Xuất khẩu nông sản: Khẳng định thương hiệu, hướng đến những kỷ lục mới

Lúa gạo là sản phẩm nông nghiệp chủ lực. Ảnh: Thanh Sang/TTXVN

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, trong 5 năm qua, bất chấp những thách thức từ dịch bệnh, biến động địa chính trị, gián đoạn chuỗi cung ứng, nông sản Việt Nam vẫn khẳng định vị thế trên bản đồ thế giới; ngày càng mở rộng về quy mô, đáp ứng tiêu chuẩn trên toàn cầu.

Trong thời gian tới, với tinh thần chủ động - sáng tạo - hội nhập sâu rộng, Việt Nam sẽ không chỉ là quốc gia sản xuất và xuất khẩu nông sản, mà còn là một đối tác tin cậy, có trách nhiệm, góp phần xây dựng nền nông nghiệp toàn cầu xanh, sạch và bền vững hơn; vững vàng trước sóng gió và đạt được những mốc tăng trưởng kỷ lục về xuất khẩu nông, lâm, thủy sản.

Đáp ứng tiêu chuẩn cao của thị trường

Chia sẻ với phóng viên, ông Vũ Đức Đam Quang, Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), cho biết từ năm 2020 đến nay, kim ngạch xuất nhập khẩu nông lâm thủy sản liên tục tăng trưởng, đưa Việt Nam vào nhóm 15 nước xuất khẩu nông lâm thủy sản hàng đầu thế giới, với thị trường trải rộng trên 200 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Riêng năm 2024, kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản đã đạt 62,6 tỷ USD - đây là mức kỷ lục trong lịch sử, thặng dư thương mại 17,7 tỷ USD, với 7 nhóm hàng xuất khẩu trên 3 tỷ USD và 11 nhóm hàng trên 1 tỷ USD.

Đặc biệt, Việt Nam đã đứng trong top đầu thế giới về xuất khẩu nhiều mặt hàng nông lâm thủy sản như hồ tiêu, điều, cà phê, lúa gạo...

"Đóng góp vào thành tựu đó, là các Hiệp định thương mại tự do (FTA) đã được triển khai hiệu quả, mở ra cơ hội tiếp cận các thị trường khó tính như EU, Hoa Kỳ. Quan trọng hơn, chúng ta không chỉ xuất khẩu nhiều hơn, mà còn xuất khẩu theo chuẩn cao hơn về chất lượng, bền vững,” ông Quang nói.

Song song với mở cửa thị trường, Việt Nam tích cực tháo gỡ các rào cản thị trường, khai thác hiệu quả các FTA đã ký kết , đồng thời chủ động đáp ứng các yêu cầu mới của đối tác như: Quy định chống mất rừng và suy thoái rừng của EU, các biện pháp kiểm soát gỗ 301 và thủy sản MMPA của Hoa Kỳ.

“Chúng ta coi đây không chỉ là thách thức hay chỉ để xuất khẩu nông lâm thủy sản mà còn là cơ hội để phát triển nông nghiệp Việt Nam theo định hướng minh bạch, trách nhiệm và bền vững,” ông Quang nhấn mạnh.

Diện tích trồng hồ tiêu của Hợp tác xã Nông nghiệp và Dịch vụ Nam Yang (xã Kon Gang, tỉnh Gia Lai) với 30ha đạt chứng nhận hữu cơ USDA (Mỹ). Ảnh: Hồng Điệp/TTXVN

Việt Nam cũng đã trở thành một trong điểm đến hấp dẫn của FDI trong lĩnh vực nông nghiệp, với hơn 500 dự án trực tiếp, tổng vốn gần 4 tỷ USD. Nếu tính cả các dự án chế biến, dịch vụ liên quan thì con số đã vượt 20 tỷ USD, nằm trong nhóm các quốc gia có thu hút FDI nông nghiệp hàng đầu thế giới.

"Trên nền tảng đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã cùng các đối tác xây dựng những nhóm hợp tác công - tư (PPP) trong các ngành hàng chủ lực như cà phê, lúa gạo, hồ tiêu, thủy sản để thúc đẩy liên kết chuỗi giá trị. Đây chính là hạt nhân để Việt Nam tiến tới một nền nông nghiệp không chỉ xuất khẩu nhiều hơn, mà còn xuất khẩu theo chuẩn cao hơn, tạo dựng thương hiệu nông sản xanh, sạch, bền vững trên bản đồ thế giới,” ông Quang chia sẻ.

Cùng với PPP, những sáng kiến như trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) cũng đang từng bước thay đổi cách thức sản xuất - kinh doanh, gắn trách nhiệm doanh nghiệp với toàn bộ vòng đời sản phẩm, từ thiết kế, sản xuất, tiêu dùng đến thu hồi, tái chế. Ông Quang nhấn mạnh đây không chỉ là giải pháp giảm rác thải và ô nhiễm, mà còn là “tấm hộ chiếu xanh” giúp nông sản Việt chinh phục các thị trường khó tính trên thế giới.

