Kỷ niệm khó quên với Đại tướng Võ Nguyên Giáp

Nhà báo, nghệ sĩ nhiếp ảnh Vũ Huyến (ngoài cùng bên phải) tìm sách báo nước ngoài cho Đại tướng Võ Nguyên Giáp đọc những ngày ở Liên Xô (ảnh nhân vật cung cấp).

Vị tướng gần gũi, giản dị

Kỷ niệm 12 năm ngày mất của Đại tướng Võ Nguyên Giáp (4/10/2013 – 4/10/2025), nhà báo, nghệ sĩ nhiếp ảnh Vũ Huyến (Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam khóa 6, Tổng Biên tập Tạp chí Nhiếp ảnh, Chủ tịch Hội đồng Nghệ thuật các khóa 3, 4, 5 và 6) lại nhớ tới quãng thời gian được ở gần Đại tướng.

Từ năm 1972 - 1976, nhà báo Vũ Huyến (khi ấy đang là cán bộ của Báo ảnh Việt Nam) được cử đi học tại Trường Đại học Tổng hợp quốc gia Lomonosov (Liên Xô). Năm 1975, ông được Đại sứ quán Việt Nam giao cho một nhiệm vụ đặc biệt: gần gũi, trò chuyện với Đại tướng Võ Nguyên Giáp về nhiếp ảnh. Lúc này Đại tướng cũng đang ở Liên Xô.

“Đại tướng ở trong căn biệt thự gần Trường Đại học Tổng hợp quốc gia Lomonosov, rất ít người ra vào. Dịp cuối tuần, chỉ có 2 người con Đại tướng là anh Võ Điện Biên, chị Võ Hạnh Phúc (khi ấy cũng đang học ở Liên Xô) vào thăm bố”, nghệ sĩ nhiếp ảnh Vũ Huyến nói. Trong trí nhớ của nhà báo, nghệ sĩ nhiếp ảnh Vũ Huyến, vị Đại tướng trở về đời thường, với các con rất gần gũi, hiền lành và giản dị. Ngôi nhà nơi Đại tướng ở thi thoảng vẫn đón bạn của các con mình tới vui chơi như những gia đình bình dân khác.

Đối với cấp dưới và những người thân cận, Đại tướng hay dành sự quan tâm, ân cần dù là những chi tiết nhỏ nhất. “Có lần tôi mặc chiếc áo quân giải phóng hơi rộng, phải đổi sang cái áo khác nhưng lại bị đứt khuy. Đại tướng nhìn tôi, cười và hỏi: Sao Huyến không bảo ai khâu cho?”, nhà báo Vũ Huyến chia sẻ.

Lần nào Đại tướng sang Liên Xô cũng hỏi người của Đại sứ quán: “Huyến đâu?”, khiến nhà báo trẻ Vũ Huyến rất xúc động. “Được gần một vị tướng tài giỏi, được gặp một người yêu ảnh, được nói cho Đại tướng nghe về nhiếp ảnh, đó là niềm vinh hạnh của một nhà báo trẻ như tôi lúc bấy giờ!”, nhà báo Vũ Huyến nói. Đối với nhà báo, nghệ sĩ nhiếp ảnh Vũ Huyến, thời gian được gần gũi với Đại tướng vô cùng quý giá, không dễ gì có được.

Những bài học về làm báo

Vào mỗi buổi sáng, việc của nhà báo Vũ Huyến lúc ấy là tìm sách báo của nước ngoài nói về tình hình của Việt Nam cho Đại tướng xem. “Tôi là nhà báo nhưng được gần gũi, trò chuyện chứ không phải thực hiện nhiệm vụ chụp ảnh cho Đại tướng. Có lẽ do Đại tướng Võ Nguyên Giáp là người mê nhiếp ảnh, tôi lại đang làm tại Báo ảnh Việt Nam – một tờ báo đối ngoại nên Đại sứ quán sắp xếp như vậy để tôi có nhiều câu chuyện về nhiếp ảnh nói cho Đại tướng nghe”, nhà báo Vũ Huyến cho biết.

