Ngành chế biến rau quả: Cần có chính sách thu hút đầu tư

Theo đánh giá của các đơn vị chức năng, Quảng Ngãi có nhiều tiềm năng để phát triển ngành chế biến rau quả. Tuy nhiên, còn nhiều rào cản nên mỗi năm ngành chế biến rau quả trong tỉnh chỉ đáp ứng chưa đến 10% sản lượng. Công ty TNHH nấm Ngọc Bảo Thy, ở phường Quảng Phú (TP.Quảng Ngãi) là một trong số ít DN trên địa bàn tỉnh hoạt động trong lĩnh vực chế biến rau quả. Dù mới đi vào hoạt động, song các sản phẩm của DN này, nhất là các mặt hàng trái cây sấy khô, sấy dẻo được người tiêu dùng ưa chuộng. 

Giám đốc Công ty TNHH nấm Ngọc Bảo Thy Huỳnh Thanh Hà cho biết, số lượng nông sản, rau quả của tỉnh nhiều nhưng chủ yếu tiêu thụ ở dạng tươi, dễ dẫn đến tình trạng tồn đọng đầu ra. Sau những lần tham gia “giải cứu” nông sản, rau quả, tôi nảy ra ý tưởng phơi, sấy thủ công để có thể kéo dài thời gian sử dụng. Nhận thấy tiềm năng của các mặt hàng trái cây, rau quả sấy nên anh Hà học hỏi và chế biến một số sản phẩm đơn giản. Vừa làm, anh Hà vừa rút kinh nghiệm và theo dõi, thăm dò phản ứng của thị trường để điều chỉnh, cải tiến quy trình chế biến. 

Các sản phẩm trái cây sấy của Công ty TNHH nấm Ngọc Bảo Thy, ở phường Quảng Phú (TP.Quảng Ngãi) được người tiêu dùng ưa chuộng.

Công ty TNHH nấm Ngọc Bảo Thy đã sử dụng công nghệ sấy tiên tiến, không sử dụng đường, chất bảo quản nhưng vẫn giữ được hương vị tự nhiên, đảm bảo chất lượng sản phẩm. Mỗi năm, công ty chế biến và cung ứng ra thị trường 10 tấn thành phẩm (tương đương 50 tấn nguyên liệu), có thời điểm không đủ sản phẩm để cung ứng cho thị trường. Để đảm bảo nguồn nguyên liệu phục vụ sản xuất, Công ty TNHH nấm Ngọc Bảo Thy liên kết với các hợp tác xã, nhà vườn trong tỉnh, chủ yếu là trên địa bàn huyện Nghĩa Hành để hình thành chuỗi cung ứng đảm bảo các tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm (ATTP). Đây cũng là một trong những chuỗi cung ứng nông, lâm, thủy sản được cơ quan chuyên môn trực thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường cấp giấy xác nhận sản phẩm chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn. 

Theo đánh giá của Phó Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn, quản lý chất lượng và thị trường nông sản tỉnh Đặng Tấn Thương, nhược điểm của các mặt hàng rau quả là khó bảo quản, sản lượng biến động, chất lượng phụ thuộc lớn vào điều kiện thời tiết, giá cả bấp bênh. Do đó, việc chế biến rau quả không chỉ giúp kiểm soát được giá thành mà còn nâng giá trị và tính cạnh tranh của hàng hóa trên thị trường, góp phần giải bài toán “được mùa, mất giá” và ngược lại. Qua đó, giúp nông dân yên tâm sản xuất, gắn với duy trì và cải thiện chất lượng, đáp ứng các yêu cầu của thị trường.

