Trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ, báo chí truyền thống đang đối mặt với nhiều thách thức và cơ hội mới. Sự phát triển nhanh chóng của mạng xã hội đã thay đổi cách tiếp cận thông tin của công chúng, đặt ra yêu cầu cấp thiết cho các cơ quan báo chí phải thích nghi và đổi mới để tồn tại và phát triển.
Làm hay, làm tốt hơn mạng xã hội nhờ công nghệ
Nhà báo Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, Tổng Biên tập Báo Nhân dân cho hay, báo chí chính thống từng được định vị là người gác cổng cho công chúng. Theo đó, báo chí cho món gì thì độc giả phải ăn món đó, thông tin gì đưa lên báo in thì công chúng biết. Tuy nhiên, thời thế đã thay đổi. Trong thời đại Internet, người dân tha hồ ngụp lặn trong biển thông tin.
“Điều đó dẫn tới tình trạng, người dân cảm thấy không nhất thiết phải đến với báo chí để có được thông tin", Tổng Biên tập Báo Nhân dân chia sẻ.
Theo ông Minh, việc đòi hỏi báo chí chính thống phải cạnh tranh, chạy theo, đi trước mạng xã hội là đòi hỏi không thực tế. Báo chí chính thống không thể và không nên chạy theo mạng xã hội.
Việt Nam, với khoảng 100 triệu dân, chưa kể số người Việt ở nước ngoài, mỗi người cầm trên tay chiếc smartphone là đã sẵn sàng trở thành một cơ quan báo chí. Người làm báo chí hiện có khoảng 40.000 – 45.000 người, 25.000 người có thẻ nhà báo. Báo chí không thể cạnh tranh về tốc độ thông tin với mạng xã hội. Đây là sở trường của mạng xã hội, nhưng không thể cạnh tranh với sở đoản của báo chí.
Tuy nhiên, nếu đặt tiêu chí về việc cân bằng, đa nguồn, khách quan thì các tổ chức khác không bao giờ cạnh tranh được với báo chí. “Làm hay hơn họ, tốt hơn họ, chuyên nghiệp hơn họ là điều chúng ta cần hướng tới”, ông Lê Quốc Minh nêu quan điểm.
Theo ông Minh, các cơ quan báo chí phải có chiến lược truyền thông xã hội phù hợp. Dẫn thực tế từ báo Nhân dân, trước khi ông về làm Tổng Biên tập, fanpage của tờ báo này chỉ có 24.000 lượt thích, thì nay đã nâng lên hơn 340.000 lượt theo dõi. Truyền hình Nhân dân trên nền tảng Youtube có khoảng hơn 3,6 triệu lượt theo dõi. Các sản phẩm báo đưa lên TikTok có đến hàng triệu lượt người xem. Như vậy để thấy, báo chí cần chiếm lĩnh các nền tảng mạng xã hội để có chủ trương truyền thông phù hợp.
Năm 2024, dịp kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ, sản phẩm báo in Bức tranh panorama tái hiện 4.500 nhân vật giữa chiến trận bi tráng 56 ngày cuối cùng của trận Điện Biên Phủ đã tạo ra cơn sốt truyền thông, thu hút đông đảo gen Z quan tâm về một sự kiện lịch sử.
Ông Lê Quốc Minh nhấn mạnh, công nghệ đóng vai trò then chốt trong sự phát triển của báo chí hiện đại. Xu thế truyền thông hiện nay đã chuyển từ việc người đọc chủ động tìm kiếm thông tin sang việc thông tin tự động tìm đến người đọc. Sự thay đổi này chỉ có thể thực hiện được nhờ vào sự hỗ trợ mạnh mẽ của công nghệ.
Ông ví von: "Nếu công nghệ là vua thì nội dung chính là nữ hoàng”. Nội dung chất lượng luôn là yếu tố cốt lõi, song để nội dung đó đến đúng đối tượng độc giả mục tiêu, thì công nghệ là điều không thể thiếu.
Bởi vậy, điều mà mọi cơ quan báo chí cần hướng tới không chỉ là tạo ra những sản phẩm nội dung tốt, mà còn là ứng dụng hiệu quả các giải pháp công nghệ, từ đó xây dựng bản sắc riêng và gia tăng khả năng tiếp cận công chúng. Đây là bài toán chiến lược mà tất cả các tòa soạn trong kỷ nguyên số đều phải tìm lời giải.
Chuyển đổi số báo chí là xu thế tất yếu
PGS.TS Nguyễn Thành Lợi, Tổng Biên tập Báo Kinh tế và Đô thị khẳng định, chuyển đổi số báo chí trở thành xu thế tất yếu ở tất cả các cơ quan báo chí. Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và thông tin cạnh tranh hiện nay, nội dung hay vẫn chưa đủ, mà cần phải tạo ra những trải nghiệm mới cho bạn đọc thông qua các ứng dụng công nghệ số.
“Người làm báo chí hiện có khoảng 40.000 – 45.000 người, 25.000 người có thẻ nhà báo. Báo chí không thể cạnh tranh về tốc độ thông tin với mạng xã hội. Đây là sở trường của mạng xã hội, nhưng không thể cạnh tranh với sở đoản của báo chí”.
