Tiếng ồn trắng là gì mà có thể giúp nhiều người ngủ ngon hơn?

Nhắc đến tiếng ồn, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến những âm thanh hỗn tạp có thể làm phiền người nghe, khiến họ mất tập trung hoặc khó có thể chìm vào giấc ngủ. Tuy nhiên, trên thực tế có một loại tiếng ồn lại giúp người nghe tập trung hơn hoặc ngủ ngon hơn, chính là tiếng ồn trắng.

Tiếng ồn trắng là gì?

Tiếng ồn trắng (dịch từ "White noise" trong tiếng Anh) là một loại âm thanh chứa tất cả các tần số trong phổ âm thanh con người có thể nghe được (tần số từ 20Hz đến 20.000Hz), với cường độ đồng đều, tạo ra một âm thanh kéo dài liên tục, đều đặn và ổn định, không có nhịp điệu rõ ràng.

Tiếng ồn trắng là âm thanh với tần số ổn định và liên tục, tương tự như tiếng TV khi bị mất sóng (Ảnh: Sleepfoundation).

Tên gọi "tiếng ồn trắng" bắt nguồn từ khái niệm của "ánh sáng trắng", là sự kết hợp của tất cả các màu trong quang phổ thị giác. Tương tự, "tiếng ồn trắng" cũng chính là sự kết hợp giữa tất cả các tần số âm thanh mà con người có thể nghe được.

Một số tiếng ồn trắng trong cuộc sống bao gồm tiếng quạt máy kêu, tiếng mưa rơi đều, tiếng sóng vỗ nhẹ, âm thanh "xì xì" của TV hoặc radio khi bị mất sóng…

Vì những lợi ích của tiếng ồn trắng, nhiều thiết bị, ứng dụng di động hoặc những đoạn video trên mạng xã hội với nội dung phát ra tiếng ồn trắng nhân tạo đang ngày càng trở nên phổ biến và được nhiều người yêu thích.

Những lý do tiếng ồn trắng giúp ngủ ngon hơn

Trong một nghiên cứu của các nhà khoa học Mỹ được xuất bản trên tạp chí y học Elsevier (Hà Lan), họ đã chỉ ra những bằng chứng cho thấy tiếng ồn trắng có thể giúp trẻ em bình tĩnh và ít khóc hơn, giúp nhiều người dễ đi vào giấc ngủ hơn, cải thiện hiệu suất làm việc…

Các nhà khoa học đã chỉ ra những lý do tiếng ồn trắng giúp nhiều người cảm thấy ngủ ngon hơn và dễ đi vào giấc ngủ hơn:

Tác động đến sóng não và hệ thần kinh: Một nghiên cứu được xuất bản trên tạp chí y khoa chuyên về lĩnh vực thính giác The International Tinnitus Journal cho biết tiếng ồn trắng sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của sóng não con người, giúp chuyển trạng thái từ tỉnh táo sang thư giãn, từ đó người nghe dễ đi sâu vào giấc ngủ hơn.

Âm thanh ổn định của tiếng ồn trắng cũng giúp kích thích phản ứng thư giãn của hệ thần kinh, làm giảm nhịp tim và nhịp thở, là những điều kiện giúp con người dễ chìm vào giấc ngủ.

Đây cũng chính là lý do giúp nhiều người cảm thấy ngủ ngon và sâu giấc hơn trong những đêm mưa, khi tiếng mưa liên tục rơi ngoài trời.

Đoạn video minh họa tiếng ồn trắng mô phỏng theo tiếng mưa rơi (Video: WN).

Che lấp tiếng ồn môi trường xung quanh: Các nghiên cứu khoa học cho thấy ngay cả khi đã ngủ, con người vẫn có thể nghe được những âm thanh xung quanh như tiếng chó sủa, tiếng xe chạy, tiếng nói chuyện… điều này sẽ khiến nhiều người khó chìm vào giấc ngủ, không thể ngủ sâu hoặc thức giấc giữa chừng, làm ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.

Tiếng ồn trắng giúp tạo ra một âm thanh nền ổn định, lấn át hoặc che lấp tiếng ồn từ môi trường xung quanh, như tiếng còi xe, tiếng bước chân… Những âm thanh liên tục và ổn định của tiếng ồn trắng sẽ giúp não không bị kích thích bởi những sự thay đổi âm thanh bất ngờ, từ đó cho giấc ngủ sâu hơn.

Nhiều người có cảm giác ngủ ngon và sâu giấc hơn khi trời mưa vì tiếng mưa rơi cũng là một loại tiếng ồn trắng (Ảnh: Ymp).