Một trong những khó khăn trong chế biến rau quả là sản xuất nhỏ lẻ, mang tính mùa vụ cao, khiến sản lượng và chất lượng không ổn định. Giám đốc Công ty TNHH nấm Ngọc Bảo Thy Huỳnh Thanh Hà cho biết, bên cạnh chi phí đầu tư hệ thống kho bảo quản và thiết bị, công nghệ thì một trong những “nút thắt” lớn của lĩnh vực chế biến rau quả chính là bị động nguồn nguyên liệu. Có thời điểm, công ty phải chật vật tìm nguồn nguyên liệu, dẫn đến chi phí sản xuất cao. Cùng với đó, người dân chưa chú trọng khâu xử lý sau thu hoạch, dẫn đến tỷ lệ tổn thất cao (từ 20 - 25%), sản phẩm chưa đều và không ổn định về kích thước, mùi vị, màu sắc, dinh dưỡng... Trong khi đó, thị trường tiêu thụ sản phẩm rau quả chế biến hẹp, người tiêu dùng kén chọn sản phẩm dẫn đến mức độ cạnh tranh cao cả về chất lượng lẫn giá thành. Do đó, công ty mong muốn cơ quan chức năng hình thành và quản lý các vùng trồng hợp lý, tránh tình trạng thiếu hụt nguyên liệu, hoặc nguyên liệu chưa đảm bảo các yêu cầu về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc...

Sử dụng hệ thống sấy tiên tiến, giúp sản phẩm trái cây sấy của Công ty TNHH nấm Ngọc Bảo Thy giữ được hương vị, đảm bảo an toàn thực phẩm.

Ngoài ra, một trong những rào cản trong phát triển ngành chế biến rau quả là trên địa bàn tỉnh chưa có DN quy mô lớn, chủ yếu là các DN nhỏ và hộ gia đình, dẫn đến giá trị cạnh tranh thấp. Do đó, cùng với DN, chính quyền các địa phương cần nỗ lực vào cuộc qua việc quy hoạch, xây dựng những vùng sản xuất tập trung, hàng hóa; khuyến khích hợp tác xã, người dân liên kết với DN, cơ sở chế biến để sản xuất và cung ứng sản phẩm đáp ứng nhu cầu thị trường...

Phó Chủ tịch UBND TX.Đức Phổ Trần Ngọc Sang cho rằng, chế biến sâu, chế biến tinh là giải pháp căn cơ để gia tăng hiệu quả sản xuất nông sản cũng như thu nhập của người dân. Do đó, ngành chuyên môn cần nghiên cứu, tham mưu tỉnh ban hành cơ chế, chính sách thu hút các DN có tiềm lực tài chính, công nghệ làm “đầu tàu” dẫn dắt phát triển chuỗi liên kết, xây dựng các cơ sở chế biến... Đồng thời, khuyến khích DN, hợp tác xã chuyển dịch cơ cấu sản phẩm theo hướng chế biến sâu, chế biến tinh. Qua đó, hình thành và phát triển ngành chế biến rau quả theo hướng liên kết chuỗi giá trị từ các khâu sản xuất - chế biến - tiêu thụ, góp phần nâng tỷ trọng các sản phẩm có giá trị gia tăng cao, hướng đến thị trường xuất khẩu.

Anh Đinh Văn Đành, ở thôn Biều Qua, xã Long Sơn (Minh Long) đầu tư trồng mít vì sản phẩm được các cơ sở chế biến thu mua với giá cao và ổn định.

Bên cạnh đó, ngành chế biến rau quả cần đẩy mạnh nghiên cứu, áp dụng công nghệ tiên tiến nhằm nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Chuyển đổi số và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong quản lý sẽ giúp ngành chế biến tạo ra những sản phẩm an toàn và chất lượng, đồng thời bảo vệ môi trường. Với việc chủ động ứng phó và tìm ra giải pháp phù hợp, ngành chế biến rau quả sẽ có cơ hội lớn để phát triển, nâng cao giá trị nông sản và đóng góp tích cực vào nền kinh tế của tỉnh. 

Bài, ảnh: THANH PHONG

TIN, BÀI LIÊN QUAN:

 

Nguồn: https://baoquangngai.vn/kinh-te/202504/nganh-che-bien-rau-qua-can-co-chinh-sach-thu-hut-dau-tu-ee1153c/