Tập đi, tập nói ở tuổi xế chiều

Sáng sớm, phòng tập vật lý trị liệu của Khoa Phục hồi chức năng, Bệnh viện 1A đã chật kín người bệnh cao tuổi đến điều trị. Nhiều người từng trải qua đột quỵ, mất đi khả năng vận động và nay phải kiên trì tập đi, tập đứng, tập cầm nắm khi đã ở tuổi xế chiều.

Một buổi sáng cách thời điểm nhập viện một tuần, ông Phạm Trọng Tấn (58 tuổi, Khánh Hòa) đột ngột chóng mặt, liệt nửa người, không thể cử động chân tay ngay khi vừa thức dậy. Tại bệnh viện địa phương, các bác sĩ phát hiện ông có khối máu đông ở động mạch chủ não, chẩn đoán đột quỵ nhồi máu não rồi nhanh chóng chuyển người bệnh xuống TPHCM xử trí.

Sau khi can thiệp, ông Tấn tỉnh lại, nhưng cơn nhồi máu não đã để lại di chứng liệt nửa người. Ở độ tuổi gần 60, người đàn ông bắt đầu học cầm nắm lại những thứ nhỏ nhất, từ từ tìm lại cuộc sống trước đây.

Một bệnh nhân lớn tuổi lẫm chẫm bước đi sau cơn đột quỵ dưới sự hướng dẫn của kỹ thuật viên và điều dưỡng.

Theo BSCK2 Trịnh Minh Tú, Phó khoa Phục hồi chức năng, ở người cao tuổi, di chứng vận động sau đột quỵ có thể khiến nhiều người không thể tự thực hiện những hoạt động cơ bản. Việc phục hồi chức năng có thể giúp người bệnh đạt được sự độc lập tối đa, giảm gánh nặng chăm sóc cho gia đình.

Sau các bài tập đơn giản, tùy theo chỉ định của bác sĩ, người bệnh cần tập luyện sức cơ với các thiết bị hỗ trợ. Nhờ các thiết bị tiên tiến, quá trình hồi phục của người bệnh có thể nhanh hơn, nhưng ý chí mạnh mẽ và sự chăm sóc tận tụy từ gia đình mới là sức mạnh lớn nhất, giúp người bệnh vượt qua khó khăn để tìm lại cuộc sống bình thường trước đây.

Ở một góc phòng, vợ chồng ông Andy Trần (60 tuổi, Việt kiều Mỹ) đang chờ đến lượt tập vật lý trị liệu. Một tháng trước, người đàn ông bất ngờ bị nhồi máu não khi đang làm việc. May mắn được đưa vào cấp cứu sớm, người đàn ông được can thiệp kịp thời, nhưng gần như mất hoàn toàn khả năng vận động và nói chuyện.

"Sau phẫu thuật 15 ngày, sức khỏe chồng tôi được đánh giá ổn định, có thể đi máy bay. Tôi liền quyết định gửi 5 đứa con cho họ hàng chăm sóc tại Mỹ, còn mình và anh bay về Việt Nam phục hồi chức năng.

Tìm hiểu nhiều nguồn, tôi được biết y tế Việt Nam được đánh giá tốt, có chi phí thấp hơn nhiều. Ngoài ra, tôi cũng sẽ được gia đình hỗ trợ chăm sóc chồng thay vì chỉ có một mình nếu ở Mỹ", bà Trâm (43 tuổi) chia sẻ với Dân trí về lý do hồi hương chữa bệnh.

Đều đặn mỗi tuần 3 buổi, ông Andy được tập phục hồi với robot tập đi. Ngoài tập đi với robot, hàng ngày, ông Andy cũng được châm cứu, bấm huyệt và chạy điện theo chỉ định của bác sĩ.

Ban đầu, người đàn ông ấy không thể nhúc nhích, cần tới 4 người giúp đỡ mới có thể ngồi vào xe lăn. Giờ đây, sau 5 tuần, ông đã có thể tự đứng và bắt đầu tập đi nhờ máy móc và sự hướng dẫn của kỹ thuật viên.

Những bệnh nhân phục hồi chức năng sau đột quỵ, đặc biệt là nhóm người lớn tuổi, hầu như phải gắn bó với phòng tập trong thời gian dài để có thể hồi phục khả năng đi lại bình thường.

Các chương trình phục hồi chức năng cần được cá thể hóa dựa trên mức độ tổn thương, độ tuổi, bệnh nền và bệnh lý kèm theo. Cả đội ngũ bác sĩ, kỹ thuật viên, điều dưỡng lẫn gia đình phải phối hợp sát sao để giúp bệnh nhân từ trạng thái nằm một chỗ có thể đứng lên và đạt được sự độc lập tối đa.

Sau biến cố đột quỵ xảy ra cuối năm 2023, ông Phan Hải (53 tuổi, TPHCM) bị liệt nửa thân phải và mất hoàn toàn khả năng nói, dù hiểu hết những điều người xung quanh truyền đạt. Từ dạo ấy, ông chỉ giao tiếp với những người xung quanh qua những cái gật đầu hoặc những tiếng ú ớ. Việc nói và diễn đạt cơ bản cũng trở thành nỗ lực lớn lao.

Sau hơn một năm đầu tiên tập phục hồi chức năng vận động, ông Hải chuyển qua tập phục hồi chức năng ngôn ngữ tại Bệnh viện 1A. Nhìn mình trong tấm gương rộng, người đàn ông ngoài 50 ấy khó nhọc mở miệng, bắt đầu học phát âm những từ đơn giản nhất. Hai năm qua, ông Hải đã tiến rất xa trong hành trình hồi phục sau đột quỵ, và hành trình ấy vẫn còn rất dài để ông quay lại với cuộc sống trước đây.

Sau đột quỵ, phục hồi chức năng là yếu tố then chốt để giảm thiểu biến chứng và cải thiện chất lượng sống cho bệnh nhân. Việc này cần được bắt đầu càng sớm càng tốt, khi tình trạng của người bệnh đã ổn định.

Không chỉ tiếp nhận phục hồi chức năng sau đột quỵ cho nhóm bệnh nhân lớn tuổi, bệnh viện cũng có không ít trường hợp ở độ tuổi rất trẻ. Theo bác sĩ Tú, nhóm bệnh nhân trẻ tuổi đột quỵ chiếm tỷ lệ không nhiều nhưng có xu hướng gia tăng thời gian gần đây.

Vượt qua lằn ranh sinh tử của đột quỵ, người bệnh đối mặt với hành trình đầy thách thức để tìm lại cuộc sống bình thường. Những việc giản đơn như trò chuyện, ăn uống, mặc quần áo hay bước đi trở thành khát khao cháy bỏng.

Nhờ ý chí kiên cường, cùng với các thiết bị hiện đại và kỹ thuật tiên tiến, con đường phục hồi của họ trở nên bớt gian nan hơn.

Ảnh: Bảo Quyên

Nguồn: https://dantri.com.vn/suc-khoe/tap-di-tap-noi-o-tuoi-xe-chieu-20250921235141494.htm