ “ខ្ញុំឧស្សាហ៍អានអត្ថបទអំពីភាសាក្នុងជួរឈរ “Ca ke chuyen chu nghia” របស់កាសែត Thanh Hoa ហើយខ្ញុំបានរៀនអ្វីៗជាច្រើន ពាក្យ សព្វវចនាធិប្បាយ និងសុភាសិតជាច្រើន តែពេលខ្ញុំអានអត្ថបទ “ca ke” តើខ្ញុំដឹងថាខ្ញុំបានយល់ខុស និងប្រើវាខុសទាំងស្រុង ភាសាវៀតណាមមិនគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ជីវិតរបស់យើងទេ។ យល់ និងប្រើភាសាកំណើតរបស់យើងឱ្យបានត្រឹមត្រូវ។

ថ្មីៗនេះខ្ញុំបានអាននៅក្នុងកាសែត ហើយបានដឹងថានៅក្នុងសន្និសិទមួយ ប្រធាននាយកដ្ឋាន X បាននិយាយថា "ខ្ញុំគិតថាវាដល់ពេលដែលយើងត្រូវប្រឈមមុខនឹងបញ្ហានេះហើយ។ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ទីក្រុងកើនឡើងរាប់សែនគ្រឿង ប្រសិនបើយើងបន្តទុកវាចោលបែបនេះ យើងនឹងមិនអាចដោះស្រាយការកកស្ទះចរាចរណ៍បានទេ"។

សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ប្រធានមន្ទីរបានជួបជាមួយក្រុមប្រឆាំង ពីព្រោះគេជឿថា មេដឹកនាំនៃនាយកដ្ឋានដែលប្រើពាក្យ «សេរី» បែបនេះ គឺជាការប្រមាថ គ្មានវប្បធម៌ និងប្រមាថដល់ប្រជាពលរដ្ឋ។ ដូច្នេះ យើង​ចង់​សួរ​ជួរឈរ "ជជែក​អំពី​ពាក្យ" ដើម្បី​ពន្យល់​ពី​របៀប​ដែល​ការ​ប្រើ​ពាក្យ "ជួរ​ទំនេរ" នៅ​ទីនេះ​ត្រូវ​បាន​យល់ តើ​វា​អាច​ទទួល​យក​បាន​ទេ?

អរគុណច្រើន”។

ចំលើយ៖ យើងដឹងពីរឿងទាក់ទងនឹងពាក្យ “សេរី” ដែលអ្នកអាន ឡឺ ភីឡុង បានលើកឡើង ហើយអ្នកអានខ្លះក៏បានផ្ញើសំណួរស្រដៀងគ្នានេះមកយើងដែរ។

ពាក្យ «រុង» ឬ «រ៉ុង» ឬ «ញុង» (ដូចជារត់ជុំវិញសង្កាត់) ខ្លួនវាមានន័យថា ស្ថិតក្នុងស្ថានភាពបោះបង់ចោល មិនជាប់ចំណង អាចទៅណាក៏បាន។

អ្នកនិយាយវៀតណាមដើមកំណើតស្ទើរតែទាំងអស់យល់ពាក្យថា “ថារ៉ុង” មានន័យថា អនុញ្ញាតឱ្យនរណាម្នាក់ទៅទីណាដែលខ្លួនចង់ ផ្ទុយពី “ណុច” (ទុកក្នុងទ្រុង ទ្រុង មិនអនុញ្ញាតឱ្យពួកគេផ្លាស់ទីដោយសេរី ឬធ្វើសកម្មភាពដោយសេរី)។

