“Việt Nam có thể trở thành hình mẫu về nông nghiệp sinh thái trên thế giới”

“Chìa khóa” mở đường cho nông nghiệp sinh thái

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Tạ Đình Thi cho rằng Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành hình mẫu về nông nghiệp sinh thái ở khu vực và trên thế giới.

Phát triển nông nghiệp xanh, nông nghiệp sinh thái. (Nguồn: TTXVN)

Theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Tạ Đình Thi, nông nghiệp sinh thái là “con đường” giúp Việt Nam vừa thực thi cam kết quốc tế phấn đấu đạt mục tiêu “Net Zero” vào năm 2050, vừa thực hiện Thỏa thuận Paris và Khung đa dạng sinh học toàn cầu (GBF); đảm bảo an ninh lương thực gắn với an ninh sinh thái trong thời gian tới.

“Tôi tin rằng Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành hình mẫu về nông nghiệp sinh thái ở khu vực và trên thế giới,” ông Thi nhấn mạnh.

Chia sẻ tại Hội nghị “Thúc đẩy nông nghiệp sinh thái và chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm nhằm ứng phó biến đổi khí hậu, tăng cường đa dạng sinh học và cải thiện sinh kế,” diễn ra chiều 6/10, ông Nguyễn Đỗ Anh Tuấn - Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) nhấn mạnh nông nghiệp sinh thái ở Việt Nam là một hành trình dài từ nhận thức đến hành động.

“Từ những tìm tòi trong thực tế còn bỡ ngỡ, những mô hình thí điểm đầu tiên ở Đồng bằng sông Hồng, Đồng bằng sông Cửu Long, Tây Nguyên, Sơn La,... chúng ta đã có bước chuyển mạnh mẽ sang nhân rộng, lan tỏa trong các chương trình, đề án và chính sách quốc gia. Và đến nay, nông nghiệp sinh thái đã và đang được thể chế hóa, trở thành định hướng chiến lược trong phát triển nông nghiệp và nông thôn Việt Nam,” ông Tuấn nhấn mạnh.

Phát biểu tại hội nghị, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Tạ Đình Thi, cũng nhấn mạnh trong bối cảnh toàn cầu đối mặt với ba khủng hoảng song hành, khí hậu, đa dạng sinh học và an ninh lương thực, nông nghiệp sinh thái được xác định không chỉ là phương thức canh tác mới, mà là một định hướng phát triển tất yếu của quốc gia.

“Trong đó chuyển đổi sang nông nghiệp sinh thái không còn là lựa chọn, mà là con đường bắt buộc nếu chúng ta muốn xây dựng một nền kinh tế tự cường, một nông thôn giàu đẹp và một môi trường sống bền vững cho thế hệ tương lai,” ông Thi nói.

Ông Thi nhấn mạnh từ các mô hình lúa - cá, lúa - sen - cá, nấm rơm sạch, nông - lâm kết hợp, cho đến các hợp tác xã kiểu mới ở miền Đông Nam Bộ, đã có bằng chứng rõ ràng: Nông nghiệp sinh thái tăng thu nhập cho nông dân, giảm rủi ro sản xuất và giảm phát thải tới 70% so với phương thức canh tác truyền thống. Điều đó cũng cho thấy “lợi ích kép” giữa kinh tế và sinh thái, sinh kế và bảo tồn.

Với ý nghĩa đó, ông Thi nhấn mạnh người nông dân phải là trung tâm của sự chuyển đổi. Theo ông, mọi chính sách, dù ở tầm quốc gia hay địa phương, đều chỉ có ý nghĩa khi người nông dân có động lực và cơ hội tham gia.

“Do đó, việc hoàn thiện một hệ thống các chính sách thị trường ổn định, hỗ trợ tài chính xanh, đào tạo kỹ năng số, và tạo liên kết trực tiếp với doanh nghiệp chính là chìa khóa để họ gắn bó bền lâu với con đường sinh thái,” ông Thi nói.

Về phía quốc tế, ông Vinod Ahuja - Trưởng đại diện FAO tại Việt Nam, cũng nhấn mạnh: “Sự kiện này đánh dấu một cột mốc quan trọng trong hành trình chung của chúng ta nhằm xây dựng các hệ thống thực phẩm bền vững và có khả năng chống chịu ở Việt Nam. Nhờ thúc đẩy đối tác công - tư mạnh mẽ hơn và huy động nguồn lực, chúng ta có thể tiếp nối những thành tựu của đất nước và đảm bảo rằng ngành nông nghiệp Việt Nam được trang bị đầy đủ để ứng phó với tác động của biến đổi khí hậu, hướng đến một tương lai tốt đẹp hơn cho người dân.”

Ông Thibault Ledecq, Giám đốc Bảo tồn của WWF-Việt Nam cho biết WWF-Việt Nam tin rằng sản xuất lương thực không chỉ dừng lại ở việc đáp ứng nhu cầu của con người, mà còn có thể thúc đẩy mạnh mẽ công tác bảo tồn.

