Ứng dụng BIM thúc đẩy chuyển đổi số ngành xây dựng

Ứng dụng BIM thúc đẩy chuyển đổi số ngành xây dựng

Năm 2025, Bình Định bắt đầu áp dụng mô hình thông tin công trình (BIM) trong hoạt động đầu tư xây dựng. Ông Lê Anh Sơn, Phó Giám đốc Sở Xây dựng, nhấn mạnh BIM là công cụ hiệu quả nhất để thực hiện “số hóa” ngành xây dựng, là nền tảng cơ bản để kết hợp hệ thống các công nghệ số với các hoạt động cơ học trên công trường.

* Cụ thể hơn, lợi ích của ứng dụng BIM trong hoạt động xây dựng là gì, thưa ông?

BIM đã được nhiều nước trên thế giới ứng dụng hiệu quả trong ngành xây dựng, nhưng với Việt Nam vẫn còn khá mới. Tại nước ta, năm 2023, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 258/QĐ-TTg về lộ trình ứng dụng BIM trong hoạt động xây dựng.

Ứng dụng BIM trong quản lý hoạt động xây dựng là xu thế tất yếu mang lại rất nhiều lợi ích, hiệu quả nâng cao chất lượng các hoạt động đầu tư xây dựng. Đó là góp phần rút ngắn thời gian và nâng cao chất lượng của dự án, thiết kế, thi công xây dựng, như: Giảm thiểu việc sửa chữa, điều chỉnh thiết kế; tiết kiệm đáng kể chi phí vật tư, vật liệu, nhân công lao động, xe máy thi công, góp phần giảm chi phí của dự án (mức tiết kiệm chi phí quy đổi đến 12% chi phí xây dựng của dự án); rút ngắn thời gian lập dự án (giảm 17 - 22%); rút ngắn thời gian thiết kế triển khai sau thiết kế cơ sở (giảm 15 - 35%); giảm yêu cầu sửa đổi do sự không phù hợp của thiết kế.

Mặt khác, quá trình trao đổi thông tin trong thực hiện dự án thuận lợi hơn, do đã thiết lập làm việc trên môi trường số. Hỗ trợ xây dựng phương án tổ chức thi công, tổ chức và quản lý các nguồn lực trong quá trình xây dựng, kiểm soát chất lượng xây dựng; nghiệm thu, bàn giao đưa công trình vào sử dụng…, từ đó giúp rút ngắn thời gian thi công xây dựng từ 12 - 15%.

Đáng chú ý, với cơ quan quản lý nhà nước, BIM như là công cụ để hỗ trợ trong quá trình thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước (thẩm định dự án, thiết kế cơ sở, thiết kế xây dựng; cấp phép xây dựng; quản lý xây dựng; kiểm tra công tác nghiệm thu).

Phó Giám đốc Sở Xây dựng Lê Anh Sơn tại hội nghị tập huấn mô hình BIM trong hoạt động xây dựng. Ảnh: MAI HOÀNG

* Vậy Bình Định áp dụng lộ trình BIM như thế nào?

Tháng 3.2025, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 44/KH-UBND về việc ứng dụng BIM trong hoạt động xây dựng. Cụ thể, áp dụng BIM từ năm 2025 đối với dự án có quy mô đầu tư từ nhóm B trở lên ở thời điểm bắt đầu chuẩn bị dự án và chỉ yêu cầu áp dụng đối với công trình xây dựng mới từ cấp II trở lên thuộc dự án.

Từ năm 2026, áp dụng BIM đối với công trình xây dựng mới thuộc dự án nhóm C trở lên thuộc trường hợp phải lập báo cáo nghiên cứu khả thi ở thời điểm bắt đầu chuẩn bị dự án. Từ năm 2027, xem xét áp dụng BIM đối với toàn bộ dự án, công trình xây dựng mới sử dụng vốn đầu tư công, vốn nhà nước ngoài đầu tư công.

Với lộ trình áp dụng BIM như trên, có thể thấy tỉnh ta dành nhiều sự quan tâm cho áp dụng BIM trong hoạt động đầu tư xây dựng thông qua việc mở rộng phạm vi các công trình áp dụng BIM so với quy định Nghị định 175/2024/NĐ-CP hiện hành, nhằm đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số ngành xây dựng của tỉnh.