Tạo cảm giác quen thuộc và thư giãn: Những thiết bị hoặc ứng dụng phát tiếng ồn trắng có thể mô phỏng các âm thanh tự nhiên như tiếng mưa, tiếng sóng vỗ, tiếng quạt… giúp nhiều người có được cảm giác thư giãn.

Một số nghiên cứu cho biết đối với trẻ sơ sinh và nhũ nhi, tiếng ồn trắng có thể khiến trẻ gợi nhớ lại âm thanh khi đang trong bụng mẹ, giúp chúng cảm giác an toàn và dễ chìm vào giấc ngủ hơn.

Tiếng ồn trắng khiến tâm trí không bị sao nhãng để dễ ngủ hơn: Trong nghiên cứu được xuất bản trên tạp chí Sleep Medicine (tạp chí Y học giấc ngủ), các nhà khoa học ví tiếng ồn trắng như một mỏ neo giúp tâm trí của người nghe không bị xao lãng để dễ tập trung hơn vào giấc ngủ hoặc công việc đang làm.

Nhiều người thường chọn cách nghe nhạc để ngủ, nhưng khi đến một bài hát yêu thích hoặc giai điệu quen thuộc, tâm trí của họ sẽ nhẩm theo lời bài hát hoặc giai điệu khiến khó đi vào giấc ngủ. Trong khi tiếng ồn trắng chỉ là một loạt âm thanh kéo dài không có nhịp điệu, không thể khiến người nghe bị xao lãng.

Với những người bị mắc chứng bệnh ù tai, tiếng ồn trắng cũng sẽ che lấp được âm thanh ù trong tai, giúp họ dễ chịu hơn khi ngủ.

Có nguy cơ trở nên phụ thuộc khi thường xuyên sử dụng tiếng ồn trắng hay không?

Không ít người sẽ lo ngại việc phụ thuộc vào tiếng ồn trắng khi thường xuyên nghe âm thanh này khi ngủ. Các nhà khoa học cho biết nỗi lo này hoàn toàn có căn cứ. Nhiều người bị phụ thuộc quá nhiều vào tiếng ồn trắng có thể trở nên trằn trọc và khó đi sâu vào giấc ngủ nếu không tiếp tục nghe âm thanh này.

Nhiều em bé dễ chìm vào giấc ngủ hơn khi được nghe tiếng ồn trắng (Ảnh: Shutterstock).

Để giảm thiểu sự phụ thuộc, người dùng chỉ nên mở tiếng ồn trắng khi không gian xung quanh quá ồn ào hoặc trí não mất tập trung, khó chìm sâu vào giấc ngủ, không nên thường xuyên sử dụng tiếng ồn trắng hàng đêm.

Tuy nhiên, hiện tại các ứng dụng di động với chức năng phát tiếng ồn trắng đã trở nên khá phổ biến, do vậy, người dùng cũng không cần quá lo ngại vào việc phụ thuộc tiếng ồn trắng vì có thể phát và nghe âm thanh này ngay từ smartphone của mình khi cần.

Ngoài ra, bạn cũng có thể dễ dàng tìm thấy những đoạn video dài nhiều tiếng đồng hồ chỉ với chức năng phát tiếng ồn trắng trên Youtube để có thể nghe những âm thanh này khi ngủ.

***

Tiếng ồn trắng là âm thanh hữu ích giúp nhiều người ngủ ngon hơn nhờ khả năng che lấp tiếng ồn, tạo cảm giác thư giãn. Tuy nhiên, hiệu quả của loại âm thanh này phụ thuộc vào từng cá nhân, môi trường sống. Nhiều người cảm thấy khó chịu khi nghe tiếng ồn trắng, thay vì cảm thấy thoải mái.

Nếu muốn thử tác dụng của tiếng ồn trắng với giấc ngủ, bạn có thể tìm các đoạn video trên Youtube với từ khóa "tiếng ồn trắng" để có những trải nghiệm cho riêng mình.

Người dùng cần lưu ý điều chỉnh âm thanh phù hợp khi phát tiếng ồn trắng, vừa đủ nghe để che lấp tiếng ồn môi trường xung quanh nhưng cũng không quá lớn để làm ảnh hưởng thính giác.

Nguồn: https://dantri.com.vn/khoa-hoc/tieng-on-trang-la-gi-ma-co-the-giup-nhieu-nguoi-ngu-ngon-hon-20250422014759608.htm