Vàng son trầm tích muôn niên...

… Cầm trên tay quyển Theo dấu vàng son của tác giả Bùi Ngọc Long vừa được NXB Thuận Hóa ấn hành, cảm giác những câu chuyện của miền thắng tích cố đô vốn nhẹ nhàng như… dồn thành "sức nặng". Viết gì đây trước một "cách yêu" Huế nhiệt thành mà trầm tĩnh của anh, với bề dày của những câu chuyện lịch sử, phong thủy, văn hóa, địa chí…? Như ông Nguyễn Phước Hải Trung, Phó giám đốc Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế, với bài tựa Một "cách yêu" di sản in ở đầu sách, đã viết: "Cùng tác giả Bùi Ngọc Long "theo dấu vàng son" để khám phá, trải nghiệm di sản Huế cùng con người nơi đây, để thấy rằng mỗi người Huế đều có "cách yêu" di sản của mình, mà cuốn sách này là một cách…".

Theo dấu vàng son là tập sách tuyển chọn những loạt bài Bùi Ngọc Long từng viết đăng trên trang Văn hóa - Nghệ thuật Báo Thanh Niên nhiều năm qua, rồi trước khi in sách có lẽ anh đã hiệu đính, bổ sung. Các bài viết ấy thu hút nhiều độc giả của tờ báo mà anh gắn bó 20 năm qua, trong vai trò là phóng viên Thanh Niên thường trú tại Thừa Thiên-Huế.

Quyển sách có 7 phần với hơn 300 trang, gồm: Phong thủy kinh thành Huế, Đi tìm dấu tích Thần kinh nhị thập cảnh, Những ngọn núi thiêng, Chuyện ngự y triều Nguyễn, Kỳ duyên phục hồi điện Cần Chánh, Đi tìm dấu tích vương triều Tây Sơn, Tinh hoa võ Việt. Mỗi phần đều có dáng nét riêng chọn lọc và những kiến giải lý thú, để từ đó chuyển tải, lan tỏa thông điệp sâu xa hơn, là chung tay gìn giữ và phát huy giá trị di sản Cụm quần thể di tích cố đô Huế, trong đó có kinh thành Huế, đã được UNESCO công nhận di sản văn hóa thế giới năm 1993.

Vàng son trầm tích muôn niên...- Ảnh 2. — Tác giả tặng sách cho đại diện CLB sách và văn hóa Huế

Là người con của Huế, yêu thương lặn lội với miền đất tụ hội anh linh của một triều đại, chủ đề nhà báo Bùi Ngọc Long gửi gắm tâm huyết, theo tôi là khá gai góc, bởi nó "chạm" đến chiều sâu mạch nguồn của vùng đất được mệnh danh là xứ thần kinh. Sẽ rất khó diễn tả hết ý đồ nếu thiếu đi sự trăn trở, thao thức. Trước khi viết ra, để nhận được sự đồng tình và thỏa mãn của bạn đọc, có lẽ phải hết sức cân nhắc và đủ sức thuyết phục. Với bản lĩnh của mình, tác giả đã đào sâu, vượt qua bằng sự tự tin, bằng phương cách tìm tòi tiếp cận vấn đề và sử dụng tư liệu, ngôn ngữ thích hợp của một nhà báo không ngần ngại đằm mình, theo đuổi đến tận cùng đề tài ấp ủ.

Đó là câu chuyện phong thủy của kinh thành Huế, chuyện lăng tẩm đền đài, chuyện núi sông, địa danh mỗi vùng và con người xứ Huế. Rất nhiều bài viết, khi đọc tưởng như tác giả gõ từng vỉa thành quách, nghiêng ngó tứ phương để tự mình (cùng với nhiều nhà nghiên cứu Huế) đặt ra câu hỏi, lý giải vì sao và kể ra bằng ngôn ngữ báo chí về một vùng thiên nhiên thơ mộng, cổ kính. Một thứ ngôn ngữ khúc chiết, rành rọt và tinh chất để chuyển tải những đề tài rất riêng về Huế, vốn được nhiều bạn đọc lưu tâm và có nhu cầu lý giải. Phải ngắn mà đủ đầy, phải sâu mà gọn ghẽ, là vậy!

Vàng son trầm tích muôn niên...- Ảnh 3. — Tác giả Bùi Ngọc Long ký tặng sách cho độc giả tại buổi ra mắt sách

Cũng chính vì thế, khi viết bài này, thú thật không thể nào đủ câu chữ để nêu ra đây sự giải thích cội nguồn của từng vấn đề tác giả dụng công trình bày trong sách. Có lẽ bởi nhiều năm qua, mỗi ngày khi cầm trên tay tờ Thanh Niên, tôi lại say mê dõi theo từng bài viết của anh, hình dung tác giả đang lần bước lên từng bậc thềm. Trên những phiến đá rêu phong hàng trăm năm tuổi ấy, anh đã đi và đến rất trọn vẹn.

Đọc sách của Bùi Ngọc Long, chợt nhớ lại câu chuyện một hôm hàng đoàn du khách thích thú chiêm ngưỡng hai chiếc áo dài của đức Từ Cung được trưng bày ở Huế dạo nào. Tự dưng, tẩn mẩn hình dung xa hơn về ngọn gió thổi qua hoàng cung thuở trước, lay động vạt hoàng bào của những vị vua khoan thai bước lên Tứ phương vô sự lầu nhìn ngắm bao quát một vùng trời đất, sau những đêm ngày lo cho dân cho nước.

Thành quách, lăng tẩm, đền đài, trang sức, nhung bào hay phương thuốc bí truyền của hoàng cung, tinh hoa võ học hội tụ… ấy, chẳng phải là trầm tích của 140 năm vương triều Nguyễn tồn tại nơi đất Huế để lại cho muôn đời khám phá, hay sao?

Chia sẻ về lý do ra sách, nhà báo Bùi Ngọc Long cho biết: "Mỗi người làm báo đều có cách chọn con đường đi riêng của mình để đào sâu vào cánh đồng chữ nghĩa. Tôi may mắn được sinh ra và làm báo ngay chính vùng đất thiêng cố đô Huế, xứ sở của những trầm tích văn hóa sâu dày. Di sản văn hóa Huế vốn trầm mặc rêu phong nhưng với tôi luôn hấp dẫn. Sứ mạng của nhà báo không phải là đi "nghiên cứu" di sản mà đi kể lại câu chuyện thời sự, xem người đương thời ứng xử ra sao với di sản. Và từ câu chuyện thời sự ấy, người viết mong mang đến cho bạn đọc một cái nhìn di sản bằng tình yêu. Tập sách là sự kiện đánh dấu chặng đường tròn 20 năm tôi làm Báo Thanh Niên, hưởng ứng kỷ niệm 100 năm ngày Báo chí cách mạng Việt Nam".