Trên cơ sở đó, Sở Xây dựng đã yêu cầu các chủ đầu tư áp dụng BIM từ giai đoạn lập báo cáo nghiên cứu khả thi để hỗ trợ công tác quản lý nhà nước, điển hình là dự án Tổ hợp Trung tâm nghiên cứu, sản xuất và đào tạo chuyên gia công nghệ FPT Software (phục vụ cấp giấy phép xây dựng); Trường Chính trị tỉnh (phục vụ thẩm định dự án).

Tới đây, sẽ có nhiều công trình tiếp tục áp dụng BIM từ giai đoạn chuẩn bị đầu tư như các công trình nâng cấp, mở rộng Bệnh viện Mắt Bình Định (giai đoạn 2); Bảo tàng tỉnh; Khu nghỉ dưỡng cao cấp và du lịch sinh thái Ban Mai; các dự án chung cư thương mại, chung cư nhà ở xã hội…

* Ứng dụng BIM là tất yếu song cần có lộ trình chuyển đổi hợp lý về hành lang pháp lý, quy trình BIM, con người và công nghệ…

Đúng là đến nay việc triển khai áp dụng BIM trong quản lý hoạt động xây dựng tại địa phương đang gặp phải một số khó khăn, vướng mắc khi chưa có thông tư hướng dẫn cụ thể để thực hiện công tác trình, thẩm định, phê duyệt, cấp giấy phép xây dựng đối với hồ sơ thiết kế dưới dạng mô hình BIM.

Bên cạnh đó, năng lực của một số đơn vị tư vấn thiết kế hiểu biết về BIM tại địa phương còn hạn chế. Việc áp dụng BIM đòi hỏi người thiết kế phải thay đổi phương pháp làm việc, còn việc “ngại” thay đổi sẽ gây rào cản lớn. Hạ tầng thiết bị tại địa phương chưa đủ điều kiện để áp dụng BIM; chi phí đầu tư ban đầu rất lớn (cho đào tạo sử dụng phần mềm, mua phần mềm, nâng cấp hệ thống máy tính)…

Các chủ đầu tư chưa thật sự chủ động quan tâm và yêu cầu áp dụng BIM đối với dự án được giao. Cũng phải nhìn nhận thực tế đội ngũ cơ quan quản lý nhà nước, chủ đầu tư, ban quản lý dự án sử dụng vốn đầu tư công, vốn nhà nước ngoài đầu tư công chưa được đào tạo cơ bản về BIM.

* Vậy, Sở Xây dựng có biện pháp nào để đẩy mạnh ứng dụng BIM, thưa ông?

Với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước ngành xây dựng trên địa bàn tỉnh, ngay khi có Quyết định số 258/QĐ-TTg, Sở Xây dựng đã quán triệt đây là một chủ trương, hướng đi rất quan trọng để “số hóa” và nâng cao chất lượng ngành xây dựng. Từ đó, tham mưu UBND tỉnh tổ chức 2 hội nghị tập huấn BIM để giới thiệu đến các tổ chức, cá nhân kịp thời nắm bắt những kiến thức nhằm chuẩn bị cho việc bắt buộc áp dụng từ năm 2025.

Trong năm nay, Sở Xây dựng tiếp tục tổ chức một số hoạt động nhằm cụ thể hóa Kế hoạch số 44/KH-UBND của UBND tỉnh. Cụ thể, tháng 4 này sẽ có 4 lớp tập huấn sử dụng BIM để phục vụ cho công tác thẩm định, cấp giấy phép xây dựng, quản lý dự án với từng loại công trình (công trình dân dụng, nhà công nghiệp; công trình hạ tầng kỹ thuật; công trình giao thông; đối với công trình NN&PTNT).

Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với các sở quản lý công trình xây dựng chuyên ngành hướng dẫn chủ đầu tư, tổ chức, cá nhân có liên quan áp dụng mô hình BIM trong giai đoạn lập báo cáo nghiên cứu khả thi, lập thiết kế xây dựng triển khai sau thiết kế cơ sở; hoàn thành, bàn giao và đưa công trình vào sử dụng.

Tiếp tục tăng cường thông tin, tuyên truyền về BIM để nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các chủ thể có liên quan trong lĩnh vực đầu tư xây dựng đối với việc áp dụng BIM…

* Xin cảm ơn ông!

MAI HOÀNG (Thực hiện)

Nguồn: https://baobinhdinh.vn/viewer.aspx?macm=5&macmp=5&mabb=353940