Tích tụ ruộng đất, động lực giúp kinh tế tập thể phát triển

Hợp tác xã Phúc Hoàng (phường An Dương) tích tụ đất trồng hoa và cây giá trị cao

Hiệu quả thiết thực

Từ mô hình nhỏ ban đầu, nhiều hợp tác xã cho thấy hiệu quả khi mạnh dạn tích tụ, tập trung đất đai. Tại phường An Phong, Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Hà Nhuận chuyển đổi từ sản xuất lúa kém hiệu quả sang trồng ổi lê Đài Loan. Với diện tích thử nghiệm 5 ha cách đây hơn 10 năm, đến nay đã nâng lên 65 ha, trong đó 10 ha đạt chứng nhận VietGAP. Năng suất cây trồng đạt 2 - 2,5 tấn/sào, đem lại thu nhập 20 triệu đồng/sào/năm, cao gấp 5 - 10 lần trồng lúa. Hợp tác xã hiện xây dựng mã vùng trồng, tem nhãn, hướng tới sản phẩm OCOP, góp phần tạo đầu ra ổn định cho thành viên.

Phó giám đốc Hợp tác xã Tân Minh Đức (xã Trường Tân) Hoàng Anh Thư cho biết, nông nghiệp chỉ thực sự hiệu quả khi diện tích đất đủ lớn, tập trung. Nhờ tích tụ đất, hợp tác xã xây dựng được 50 ha nhà màng chất lượng cao và 15 ha rau màu chuyên canh, sản xuất ổn định và tạo việc làm cho lao động địa phương.

Không chỉ mở rộng quy mô cây trồng truyền thống, nhiều hợp tác xã còn mở hướng đi mới để phát triển đa dạng, chuyên sâu. Hợp tác xã Phúc Hoàng (phường An Dương) tích tụ hơn 3 ha đất trồng hoa anh đào và các giống cây cảnh giá trị cao, gắn với phát triển du lịch sinh thái, trải nghiệm. Dù chịu thiệt hại nặng nề sau bão số 3 năm 2024, mô hình cho thấy tiềm năng nông nghiệp đa giá trị. Hợp tác xã đang tiếp tục khảo sát một số khu vực trên địa bàn thành phố phù hợp phát triển, mở rộng cây hoa anh đào. Vì vậy, đơn vị rất mong được hỗ trợ về cơ chế, thủ tục để có quỹ đất đầu tư dài hạn, yên tâm sản xuất.

Bên cạnh kết quả tích cực, quá trình tích tụ đất nông nghiệp còn nhiều trở ngại. Luật Đất đai 2024 và Nghị định 102 của Chính phủ bổ sung cơ chế nhận chuyển nhượng, góp vốn, cho thuê quyền sử dụng đất phát triển sản xuất quy mô lớn nhưng thủ tục phức tạp; thời hạn thuê đất phổ biến 5 - 10 năm, không phù hợp đầu tư dài hạn. Đất manh mún, tâm lý giữ đất của người dân khiến chi phí thỏa thuận cao, kéo dài. Nhiều hợp tác xã dù tích tụ được diện tích song thiếu đất liền thửa, khó xây dựng hạ tầng và chưa phát huy hiệu quả sản xuất theo chuỗi. Biến đổi khí hậu, thiên tai và dịch bệnh... cũng là thách thức với nhiều hợp tác xã.

Giám đốc, Chủ tịch Hội đồng quản trị Hợp tác xã Sản xuất, kinh doanh dịch vụ Đông Sơn Phạm Trung Kiên (phường Thủy Nguyên) chia sẻ: “Quá trình vận động người dân cho thuê lại ruộng để triển khai tích tụ ruộng đất gặp không ít khó khăn. Chúng tôi mong nhà nước có cơ chế riêng, khuyến khích người trực tiếp sản xuất quy mô lớn tiếp cận diện tích canh tác, đem lại hiệu quả rõ rệt”.

Trồng hoa và cây giá trị cao gắn với phát triển du lịch sinh thái, trải nghiệm. Ảnh: TRUNG KIÊN

Hoàn thiện cơ chế, đồng bộ giải pháp

Cùng với chính quyền địa phương và các ngành chức năng, Liên minh Hợp tác xã thành phố tổ chức các hội nghị thành viên, tập huấn, phổ biến Luật Đất đai 2024, Luật Hợp tác xã 2023; hỗ trợ các hợp tác xã nâng cao năng lực quản trị, xúc tiến thương mại, kết nối tiêu thụ sản phẩm.

Trước những khó khăn trên, thành phố cần triển khai đồng bộ một số giải pháp để các hợp tác xã phát huy hiệu quả hoạt động. Trong đó, tận dụng tối đa quy định mới của Luật Đất đai 2024, đa dạng hình thức tích tụ, như: góp vốn, hợp tác sản xuất, thuê, cho thuê lại; nghiên cứu xây dựng quỹ đất nông nghiệp do hợp tác xã hoặc chính quyền địa phương quản lý. Đồng thời, xem xét gia hạn hoặc cho thuê đất dài hạn đối với các dự án đầu tư lớn, có chu kỳ sản xuất lâu dài, gắn với cam kết bảo vệ môi trường.

Thành phố chỉ đạo ngành chức năng, chính quyền địa phương ưu tiên phát triển thủy lợi, điện, giao thông nội đồng, khu sơ chế, kho lạnh… phục vụ sản xuất quy mô lớn. Với thủy sản, cần quan trắc môi trường nước, hỗ trợ công nghệ xử lý, giảm rủi ro thiên tai và dịch bệnh.

Mặt khác, khuyến khích các hợp tác xã tham gia bảo hiểm nông nghiệp để ổn định tâm lý đầu tư và giảm thiệt hại khi có sự cố. Cần chuẩn hóa quy trình sản xuất theo hướng VietGAP, OCOP; tăng cường chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ quản lý và truy xuất nguồn gốc. Cùng với đó, có chính sách hỗ trợ phát triển mô hình nông nghiệp gắn với du lịch sinh thái, dịch vụ trải nghiệm, tổ chức sự kiện theo mùa vụ để nâng cao giá trị sản phẩm, tạo sức hút.

Kinh tế tập thể thành phố đang đứng trước cơ hội lớn để bứt phá. Nếu giải quyết được bài toán tích tụ ruộng đất, nhiều hợp tác xã sẽ có điều kiện đầu tư sản xuất quy mô lớn, gắn với công nghệ hiện đại, bảo đảm an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc. Qua đó nâng cao thu nhập cho nông dân, hình thành vùng sản xuất hàng hóa tập trung, xây dựng thương hiệu nông sản Hải Phòng trên thị trường.

Sau hợp nhất, thành phố có hơn 500 hợp tác xã hoạt động trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp. Việc tích tụ ruộng đất giúp nhiều đơn vị mở rộng quy mô, tăng năng lực cạnh tranh để xây dựng thương hiệu sản phẩm nông nghiệp.

VÂN NGA

Nguồn: https://baohaiphong.vn/tich-tu-ruong-dat-dong-luc-giup-kinh-te-tap-the-phat-trien-519461.html