Luật hóa "một bộ sách giáo khoa thống nhất" - quyết sách hợp lòng dân

Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục (sửa đổi) trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ Mười tới đã thể chế hóa ngay một chủ trương hết sức hợp lòng dân, đó là: “Nhà nước cung cấp một bộ sách giáo khoa sử dụng thống nhất toàn quốc bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục, chất lượng, hiện đại, phù hợp với mục tiêu giáo dục”.

Đây cũng là nhiệm vụ mà Tổng Bí thư Tô Lâm đã yêu cầu ngành giáo dục “không thể chậm trễ hơn được nữa. Mục tiêu cuối cùng là phải nâng cao chất lượng dạy và học”.

Không thể phủ nhận chủ trương “một chương trình, nhiều bộ sách giáo khoa” khi triển khai đã có những đóng góp nhất định như: đa dạng hóa nội dung, phương pháp giảng dạy, tăng quyền lựa chọn cho cơ sở giáo dục và khuyến khích tính chủ động của giáo viên, học sinh… Tuy nhiên, việc thực tiễn cũng đã bộc lộ nhiều bất cập, nhất là sự lãng phí nguồn lực xã hội khi các bộ sách không thể dùng chung, hầu như không thể tái sử dụng, gây bức xúc cho các bậc phụ huynh.

Chính vì thế, khi Nghị quyết số 71-NQ/TW được Bộ Chính trị ban hành, trong đó yêu cầu: “Bảo đảm cung cấp một bộ sách giáo khoa thống nhất toàn quốc, phấn đấu đến năm 2030 cung cấp miễn phí sách giáo khoa cho tất cả học sinh” đã khiến Nhân dân hết sức đồng thuận, ủng hộ. Có thể nói, đây là quyết sách có ý nghĩa chiến lược nhằm xây dựng nền giáo dục công bằng, nhân văn, hiện đại và phù hợp với thực tiễn phát triển.

Có thể thấy, ưu điểm nổi bật của một bộ sách giáo khoa thống nhất là tạo ra sự bình đẳng trong tiếp cận tri thức. Dù ở đồng bằng hay miền núi, thành thị hay nông thôn, học sinh cả nước đều được tiếp cận cùng một chuẩn mực kiến thức, cùng chia sẻ hệ giá trị chung của quốc gia. Điều này góp phần thu hẹp khoảng cách về chất lượng giáo dục giữa các vùng miền, đồng thời bảo đảm quyền học tập công bằng - một trong những trụ cột của công bằng xã hội.

Sách giáo khoa thống nhất còn giúp giảm gánh nặng tài chính cho hàng triệu gia đình. Khi sách có thể tái sử dụng, phụ huynh không phải lo lắng mỗi năm học lại đổi sách, mua sách mới. Hơn thế, với mục tiêu phấn đấu đến năm 2030 cung cấp sách giáo khoa miễn phí, chính sách này sẽ trực tiếp hỗ trợ học sinh, đặc biệt là ở vùng khó khăn, thể hiện bản chất nhân văn sâu sắc của Đảng và Nhà nước ta.

Một bộ sách giáo khoa thống nhất còn tạo ra tính ổn định và đồng bộ trong hệ thống giáo dục quốc dân. Khi cùng học một bộ sách, học sinh sẽ không bị “sốc” nội dung khi chuyển trường hay thay đổi địa phương; công tác tổ chức thi cử, kiểm tra, đánh giá cũng trở nên minh bạch và công bằng hơn.

Về phía quản lý, Nhà nước cũng dễ dàng giám sát chất lượng, triển khai tập huấn giáo viên, phân phối tài liệu một cách đồng bộ hơn. Đây là điều kiện quan trọng để nâng cao hiệu quả quản trị hệ thống, từng bước xây dựng nền giáo dục hiện đại.

Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng, để hiện thực hóa các mục tiêu trên, cần bảo đảm một số yêu cầu căn cốt. Trong đó, yêu cầu tiên quyết là phải bảo đảm chất lượng vượt trội của bộ sách giáo khoa thống nhất. Bộ sách này phải được biên soạn công phu, kế thừa tinh hoa của các bộ sách trước, gắn với thực tiễn và đặc biệt, phải khuyến khích tư duy độc lập, sáng tạo của cả người dạy và người học.

Quy trình biên soạn - thẩm định chất lượng bộ sách phải độc lập, khách quan, tránh xung đột lợi ích, để bộ sách giáo khoa thực sự trở thành kết tinh trí tuệ và sự đồng thuận xã hội, chấm dứt tình trạng “những hạt sạn to đùng” trong một số bộ sách khiến dư luận bức xúc thời gian qua.

Cùng với đó, giáo viên cần được khuyến khích sử dụng thêm tài liệu tham khảo, phương pháp sáng tạo, nhằm phát huy tối đa năng lực học sinh. Nhà nước cần bảo đảm nguồn lực đồng bộ, từ ngân sách đến tập huấn đội ngũ, mọi khâu phải được chuẩn bị kỹ lưỡng, gắn liền với lộ trình cung cấp sách giáo khoa miễn phí.

Như vậy, việc luật hóa chủ trương Nhà nước cung cấp một bộ sách giáo khoa sử dụng thống nhất toàn quốc chính là bước đi chiến lược, góp phần bảo đảm một nền giáo dục công bằng, hiện đại, nhân văn và hội nhập. Đây không chỉ là vấn đề chuyên môn của ngành giáo dục, mà còn là trách nhiệm chính trị, xã hội trước Nhân dân; là đòi hỏi cấp bách để bảo đảm sự công bằng trong tiếp cận tri thức, nuôi dưỡng một thế hệ công dân đủ bản lĩnh, trí tuệ, năng lực, trình độ, sức khỏe để đáp ứng yêu cầu xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới.

Nguồn: https://daibieunhandan.vn/luat-hoa-mot-bo-sach-giao-khoa-thong-nhat-quyet-sach-hop-long-dan-10388929.html