Cánh cửa đại học – lối vào duy nhất của thành công?

Tư vấn hướng nghiệp cho học sinh tại một trường THPT trên địa bàn thành phố Đà Nẵng.

Anh Trần Văn T., một thợ sửa ô-tô tại quận Thanh Khê là một ví dụ điển hình. Sau khi tốt nghiệp trung học phổ thông, anh không theo học đại học mà quyết định vào một trường nghề để học sửa chữa ô-tô. Nhờ đam mê và nỗ lực rèn nghề, anh từng bước khẳng định tay nghề, mở được một xưởng sửa ô tô uy tín, tạo việc làm cho nhiều người khác. Với anh, sự trung thực, tận tâm và tay nghề vững vàng là những yếu tố cốt lõi của thành công, quan trọng hơn bất kỳ tấm bằng nào.

Nhiều bạn trẻ Đà Nẵng cũng thành công khi mở quán cà phê sáng tạo, trở thành huấn luyện viên yoga, giáo viên dạy nhảy, hoặc tự học làm nghề thiết kế đồ họa, marketing trực tuyến… Tất cả họ đều chung một điểm: dám chọn con đường phù hợp với đam mê và năng lực bản thân, đồng thời nắm bắt tốt những cơ hội mà thành phố năng động này mang lại.

“Chìa khóa” của sự thành công, do đó, không nằm ở việc lựa chọn con đường nào được coi là “cao cấp” hơn, mà ở sự phù hợp giữa năng lực, sở thích cá nhân với nhu cầu và cơ hội phát triển của Đà Nẵng. Mỗi người con của thành phố biển này đều sở hữu những điểm mạnh, tính cách và hoàn cảnh sống khác nhau.

Đại học có thể là lựa chọn tối ưu cho một số người, giúp họ phát triển chuyên sâu trong một lĩnh vực cụ thể. Tuy nhiên, học nghề, khởi nghiệp trong các ngành dịch vụ, du lịch, công nghệ thông tin, hoặc tham gia vào lực lượng lao động sớm để tích lũy kinh nghiệm thực tế lại là những quyết định sáng suốt cho nhiều người khác, đặc biệt khi Đà Nẵng đang chú trọng phát triển những ngành kinh tế mũi nhọn này và tạo ra nhiều cơ hội việc làm đa dạng.

Tâm sự của em Nguyễn T.H., học sinh lớp 12, cho thấy sự thay đổi trong nhận thức của giới trẻ. Thay vì ép mình theo ngành đại học không yêu thích, em lựa chọn học nghề bếp để theo đuổi đam mê ẩm thực và nắm bắt cơ hội việc làm trong ngành nhà hàng, khách sạn đang phát triển ở Đà Nẵng.

Tuy nhiên, rào cản lớn nhất vẫn là định kiến xã hội. Nhiều phụ huynh vẫn giữ tư tưởng “phải có bằng đại học mới nở mày nở mặt”, khiến không ít em phải thi lại nhiều lần, lỡ mất cơ hội phát triển theo sở trường. Nhưng một luồng tư duy mới đang hình thành: ngày càng có nhiều phụ huynh ủng hộ con lựa chọn con đường phù hợp hơn.

Trong bối cảnh Đà Nẵng khẳng định vai trò là trung tâm kinh tế, văn hóa, du lịch miền Trung, các trường học và thầy cô giáo cũng cần thay đổi cách đồng hành với học sinh. Thay vì chỉ tập trung luyện thi đại học, cần định hướng nghề nghiệp một cách toàn diện, giúp học sinh nhận diện rõ bản thân, nắm bắt xu hướng nghề nghiệp của thành phố để lựa chọn con đường phù hợp. Việc này không chỉ giúp học sinh tìm thấy con đường học vấn phù hợp mà còn mở ra cơ hội nghề nghiệp thực tế, đáp ứng nhu cầu thị trường lao động hiện nay.

Theo cô Nguyễn Thị Thanh Tươi, giảng viên Trường Cao đẳng Giao thông vận tải Trung ương V, người có nhiều năm tham gia tư vấn tuyển sinh và giáo dục nghề nghiệp cho học sinh, việc tư vấn nghề nghiệp ngay từ lớp 9 và lớp 12 là cực kỳ quan trọng. Đây là cơ hội giúp các em hiểu rõ năng lực bản thân, từ đó chọn ngành học, trường học và hình thức đào tạo phù hợp, nhằm đáp ứng nhu cầu thực tế của thị trường lao động và xã hội.

Điều cần khẳng định rõ ràng là: thành công không được đo bằng tấm bằng đại học, mà bằng giá trị thực sự mà mỗi người tạo ra cho bản thân và cộng đồng. Một người có thể không có bằng cấp cao, nhưng nếu tay nghề giỏi, đạo đức tốt, góp phần vào các ngành kinh tế mũi nhọn của thành phố và sống trọn với đam mê, họ vẫn là người thành công.

Đà Nẵng đang vươn mình trở thành một thành phố thông minh, hiện đại và đáng sống. Để hiện thực hóa điều đó, cần sự góp sức của những con người đam mê, tâm huyết, bất kể họ đi theo con đường nào. Điều quan trọng nhất là mỗi người trẻ dám sống thật với mình, dũng cảm chọn con đường riêng và nỗ lực đến cùng, góp phần xây dựng một Đà Nẵng ngày càng văn minh và phát triển bền vững.

NGUYỄN NHIÊN – H. TRUNG

Nguồn: https://baodanang.vn/xa-hoi/202505/canh-cua-dai-hoc-loi-vao-duy-nhat-cua-thanh-cong-4006918/