Chuyển đổi số báo chí là sự tích hợp dữ liệu và công nghệ số vào tất cả các lĩnh vực hoạt động của một cơ quan báo chí. Do đó, việc sử dụng công nghệ số để thay đổi mô hình từ quản lý đến tác nghiệp, sản xuất, xuất bản, phân phối nội dung và kinh doanh..., tạo ra những sản phẩm, cơ hội, doanh thu và các giá trị mới, đó là mục tiêu mà các cơ quan báo chí luôn phải hướng tới.
Theo PGS.TS Nguyễn Thành Lợi, các cơ quan báo chí hiện nay, trong đó có Báo Kinh tế và Đô thị, đang phải đối diện với hàng loạt thách thức trong quá trình phát triển. Một trong những vấn đề đáng lo ngại là nguy cơ bị tấn công mạng quy mô lớn, cùng với đó là ảnh hưởng từ dòng thông tin hỗn tạp trên mạng xã hội, trong đó không ít nội dung là tin giả, thiếu kiểm chứng. Bên cạnh đó, xu hướng cá nhân hóa trong việc tiếp cận thông tin của công chúng ngày càng tăng cũng đang gây áp lực không nhỏ đối với báo chí chính thống.
Ngoài ra, sự phát triển ồ ạt của các loại hình truyền thông mới, đặc biệt là báo chí đa phương tiện và các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Zalo, Twitter, YouTube… đã và đang tạo ra môi trường cạnh tranh khốc liệt cho báo chí truyền thống. Xu hướng hình thành các cơ quan truyền thông đa nền tảng ngày càng phổ biến khiến cho yêu cầu về chuyển đổi số tại các cơ quan báo chí trở nên cấp thiết. Việc dịch chuyển trọng tâm từ báo in sang báo điện tử không chỉ là định hướng phát triển mà còn là điều kiện sống còn, nhất là trong bối cảnh độc giả yêu cầu ngày càng cao về tốc độ, độ chính xác và sự tiện lợi trong việc tiếp cận thông tin.
Để thích nghi với xu thế này, Báo Kinh tế và Đô thị đã chủ động cụ thể hóa Chiến lược chuyển đổi số báo chí đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030, đồng thời triển khai nghiêm túc theo Bộ chỉ số chuyển đổi số báo chí và các văn bản chỉ đạo của thành phố Hà Nội về chuyển đổi số. Hiện nay, tòa soạn hội tụ của báo đã được xây dựng và vận hành hiệu quả, cho phép mở rộng các kênh tương tác với độc giả, nâng cao hiệu quả truyền thông.
Hiện báo Kinh tế và Đô thị đang vận hành 2 ấn phẩm in, 1 báo điện tử cùng 6 chuyên trang trực tuyến. Điều này đòi hỏi cơ quan báo chí phải thay đổi toàn diện về phương thức làm việc, quy trình sản xuất nội dung cũng như hệ thống quản trị kỹ thuật – nhằm đảm bảo ban biên tập và các phòng ban chuyên môn có thể phối hợp chặt chẽ, cập nhật thông tin và điều hành tác nghiệp một cách nhanh chóng, kịp thời.
Trả lời chất vấn trước Quốc hội về việc mạng xã hội cạnh tranh với báo chí, Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng thừa nhận: “Khi mạng xã hội ra đời, có thể đã lấy mất nghề của báo chí. Trong nhiều năm nay, báo chí tập trung vào đưa tin, nhưng giờ đây mạng xã hội đưa tin nhanh hơn. Mạng xã hội có hàng chục triệu phóng viên không mất tiền, ở khắp mọi nơi”.
Theo Bộ trưởng, báo chí muốn giữ vững trận địa của mình phải làm khác mạng xã hội, quay về với những giá trị cốt lõi với tin xác thực, chính xác, khách quan, có trách nhiệm giải trình, đạo đức nghề nghiệp.
Thay vì đưa tin thì cần phân tích đánh giá, thay vì bình luận thì đưa ra giải pháp, thay vì đưa tin thì kể câu chuyện... để dẫn dắt, định hướng xã hội.
Trước đây trong không gian thực, báo chí là chủ đạo. Giờ đây trên không gian mạng thì những thông tin xuất phát từ báo chí phải định hướng được dòng chảy chính. Bộ Thông tin và Truyền thông, Ban Tuyên giáo Trung ương, Hội Nhà báo Việt Nam xác định đây là định hướng chính để xác định lại vị trí, vai trò của báo chí cách mạng.
“Chúng tôi cũng xác định cách tốt nhất để cạnh tranh với mạng xã hội là làm khác mạng xã hội, quay về những giá trị cốt lõi của mình. Sử dụng những công nghệ của mạng xã hội để làm báo, tương tác hai chiều, coi mạng xã hội là công cụ, nền tảng và môi trường để xuất hiện”, Bộ trưởng nhấn mạnh.
Nguồn: https://khoahocdoisong.vn/toa-soan-so-ket-hop-bao-chi-cong-nghe-post1548888.html
Bình luận (0)