Theo đại diện WWF, bằng cách ưu tiên quy hoạch và quản lý sử dụng đất bền vững, đẩy mạnh các mô hình nông nghiệp sinh thái thuận thiên, và xây dựng mối quan hệ hợp tác chặt chẽ giữa các bên trong chuỗi cung ứng, chúng ta có thể phát triển thị trường bền vững và mở rộng nguồn tài chính xanh.

Phát triển theo hướng bền vững. (Ảnh: Tô Huy)

“Điều này sẽ tạo ra một vòng tuần hoàn tích cực, nơi thịnh vượng gắn liền với phục hồi hệ sinh thái, hướng đến một tương lai nơi con người và thiên nhiên phát triển hài hòa,” ông Thibault Ledecq nói.

Xây dựng “hạt nhân sinh thái” trong chuỗi giá trị bền vững

Chia sẻ thông điệp đến hội nghị, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan khẳng định nông nghiệp sinh thái không chỉ là một phương thức canh tác.

"Đó là cách chúng ta biết lắng nghe và tôn trọng thiên nhiên... Đó là tầm nhìn dài hạn để Việt Nam thực hiện các cam kết toàn cầu về biến đổi khí hậu, hướng tới phát thải ròng bằng '0' vào năm 2050, và 'gieo trồng' tương lai cho con cháu mai sau," ông Hoan nhấn mạnh.

Với tinh thần đó, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Tạ Đình Thi nêu ba định hướng lớn cho giai đoạn tới.

Đầu tiên, ông Thi cho đề xuất hoàn thiện thể chế pháp luật để định hình khung chính sách đồng bộ cho nông nghiệp sinh thái. Trong đó, các luật về đất đai, tài nguyên, môi trường, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo và tín dụng xanh sẽ cần được thiết kế theo hướng khuyến khích cách tiếp cận cảnh quan, kinh tế tuần hoàn và sử dụng hiệu quả tài nguyên thiên nhiên.

“Việc thể chế hóa các chiến lược nông nghiệp sinh thái, đảm bảo không chồng chéo, không hình thức, và có thể đo lường được kết quả,” ông Thi nhấn mạnh.

Thứ hai, ông Thi đề cập tới việc thúc đẩy khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Ông nhấn mạnh chuyển đổi nông nghiệp không thể thành công nếu không thực hiện chuyển đổi số, ứng dụng các công nghệ đo đếm carbon, quản lý nước và đất bền vững, hay truy xuất nguồn gốc sinh thái.

“Chính vì vậy, chúng ta cần ưu tiên đầu tư nghiên cứu, chuyển giao công nghệ xanh và công nghệ sinh học ứng dụng, để Việt Nam không chỉ là người đi theo, mà có thể trở thành người kiến tạo mô hình nông nghiệp sinh thái đặc trưng của vùng nhiệt đới,” ông Tạ Đình Thi nêu quan điểm.

Định hướng thứ ba, theo ông Thi là cần thúc đẩy hợp tác đa phương và huy động nguồn lực xã hội. Nông nghiệp sinh thái là lĩnh vực cần sự chung tay, chung sức của các bên, từ Nhà nước, khu vực tư nhân, các tổ chức tài chính, cho tới cộng đồng quốc tế.

Ông Thi nhấn mạnh Việt Nam rất hoan nghênh sự đồng hành của WWF, FAO và các đối tác phát triển đã góp phần hình thành những sáng kiến mang tầm khu vực, tạo nền tảng cho “kinh tế xanh của nông nghiệp.

Trên cơ sở đó, Việt Nam mong muốn các địa phương, doanh nghiệp và nông dân tiếp tục hợp tác theo tinh thần “đồng kiến tạo - cùng hưởng lợi,” để mỗi cánh đồng, mỗi hợp tác xã đều trở thành một “hạt nhân sinh thái” trong chuỗi giá trị bền vững.

Ngoài các định hướng trên, ông Thi cũng nêu quan điểm cần phải nhìn nhận nông nghiệp sinh thái không chỉ là ngành sản xuất, mà là một nền văn hóa phát triển mới, nơi con người, thiên nhiên và kinh tế cùng song hành.

“Khi chúng ta nói về phát triển bền vững, thì nông nghiệp sinh thái chính là điểm hội tụ của ba giá trị: khí hậu, đa dạng sinh học và sinh kế. Hành trình này đòi hỏi tư duy dài hạn, thể chế linh hoạt và sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành và cộng đồng,” ông Thi nói và nhấn mạnh Quốc hội sẽ tiếp tục đồng hành, giám sát việc thực thi chính sách, bảo đảm rằng mọi cam kết về “phát triển xanh, bao trùm và công bằng” được thực hiện một cách thực chất từ phòng họp đến đồng ruộng.

“Tôi tin rằng Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành hình mẫu về nông nghiệp sinh thái ở khu vực và trên thế giới,” ông Thi nói thêm./.

Nguồn: https://baolangson.vn/viet-nam-co-the-tro-thanh-hinh-mau-ve-nong-nghiep-sinh-thai-tren-the-gioi-5061067.html