Ngoài ra, các dự án trao đổi tín chỉ carbon trong nông nghiệp cũng đang mở ra một thị trường kinh tế xanh mới. Trong đó, việc giảm phát thải từ sản xuất lúa gạo, chăn nuôi hay trồng rừng không chỉ giúp Việt Nam tiến gần hơn tới mục tiêu Net Zero 2050, mà còn tạo nguồn thu từ tín chỉ carbon để tái đầu tư cho nông dân và cộng đồng địa phương.

Hướng đến những mốc tăng trưởng kỷ lục

Theo đại diện lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, những sáng kiến đổi mới, phát triển theo hướng bền vững trên đang hội tụ để biến nông nghiệp Việt Nam thành lĩnh vực vừa sản xuất lương thực, vừa cung cấp “dịch vụ môi trường,” đưa thương hiệu nông sản Việt Nam tiến xa hơn trên hành trình xanh hóa, hiện đại hóa và gia tăng giá trị.

Trong giai đoạn tới, Việt Nam sẽ kiên định với phương châm “chọn lọc FDI để phục vụ chuyển đổi xanh;” huy động thêm nguồn lực cho những chương trình lớn từ chuyển đổi cơ cấu cây trồng - vật nuôi, quản lý tài nguyên đất và nước, đến kinh tế tuần hoàn và sinh kế xanh cho nông thôn.

Ông Vũ Đức Đam Quang cho biết trong nhiều năm qua, nông nghiệp Việt Nam đã nhận được sự đồng hành quý báu từ các đối tác phát triển thông qua các dự án ODA. Những dòng vốn, công nghệ và tri thức ấy đã không chỉ xây dựng công trình thủy lợi, khôi phục rừng ngập mặn hay cải thiện hệ thống quản lý, mà còn tạo sinh kế bền vững cho hàng triệu nông dân.

Trong chặng đường sắp tới, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tiếp tục kết nối với các tổ chức quốc tế, ngân hàng phát triển, quỹ khí hậu, để huy động thêm nguồn lực cho những chương trình lớn (từ chuyển đổi cơ cấu cây trồng - vật nuôi, quản lý tài nguyên đất và nước, đến kinh tế tuần hoàn và sinh kế xanh cho nông thôn). Theo ông Quang, đây sẽ là nền tảng vững chắc để Việt Nam tiến bước trên con đường hiện thực hóa cam kết Net Zero 2050.

Một động lực quan trọng khác là hợp tác về chính sách, khoa học và tri thức. Ông Quang cho biết trong thời gian qua, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã tích cực triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết 59-NQ/TW của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới.

Cùng đó, với sự hỗ trợ của các chuyên gia quốc tế, Việt Nam đang trở thành tấm gương trên thế giới về phát triển bền vững, qua các Sáng kiến về Chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm minh bạch, trách nhiệm, bền vững, Sáng kiến giảm phát thải qua trồng rừng và sử dụng đất hiệu quả, các sáng kiến về ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học...

“Trong giai đoạn mới, chúng ta sẽ tiếp tục coi đây là 'chìa khóa' để nâng tầm năng lực quản trị quốc gia, giúp Việt Nam không chỉ tham gia mà còn đóng góp chủ động vào việc định hình các luật chơi toàn cầu trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường,” ông Quang nhấn mạnh.

Giá gạo xuất khẩu của Việt Nam tăng lên mức gần cao nhất trong vòng ba tháng nhờ nhu cầu mạnh. Ảnh: Công Mạo/TTXVN

Lạc quan về đà tăng trưởng, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến cho biết xuất khẩu nông lâm thủy sản hiện đang đạt kết quả khá tốt. Cán cân thương mại nông lâm thủy sản Việt Nam trong 9 tháng qua ước đạt thặng dư 15,93 tỷ USD, tăng 17,6% so với cùng kỳ năm trước.

“Trong các tháng còn lại của năm 2025, nếu mỗi tháng duy trì mức xuất khẩu đạt 5 tỷ USD thì xuất khẩu nông lâm sản năm nay sẽ đạt 67 tỷ USD - mức kỷ lục mới. Nếu mỗi tháng xuất khẩu được 6 tỷ USD, ngành sẽ phá sâu kỷ lục của năm 2024 và đạt cột mốc 70 tỷ USD,” ông Tiến chia sẻ.

Ông Tiến cũng cho biết Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang phối hợp chặt chẽ với Bộ Công Thương và các địa phương để mở rộng thị trường, thúc đẩy xuất khẩu chính ngạch, nhất là sang Trung Quốc, châu Âu và các nước trong Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).

Bên cạnh đó, những chương trình xúc tiến thương mại, đàm phán mở cửa thị trường mới cho trái cây, thủy sản, sản phẩm chế biến sâu cũng sẽ được Việt Nam đẩy mạnh trong quý 4-2025. Đây là tiền đề để ngành hoàn thành mục tiêu Đảng, Nhà nước, Chính phủ giao và hướng đến những mốc tăng trưởng cao hơn nữa trong tương lai.

Nguồn: vietnamplus.vn

Nguồn: https://baodongnai.com.vn/tin-moi/202510/xuat-khau-nong-san-khang-dinh-thuong-hieu-huong-den-nhung-ky-luc-moi-fe22890/