Đương nhiên, nhà báo, nghệ sĩ nhiếp ảnh Vũ Huyến từng chụp ảnh cho Đại tướng Võ Nguyên Giáp nhưng không phải để đăng báo mà chỉ làm kỷ niệm.

Nhà báo Vũ Huyễn (bên trái) trong một lần đi dạo cùng Đại tướng Võ Nguyên Giáp (ảnh nhân vật cung cấp).

Những ngày đi dạo trên tuyết, nhà báo trẻ Vũ Huyến và Đại tướng đã nói rất nhiều chuyện. Một lần, Đại tướng nói về Báo ảnh Việt Nam những số bắt đầu in màu còn lấy bút tô lên thành ảnh màu. Đại tướng không chê trách vì lúc đó điều kiện còn khó khăn, ở Việt Nam chưa có ảnh màu. Tuy nhiên, Đại tướng căn dặn: làm báo phải tôn trọng sự thật, không lòe loẹt, phấn son.

Đại tướng còn lưu ý: tuyên truyền đối ngoại rất khác với trong nước. Trong nước là nói cho dân mình, người đồng tình với mình nghe, thiên về vận động, tổ chức quần chúng. Còn tuyên truyền với nước ngoài thì không thể tổ chức người ta được mà phải thông qua tuyên truyền để họ tự hiểu, tự cảm, tự thích và người ta tự đến với mình. Ta phải rất khéo léo bởi vì trong đối ngoại có cả kẻ địch.

Nhà báo, nghệ sĩ nhiếp ảnh Vũ Huyến vẫn luôn ghi nhớ những lời dạy của Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong quá trình làm báo (ảnh nhân vật cung cấp).

Với nhà báo, nghệ sĩ nhiếp ảnh Vũ Huyến, Đại tướng không chỉ là một nhà văn hóa, người chỉ huy kiệt xuất trong quân đội mà còn là một nhà báo lớn. Đại tướng luôn nhấn mạnh báo chí và nhiếp ảnh phải tác động tích cực đến cuộc sống: trong chiến tranh sốc con người đứng lên bảo vệ Tổ quốc; trong hòa bình làm sao cho thế giới hiểu đúng về Việt Nam…

Một lần khác, Đại tướng kể việc mình làm báo Tiếng Dân, sau đó là mấy tờ báo khác. Năm 1941, khi Bác Hồ về nước và ra báo Việt Nam độc lập, Đại tướng được Bác Hồ giao cho viết một bài. Lần đầu Đại tướng viết 3 trang giấy nhưng xem xong, Bác Hồ bảo nên rút gọn lại, viết xong cần đưa cho những người chung quanh để họ đọc trước xem có dễ hiểu không… Và từ đó, Đại tướng luôn nhớ, học tập theo phong cách làm báo của Bác Hồ. Đại tướng dặn dò: Viết báo là để cho nhiều người đọc và hiểu rõ nội dung. Nếu viết mà người đọc không hiểu thì chẳng có tác dụng gì. Viết ngắn gọn, sinh động và gần gũi với cuộc sống là điều quan trọng, các nhà báo cách mạng cần luôn ghi nhớ…

Cả quãng đời cầm ống kính, đến nay đã ngoài 80 tuổi, nhưng những quan điểm ấy luôn được nhà báo, nghệ sĩ nhiếp ảnh Vũ Huyến ghi nhớ và vận dụng trong suốt quá trình làm việc. Cho đến tận bây giờ, đi đâu, chia sẻ chuyện làm nghề với ai, nhà báo Vũ Huyến vẫn đều nhấn mạnh về tư duy làm báo như thế.

THU HƯƠNG

Nguồn: https://baohaiphong.vn/ky-niem-kho-quen-voi-dai-tuong-vo-nguyen-giap-522590.html