Về miền ẩm thực Sơn Trà

Giữa lòng Đà Nẵng, bán đảo Sơn Trà hiện lên như bức tranh thủy mặc, núi rừng xanh thẳm ôm trọn những làng chài, sóng nước thì thầm kể chuyện về các thế hệ ngư dân gắn bó với biển cả. Nơi đây nuôi dưỡng một nền ẩm thực giàu bản sắc, với nguồn giá trị dồi dào đang chờ được khai phá.

Món mỳ Quảng cá biển Sơn Trà mời gọi du khách trải nghiệm tại một Lễ hội ẩm thực. Ảnh: Trần Văn Thắng

Quà của làng biển

Văn hóa ẩm thực, không chỉ là những món ăn được chế biến tinh tế, mà còn là câu chuyện chứa đựng tâm hồn vùng đất, là lớp lang giá trị bản địa, là thăm thẳm miền ký ức của cộng đồng dân cư, được lưu giữ và trao truyền theo dòng chảy thời gian. Như cái cách mà sóng gió và dặm dài mưu sinh nơi làng biển Sơn Trà, in dấu lên từng đặc sản của vùng đất này.

Từ những con cá cơm tươi được ủ cùng muối biển để tạo nên vị đậm đà, mặn mòi, đến các món nướng trên than gỗ thuyền cũ, gợi nhớ về chuyến ra khơi đầy gian nan.

Những thức quà giản dị ấy vừa là nguồn sống, vừa là công cụ chuyên chở, định hình bản sắc địa phương trong sự hài hòa giữa con người và thiên nhiên. Hệ sinh thái rừng, biển quyện hòa mang lại nguồn nguyên liệu hữu cơ phong phú, cùng với các lễ hội gắn kết cộng đồng, càng làm sâu sắc thêm câu chuyện ẩm thực Sơn Trà.

Sử thi làng chài được nhen nhóm từ những bữa cơm gia đình đơn sơ mà thanh thuần, ngọt lành, giàu dưỡng chất. Trong những ngày mưa rả rích, tiết trời se lạnh, không gì có thể ấm lòng hơn một nồi cá hố um dưa bốc khói nghi ngút, món cháo cá thu nấu với gừng tươi hay lẩu ghẹ ăn kèm rau rừng.

Ngày hè thì nhâm nhi gỏi cá trích tươi, với lát cá thái móng, trộn rau sống, dừa nạo và nước mắm chua ngọt, tạo nên hương vị hải sản tươi sống mát lành. Từng món ăn dân dã nhưng mang đậm hương vị truyền thống, nét văn hóa ẩm thực đặc trưng bao đời của người dân làng biển Mân Thái.

Mỗi buổi bình minh trên bãi biển Thọ Quang, những chiếc thuyền thúng cập bờ, mang theo mẻ lưới lấp lánh, đầy ắp cá tôm. Ngay gần đó, chợ hải sản Mân Thái thu hút hàng trăm tấn “quà biển” tươi rói từ các làng chài đổ về, nơi du khách có thể tự tay chọn tôm, cua, mực còn nhấp nháy và nhờ người dân bản địa chế biến tại chỗ, thưởng thức trọn vẹn hương vị của biển cả.

Anh Trần Văn Thắng, CEO Bếp tổng miền Trung, chuyên về ẩm thực vùng miền nhìn nhận: “Giá trị bản địa của ẩm thực Sơn Trà nằm ở sự mộc mạc mà sâu sắc, nguồn nguyên liệu tươi ngon, lịch sử và văn hóa tích tụ lớp lang câu chuyện, tâm hồn miền biển là chất men làm say lòng người. Nhiều yếu tố hấp dẫn để bồi đắp một nơi chốn thu hút và giữ chân khách du lịch”.

Thắp sáng biển đêm

Là một người con của Sơn Trà, với nhiều năm kinh nghiệm trong ngành ẩm thực và du lịch, anh Thắng hiểu rõ “báu vật” quê hương nằm ở nguồn hải sản tươi ngon và giá trị bản địa độc đáo ẩn sau mỗi món ăn.

Với khát vọng bảo tồn và lan tỏa di sản làng biển, anh khởi xướng thành lập Câu lạc bộ Du lịch Ẩm thực bản địa Sơn Trà vào năm 2025. Đây là mô hình cộng đồng tiên phong, quy tụ những thành viên tự nguyện yêu ẩm thực, du lịch, gắn bó với bản sắc quê nhà, cùng chung mục tiêu đưa Sơn Trà thành điểm đến ẩm thực hấp dẫn, góp phần phát triển kinh tế địa phương mà vẫn giữ được hồn cốt văn hóa.

CLB tập trung xây dựng các sản phẩm du lịch ẩm thực chất lượng cao, mang đến nhiều trải nghiệm chân thực và sâu sắc, với điểm nhấn là hành trình “Thắp sáng biển đêm”. Khách đến Đà Nẵng, sau ngày dài thăm thú cảnh quan, sẽ chưa vội đi ngủ mà tiếp tục với chuyến phiêu lưu đầy thú vị cùng biển đêm Sơn Trà. Ngắm biển, theo ngư dân đánh bắt hải sản, thưởng thức mì tôm mực hay lẩu cá lưới bên lửa trại...

Anh Thắng cùng các thành viên cũng lên kế hoạch xây dựng khu ẩm thực đường phố - street food, học hỏi từ mô hình thành công của Thái Lan, nơi cung cấp các dịch vụ chế biến hải sản tại chỗ, hoạt động âm nhạc, nghệ thuật làng biển, trò chơi dân gian, các lớp học nấu ăn, hình thành nên một “tụ điểm” văn hóa ẩm thực hấp dẫn, tạo ra nhiều giá trị cho cả người dân địa phương và du khách.

Các hoạt động này sẽ được tiếp sức bởi công nghệ hiện đại, trước mắt là Fanpage và AI Chatbot Du lịch Ẩm thực bản địa, dự kiến ra mắt vào cuối năm 2025. Chatbot sẽ gợi ý món ăn theo mùa, cung cấp thông tin về lịch trình đánh bắt, tour “thức cùng ngư dân”, địa điểm mua bán hải sản và nhiều trải nghiệm hấp dẫn khác trên biển Sơn Trà.

Mục tiêu cốt lõi là hỗ trợ người dân phường Sơn Trà phát triển kinh tế, cải thiện đời sống, thấy được giá trị từ chính hoạt động ngư nghiệp và câu chuyện văn hóa bản địa mà họ là người chủ trì, dẫn dắt, trở thành linh hồn của chúng. Từ đó ngư dân được tiếp thêm năng lượng, thêm niềm tin để hết lòng gìn giữ làng nghề, gắn bó và tìm thấy nguồn vui từ nghề biển, lan tỏa năng lượng tích cực đến du khách, tạo nên một hệ sinh thái du lịch làng biển vừa giàu bản sắc, vừa hiện đại, tươi mới.

Anh Thắng chia sẻ: “Chúng tôi mong muốn phát triển hoạt động ẩm thực theo hướng sâu sắc, chuyển tải giá trị văn hóa độc đáo của vùng đất đến du khách, nhằm xây dựng du lịch bền vững, hỗ trợ cộng đồng bảo tồn nghề truyền thống. Sự đồng thuận, đồng hành của lãnh đạo phường Sơn Trà cũng như các Hiệp hội du lịch, ẩm thực, nhà hàng trong nước và khu vực càng củng cố hành trình này của chúng tôi, với sứ mệnh đưa câu chuyện làng biển vươn xa”.

Nguồn: https://baodanang.vn/ve-mien-am-thuc-son-tra-3303279.html