Thành cổ Quảng Trị

Thành hình vuông, chu vi gần 2.200 m, cao hơn 4 m, chân tường dày hơn 12 m, được thiết kế theo kiểu thành Vauban (mô hình thành lũy phòng thủ toàn diện nổi tiếng ở châu Âu thế kỷ 17 - 18). Các góc thành bố trí pháo đài đắp nhô ra để tăng tầm quan sát, kiểm soát toàn bộ khu vực xung quanh thành. Quanh thành là hệ thống hào sâu 3 - 4 m (có đường thu và thoát nước nối với sông Thạch Hãn) như một lớp rào bảo vệ tự nhiên.

Thành cổ Quảng Trị- Ảnh 1. — Thành cổ đã được phục dựng gần như nguyên trạng - Ký họa của HS lớp 11 Lê Trần Mai Hân

Thành cổ Quảng Trị- Ảnh 2. — 81 ngày đêm khốc liệt - Ký họa của NTK Lê Quang Khánh

Thành có 4 cổng vòm (theo 4 hướng Đông, Tây, Nam, Bắc), rộng khoảng 3 - 4 m. Trước mỗi cổng có cầu (xây dạng vòm cuốn) bắc qua hào. Dưới chân thành có đường phòng hộ. Trên cổng có vọng lâu để quan sát.

Thành cổ Quảng Trị- Ảnh 3. — Mặt bằng Thành cổ Quảng Trị - Ký họa của KTS Bùi Hoàng Bảo

Thành cổ Quảng Trị- Ảnh 4. — Toàn cảnh thành cổ và con sông Thạch Hãn khi hòa bình - Ký họa của họa sĩ Trần Bình Minh

Thành cổ Quảng Trị- Ảnh 5. — Nhà tưởng niệm và bến thả vòng hoa, bên bờ sông Thạch Hãn, nối với cửa tây thành cổ - Ký họa của KTS Thắng Ngô

Theo Bảo tàng tỉnh Quảng Trị, trong thành có Hành cung (cách cổng Tiền khoảng 500 m) là nơi vua nghỉ ngơi khi đến đây. Hành cung chu vi khoảng 400 m, xây dựng theo kiểu nhà rường (3 gian, 2 chái), mái lợp ngói âm dương, cột sơn son thếp vàng. Trước Hành cung là Kỳ đài. Sau Hành cung là nơi ở và làm việc của các quan lại. Những năm cuối thế kỷ 19, Pháp đã xây thêm đồn cảnh sát, nhà tù, bưu điện, trạm xá…

Thành cổ Quảng Trị- Ảnh 6. — Đài tưởng niệm các chiến sĩ đã hy sinh - Ký họa của KTS Nguyễn Đình Việt

Thành cổ Quảng Trị- Ảnh 7. — Cổng thành hướng nam, có cầu vượt qua hào nước rộng - Ký họa của KTS Thắng Ngô

Thành cổ Quảng Trị- Ảnh 8. — Cổng thành trước cuộc chiến - Ký họa của KTS Trần Xuân Hồng

Dưới chế độ VNCH (1954 - 1971), thành lại thay đổi diện mạo và chức năng.

Thành cổ Quảng Trị- Ảnh 9. — Hoang tàn sau cuộc chiến - Tranh của KTS Hoàng Dũng

Thành cổ Quảng Trị- Ảnh 10. — Cuộc chiến đấu năm 1972 đã phá hủy hầu hết thành cổ - Tranh của KTS Phùng Thế Huy

Thành cổ Quảng Trị- Ảnh 11. — Mùa hè đỏ lửa 1972 - Tranh của KTS Phùng Thế Huy

Sau cuộc chiến 81 ngày đêm (từ 28.6.1972 - 16.9.1972), thành cổ bị phá hủy gần hết, trừ cổng Hữu (phía đông). Đài Tưởng niệm xây dựng năm 1997 có hình dáng giống một nấm mồ chung. Cây đèn thờ giữa đài cao 8,1 m tượng trưng 81 ngày đêm chiến đấu khốc liệt.