Số liệu sai ắt chính sách sai

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương phát biểu về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thống kê

Phát biểu tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 9-10 về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thống kê, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nhấn mạnh: “Số liệu sai thì quyết sách sai, chủ trương sai. Thực tế ai cũng đã từng vấp điều này”.

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương, kinh nghiệm làm việc của ông cho thấy độ tin cậy của số liệu thống kê hiện nay chưa cao, nhưng nhiều khi không có lựa chọn nào khác, đành phải sử dụng. Nâng cao chất lượng của số liệu thống kê là nhiệm vụ quan trọng bậc nhất của dự án luật này.

Chia sẻ nhận định này, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại Lê Tấn Tới dẫn ví dụ về kết quả tổng điều tra dân số có sự khác biệt rất lớn giữa cơ quan thống kê quốc gia với cơ quan công an. Ông Tới cũng băn khoăn về yêu cầu bảo vệ bí mật thông tin trong hoạt động thống kê cũng như tính hiệu quả khi tồn tại 2 cơ sở dữ liệu quốc gia: 1 do Bộ Công an đã xây dựng, quản lý, vận hành và 1 được dự thảo đề xuất do Bộ Tài chính xây dựng, quản lý.

Cho ý kiến về dự thảo luật, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh: “Sửa Luật Thống kê phải đóng góp quan trọng vào tăng trưởng kinh tế, muốn vậy phải tăng cường số hóa, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI)”.

Trước đó, trong báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cũng nhìn nhận: “Về ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số, Ủy ban đề nghị tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý theo hướng tăng cường tính độc lập chuyên môn, minh bạch hóa quy trình thống kê và đẩy mạnh ứng dụng dữ liệu hành chính để đảm bảo hệ thống thống kê đáp ứng yêu cầu quản lý và hội nhập quốc tế”.

Tiếp thu giải trình, Bộ trưởng Bộ Tài Chính Nguyễn Văn Thắng khẳng định, ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số là một nội dung xuyên suốt trong dự thảo. Về cơ sở dữ liệu thống kê quốc gia, Bộ trưởng cho biết, khoản 3 của điều 51b quy định rõ: "Khi kết nối, chia sẻ dữ liệu phải bảo đảm bảo mật, an toàn thông tin và quyền riêng tư theo quy định của pháp luật". Đây là quy định trực tiếp, mang tính nguyên tắc, yêu cầu các hoạt động liên quan đến cơ sở dữ liệu quan trọng này phải tuân thủ các quy định pháp luật về bảo mật và quyền riêng tư.

Về tổng điều tra dân số, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nói, quá trình chi trả quà 100.000 đồng cho người dân vừa qua cũng cho thấy sự sai lệch về số liệu là rất khó tránh; song thống kê có những phương pháp, quy chuẩn khoa học để hạn chế thấp nhất khác biệt giữa thực tế với dữ liệu thu thập được. "Bộ Tài chính sẽ nghiên cứu, tiếp thu theo hướng sử dụng tốt nhất dữ liệu hành chính sẵn có, đảm bảo tính hiệu quả của cơ sở dữ liệu, nhất là với những chỉ tiêu liên quan đến nhiều ngành, nhiều lĩnh vực", Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh.

Dự thảo bãi bỏ các quy định liên quan đến "cấp huyện" và thay thế bằng "cấp xã" hoặc "cấp cơ sở". Theo đó, các quy định về hệ thống thông tin thống kê và chỉ tiêu thống kê cấp huyện sẽ được thay thế bằng hệ thống thông tin và chỉ tiêu thống kê cấp xã.

Theo hướng phân cấp, phân quyền, thẩm quyền quyết định tiến hành tổng điều tra thống kê quốc gia được điều chỉnh từ Thủ tướng Chính phủ cho Bộ trưởng Bộ Tài chính. Các bộ trưởng và người đứng đầu các cơ quan Trung ương được phép điều chỉnh, bổ sung các cuộc tổng điều tra thống kê quốc gia đã được phân công. Thủ trưởng cơ quan thống kê Trung ương quyết định tiến hành các cuộc điều tra thống kê thuộc chương trình điều tra quốc gia do Bộ Tài chính thực hiện.

Dự thảo cũng bổ sung và sửa đổi nhiều nội dung để đáp ứng yêu cầu thực tiễn và hội nhập quốc tế. Theo đó, cơ quan thống kê Trung ương thuộc Bộ Tài chính được bổ sung chức năng "dự báo, xây dựng các kịch bản kinh tế vĩ mô ngắn hạn, trung hạn, dài hạn". Đồng thời, cơ quan này cũng có vai trò là trung tâm kết nối, tích hợp và quản lý cơ sở dữ liệu thống kê quốc gia. Thời gian thẩm định các phương án điều tra thống kê, hệ thống chỉ tiêu thống kê, và chế độ báo cáo thống kê được rút ngắn từ 20 ngày xuống còn 10 ngày để đẩy nhanh tiến độ và tăng tính kịp thời.

ANH PHƯƠNG

Nguồn: https://www.sggp.org.vn/so-lieu-sai-at-chinh-sach-sai-post817092.html