វចនានុក្រម​វៀតណាម​ទាំង​អស់​ដែល​យើង​មាន​ក្នុង​ដៃ​បាន​បោះពុម្ព​តាំង​ពី​មុន​ឆ្នាំ ១៩៤៥ រហូត​មក​ដល់​បច្ចុប្បន្ន (ទាំង​ខាង​ត្បូង និង​ខាង​ជើង) ដូច​ជា​វចនានុក្រម​វៀតណាម (Hoi Khai Tri Tien Duc); វចនានុក្រមវៀតណាម (Le Van Duc); វចនានុក្រមវៀតណាមថ្មី (ថាញ់ងី); វចនានុក្រមវៀតណាម (Hoang Phe, និពន្ធនាយក) ទាំងអស់យល់ព្រមពន្យល់ "រុង" និង "ថារ៉ុង" ជាមួយនឹងអត្ថន័យខាងលើ ហើយផ្តល់ឧទាហរណ៍៖ ឆ្កែរត់ដោយសេរី ក្របី និងគោគ្មានជ្រូក គ្មានជ្រូក/ដើរលេង។ Chickens free,... និយាយឱ្យខ្លី នេះគឺជាពាក្យដែលប្រើជាទូទៅសម្រាប់សត្វដែលត្រូវតែគ្រប់គ្រង និងរក្សាទុកក្នុងភាពជាឈ្លើយ ប៉ុន្តែត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យមានសេរីភាពក្នុងការទៅកន្លែងណាដែលពួកគេចង់ ហើយជាការពិតណាស់ ដែលមកជាមួយការបំផ្លិចបំផ្លាញ និងការបៀតបៀនរបស់ពួកគេ។

ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ តាមការពិត ពាក្យថា «ថាំងរ៉ុង» ក៏ត្រូវបានគេប្រើនៅក្នុងសញ្ញាសម្រង់ពាក្យប្រៀបធៀបផងដែរ ដោយសំដៅលើស្ត្រីដែលមិនពាក់អាវទ្រនាប់។ នោះ​គឺ​សុដន់​របស់​ស្ត្រី​មិន​ត្រូវ​បាន​ចង ឬ​ទប់​នឹង​អ្វី​នោះ​ទេ ប៉ុន្តែ​ត្រូវ​បាន​ទុក​ក្នុង​ស្ថានភាព​នៃ “សេរីភាព” និង “ការ​បញ្ចេញ​ចោល”។ ជាឧទាហរណ៍ "តើ 'thả rong' ជួយឱ្យសុដន់កាន់តែរឹងមាំទេ? (កាសែត Thanh Nien) និន្នាការនៃការរឹតបន្តឹងចង្កេះ និង "ដោះលែង" ដើមទ្រូងគឺកំពុងកើនឡើងម្តងទៀត (កាសែត Nguoi Lao Dong) "ស្ត្រីដែល "ដោះ" មិនល្អសម្រាប់សុដន់" (Tien Phong Newspaper) ... ដូច្នេះហើយ ពាក្យថា “ថៅរ៉ុង” នៅទីនេះ លែងមានន័យថា “ឲ្យពួកគេទៅទីណាដែលខ្លួនចង់” ទៀតហើយ ប៉ុន្តែត្រូវបានប្រើប្រាស់ក្នុងន័យធៀប សំដៅលើសេរីភាព ការមិនអត់ធ្មត់ និងមិនមានការចងភ្ជាប់ជាមួយអ្វីទាំងអស់ជាទូទៅ។

តាម​និរុត្តិសាស្ត្រ “ថា​រ៉ុង” ជា​ពាក្យ​វៀតណាម ដែល​សមាសធាតុ​ទាំងពីរ​មាន​ឫស​ចិន។ ជាមួយនឹងពាក្យ “thả” (បំរែបំរួលការបញ្ចេញសំឡេងមួយទៀតគឺ ថា) ដែលមានប្រភពមកពីពាក្យ xoa 赦 មានន័យថា អត់ទោស ដោះលែង ដោះលែង ផ្តល់សេរីភាព។ ទាក់ទងនឹងទំនាក់ទំនង X↔TH (xả↔thả/tha) យើងក៏អាចឃើញវានៅក្នុងករណីជាច្រើនទៀតដូចជា៖ xuy 吹↔thòi (លេងខ្លុយ); xuy 炊↔thòi (ផ្លុំ, ចម្អិនអាហារ); xu 臭↔thòi (ក្លិនស្អុយ),...

