Xóm nhà giàu - nơi thời gian ngưng đọng

Cụm nhà cổ được công nhận là Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia vào năm 2007 (Ảnh tư liệu)

Trong bức tranh văn hóa, lịch sử của vùng đất Tây Ninh, có những nơi mang trong mình câu chuyện vừa phồn thịnh, vừa trầm mặc, trong đó có “xóm nhà giàu” Thanh Phú Long. Nằm ẩn mình giữa những vườn thanh long xanh ngát của xã Thuận Mỹ, tỉnh Tây Ninh (trước đây thuộc Thanh Phú Long, huyện Châu Thành, tỉnh Long An), cụm di tích kiến trúc nghệ thuật này không chỉ là “chứng nhân” của một thời vàng son mà còn là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa, kiến trúc độc đáo của dòng họ Nguyễn Hữu lừng lẫy một thời.

Dựa vào các hiện vật còn lưu giữ thì cụm nhà cổ này được dòng họ Nguyễn Hữu xây dựng nên từ năm 1898 đến 1908. Nơi đây vốn được nhiều người biết đến với tên gọi “xóm nhà giàu” để thể hiện sự giàu có, xa hoa của gia chủ.

Nội thất nhà ông Nguyễn Hữu Hoanh được hậu duệ gìn giữ (Ảnh tư liệu)

Cụm nhà cổ nằm trải rộng trên diện tích lớn khoảng 15.000m². Mỗi căn nhà khoảng 500m², được xây dựng trong khuôn viên hơn 5.000m². Chủ nhân của cụm nhà cổ là 3 anh em thuộc dòng họ Nguyễn Hữu: Nguyễn Hữu Hiệp (Cai Tổng Hiệp), Nguyễn Hữu Hoanh (Hội đồng Hoanh) và Nguyễn Hữu Hùng (Đốc phủ sứ). Cả 3 đều là những nhân vật có địa vị xã hội cao và sở hữu điền sản “cò bay thẳng cánh”.

Những ngôi nhà cổ đều có kết cấu 3 gian 2 chái, dựng kiểu nhà rội với phần tường gạch mái ngói, nền lát gạch. Nhà có hình chữ Khẩu, gồm căn trước và nhà sau, nối với nhau bằng 2 nhà cầu, riêng chính giữa có khoảng trống gọi là sân “thiên tỉnh” hay là giếng trời.

Trải qua bao thăng trầm của lịch sử và phủ đầy dấu vết thời gian, cụm nhà cổ Thanh Phú Long vẫn đứng đó như một “chứng nhân” lịch sử kiêu hãnh. Được Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) xếp hạng Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia vào năm 2007, những ngôi nhà này không chỉ là công trình kiến trúc mà còn là di sản quý báu.

Một điều thú vị mà ít ai biết là cụm di tích này từng trở thành bối cảnh chính cho bộ phim kinh dị Út Lan - Oán linh giữ của được công chiếu vào tháng 6/2025. Sự kết hợp giữa vẻ đẹp trầm mặc của ngôi nhà và yếu tố kỳ bí, ma mị của câu chuyện đã tạo nên một sức hút đặc biệt của bộ phim. Nét kiến trúc của ngôi nhà với những họa tiết chạm khắc tinh xảo, những khoảng sân rộng lớn và giếng trời ở giữa đã được khai thác triệt để để tạo nên những khung hình đẹp mắt và đầy ma mị.

Việc sử dụng nhà cổ Thanh Phú Long làm bối cảnh cho phim không chỉ mang lại thành công về mặt nghệ thuật cho bộ phim mà còn góp phần quảng bá, tôn vinh giá trị của di tích này. Nhiều khán giả, sau khi xem phim đã tìm đến nhà cổ Thanh Phú Long để tận mắt chiêm ngưỡng và tìm hiểu về lịch sử nơi đây.

Đến nay, các ngôi nhà vẫn có người sinh sống, là hậu duệ của dòng họ Nguyễn Hữu, những người đang góp phần bảo tồn và gìn giữ những giá trị văn hóa của cha ông. Sự tồn tại của “xóm nhà giàu” Thanh Phú Long không chỉ là niềm tự hào của người dân Tây Ninh mà còn là một điểm đến hấp dẫn để chiêm ngưỡng, lắng nghe và chạm vào quá khứ vàng son./.

Kim Oanh

Nguồn: https://baolongan.vn/xom-nha-giau-noi-thoi-gian-ngung-dong-a202618.html