Nhiều cụm công nghiệp thiếu hạ tầng xử lý nước thải

Sản xuất giày da tại Cụm công nghiệp Phú Thạnh - Vĩnh Thanh (huyện Nhơn Trạch), một trong 5 cụm công nghiệp có hệ thống xử lý nước thải đang trong giai đoạn vận hành thử nghiệm. Ảnh:H.Lộc

Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thị Hoàng vừa chỉ đạo Sở Công thương làm việc với các chủ đầu tư, địa phương để đầu tư hệ thống xử lý nước thải CCN.

Chỉ 5 cụm công nghiệp có hệ thống xử lý nước thải

Theo Quy hoạch tỉnh Đồng Nai thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, giai đoạn đến năm 2030, tỉnh có 31 CCN với tổng diện tích gần 1,9 ngàn hécta (gồm 20 CCN đã quy hoạch giai đoạn trước và bổ sung mới 11 cụm). Tính đến nay, 16 CCN đã được thành lập và có chủ đầu tư hạ tầng, nhưng chỉ có 5 CCN hoàn thành xây dựng hệ thống xử lý nước thải, đang trong giai đoạn vận hành thử nghiệm.

Các CCN đã có hệ thống xử lý nước thải gồm: Gốm sứ Tân Hạnh (thành phố Biên Hòa), Phú Cường (huyện Định Quán), Phú Thạnh - Vĩnh Thanh (huyện Nhơn Trạch), Vật liệu xây dựng Tân An (huyện Vĩnh Cửu) và Xuân Hưng (huyện Xuân Lộc).

Theo Quy hoạch tỉnh, giai đoạn 2021-2023, Đồng Nai có 31 CCN, hiện có 16 CCN đã thành lập, trong đó 12 CCN được phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường và mới có 5 CCN hoàn thành xây dựng hệ thống xử lý nước thải.

Phó giám đốc Sở Công thương Văn Hữu Đồng cho biết, tại các CCN có quyết định thành lập đã có 192 dự án đăng ký đầu tư, trong đó 135 dự án đã hoạt động, tạo việc làm cho khoảng 33,7 ngàn lao động. Các doanh nghiệp chủ yếu thuộc lĩnh vực dệt may, da giày, chế biến gỗ, cơ khí và vật liệu xây dựng.

Theo Sở Công thương, các CCN đi vào hoạt động đã tạo điều kiện về hạ tầng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, góp phần di dời các cơ sở sản xuất ra khỏi khu dân cư, hình thành chuỗi liên kết giữa các doanh nghiệp trong và ngoài CCN, từ đó thúc đẩy phát triển công nghiệp tỉnh theo hướng bền vững.

Đối với địa phương, CCN giúp chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng tăng tỷ trọng công nghiệp, dịch vụ và giảm áp lực môi trường đô thị. Khi vào CCN, doanh nghiệp buộc phải đấu nối vào hệ thống xử lý nước thải tập trung, được cơ quan chức năng quan trắc khí thải, nước thải thường xuyên.

Tuy nhiên, theo Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và môi trường Trần Trọng Toàn, việc thiếu trạm xử lý nước thải tại các CCN đang hoạt động là áp lực lớn đối với công tác bảo vệ môi trường. Nhiều CCN có nước thải chưa được xử lý hoặc xử lý chưa đạt chuẩn trước khi xả thải, gây nguy cơ ô nhiễm môi trường nước nghiêm trọng.

Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thị Hoàng nhận định, việc thiếu hệ thống xử lý nước thải tại nhiều CCN là "lỗ hổng" cần khẩn trương khắc phục. Tỉnh kiên định quan điểm không đánh đổi môi trường lấy tăng trưởng kinh tế.

Cần cộng đồng trách nhiệm

Cũng theo Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thị Hoàng, để kiểm soát ô nhiễm, không thể chỉ dựa vào một ngành, một cấp, một vài doanh nghiệp. Đây là nhiệm vụ tổng hợp, cần sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt của cả hệ thống chính trị, doanh nghiệp và từng người dân.

Thời gian tới, tỉnh sẽ chỉ đạo các ngành xây dựng kế hoạch hành động kiểm soát chặt chẽ nguồn thải, tăng cường quan trắc chất lượng môi trường tại các khu đô thị, khu công nghiệp, CCN. Rà soát, điều chỉnh chính sách nhằm huy động nguồn lực bảo vệ môi trường, đặc biệt trong xử lý nước thải đô thị, đầu tư hạ tầng CCN và hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi sang mô hình sản xuất xanh, sạch, tuần hoàn.

Theo lãnh đạo Sở Công thương, trong năm 2024, UBND tỉnh đã giao Sở Công thương xây dựng thí điểm CCN xanh tại các CCN mới gồm: Quang Trung 1, Quang Trung 2 (huyện Thống Nhất) và Hàng Gòn (thành phố Long Khánh). Mô hình này sẽ được nhân rộng nếu triển khai hiệu quả. Tuy nhiên, Bộ Công thương hiện chưa ban hành hướng dẫn cụ thể về tiêu chí và quy trình đánh giá CCN xanh như kiến nghị của tỉnh.

Trước mắt, Sở Công thương đề xuất giải pháp có cơ chế chính sách ưu đãi thu hút đầu tư hạ tầng kỹ thuật tại các CCN chưa có chủ đầu tư. Các CCN thí điểm theo mô hình xanh sẽ ưu tiên ngành nghề ít chất thải, sử dụng công nghệ sạch và cao. Bên cạnh đó, tăng cường kiểm tra, giám sát môi trường tại doanh nghiệp; ứng dụng công nghệ số trong quản lý môi trường, thu thập dữ liệu tự động, xây dựng cơ sở dữ liệu môi trường phục vụ dự báo và ra quyết định.

Viện trưởng Viện Công nghiệp môi trường (Bộ Nông nghiệp và môi trường) Nguyễn Thị Thanh Phượng cho rằng, hạ tầng xử lý nước thải không chỉ là vấn đề kỹ thuật, mà còn thể hiện tầm nhìn phát triển bền vững của chính quyền. Đồng Nai là địa phương dẫn đầu công nghiệp hóa nhưng không thể giữ vững vị trí nếu vẫn để những “khoảng trống” môi trường tồn tại trong quy hoạch.

"Lấp đầy khoảng trống này không chỉ bằng văn bản hay kế hoạch, mà còn cần cơ chế đầu tư hấp dẫn, nâng cao năng lực quản lý, có chế tài cụ thể đối với chủ đầu tư CCN; có khoa học công nghệ, tài chính cần thiết cho lĩnh vực này. Chỉ khi nước thải, khí thải, chất thải được xử lý minh bạch, hiệu quả thì công nghiệp mới có thể đi đôi với bảo vệ môi trường" - bà Phượng nhấn mạnh.

Chuyên gia môi trường này đưa ra các giải pháp cụ thể là: xây dựng CCN mới, đồng thời thực hiện chuyển đổi sang CCN sinh thái trong tương lai; cần thiết phải áp dụng chuyển đổi số, ứng dụng AI (trí tuệ nhân tạo) trong quản lý hoạt động công nghiệp; đề nghị doanh nghiệp chuyển đổi công nghệ để đáp ứng yêu cầu bền vững môi trường và có thể đạt được lợi thế cạnh tranh.

Hoàng Lộc

Nguồn: https://baodongnai.com.vn/kinh-te/202505/nhieu-cum-cong-nghiep-thieu-ha-tang-xu-ly-nuoc-thai-60d7f07/