ចំណែក​ពាក្យ រ៉ុង/រ៉ុង/ញ៉ុង ដែល​មាន​ប្រភព​ចេញ​ពី​ពាក្យ​មាន​តួ​អក្សរ ព មាន​សំឡេង​ពីរ​ថា ឌុង ឬ​ដុង មាន​ន័យ​អត់​ទោស អត់​ធ្មត់ អនុញ្ញាត​ឲ្យ​មាន​ដោយ​គ្មាន​ទោស។ ទំនាក់ទំនង D↔R (dung/dong↔rong/nhong) ក៏អាចត្រូវបានគេមើលឃើញនៅក្នុងករណីជាច្រើនដូចជា di 夷↔rả (មនុស្សព្រៃផ្សៃ); di 遺↔ trôi (ថយក្រោយ); dõn/dũng 蛹↔nhông (អាយ៉ង ដែល​ជា​ការ​ផ្លាស់ប្តូរ​ការបញ្ចេញសំឡេង dung/dong↔rông/nhông; hành rong/chây rong),...

ត្រលប់ទៅសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ប្រធាននាយកដ្ឋាន X ថា "... ជារៀងរាល់ឆ្នាំទីក្រុងកើនឡើងរាប់រយរាប់ពាន់គ្រឿងប្រសិនបើយើងបន្តឱ្យវារត់យ៉ាងរលូនបែបនេះយើងនឹងមិនអាចដោះស្រាយការកកស្ទះចរាចរណ៍បានទេ" ។

ប្រហែលជាពាក្យ "ជួរទំនេរ" ក៏ត្រូវបានប្រើដោយគាត់ក្នុងន័យធៀប។ ពោលគឺទីក្រុងមិនមានគោលនយោបាយគ្រប់គ្រង ឬរឹតបន្តឹងមធ្យោបាយដឹកជញ្ជូននោះទេ ប៉ុន្តែអនុញ្ញាតឱ្យពួកគេអភិវឌ្ឍដោយសេរីទាំងស្រុងតាមដែលពួកគេចង់បាន។ អាស្រ័យហេតុនេះ ដោយផ្អែកលើពាក្យនៃអត្ថបទដែលបានដកស្រង់ តាមគំនិតរបស់យើង អ្វីដែលនាយកហៅថា “ជួរទំនេរ” សំដៅលើសេរីភាពក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ និងបង្កើន “មធ្យោបាយដឹកជញ្ជូន” មិនមែនចំពោះ “ជួរទំនេរ” របស់អ្នកបើកបរយានយន្តនោះទេ។

ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ដូចដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ ដោយសារតែ "ជួរសេរី" គឺជាពាក្យដែលប្រើដើម្បីសំដៅលើស្ថានភាពសេរី មិនអាចគ្រប់គ្រងបាន និងគ្មានការឃុំឃាំងរបស់សត្វ នៅពេលដែលមនុស្សចង់ប្រើវាក្នុងន័យផ្សេង ក្នុងការសរសេរ ពួកគេតែងតែដាក់វានៅក្នុងសញ្ញាសម្រង់ដើម្បីរំលឹកអ្នកអានអំពីអត្ថន័យនៃពាក្យ។ ពេលកំពុងនិយាយ វាពិបាកណាស់ក្នុងការបញ្ចេញវោហាសាស្ត្រក្នុងការនិយាយ។ ដូច្នេះ​តាម​គំនិត​របស់​យើង លោក​ប្រធាន​នាយកដ្ឋាន​បាន​ប្រើ​ពាក្យ​«ខ្លាំង»​ដោយ​មិន​គិត​ពិចារណា​បាន​បង្ក​ឱ្យ​មាន​ការ​យល់​ច្រឡំ។ ជាការពិតណាស់ នេះក៏គួរតែត្រូវបានគេមើលឃើញថាជាមេរៀនមួយក្នុងការប្រុងប្រយ័ត្នក្នុងការប្រើប្រាស់ពាក្យសម្តី ជាពិសេសនៅក្នុងសុន្ទរកថានៅក្នុងសន្និសីទ ឬវេទិកាផ្លូវការ។

Hoang Trinh Son (អ្នករួមចំណែក)

ប្រភព៖ https://baothanhhoa.vn/tha-rong-tu-chu-den-nghia-238945.htm