Chủ động cắt đứt nguồn lây bệnh lao trong cộng đồng

(QBĐT) - Toàn tỉnh hiện có gần 40% bệnh nhân lao ở cộng đồng chưa được phát hiện, quản lý và điều trị. Với mục tiêu chấm dứt bệnh lao vào năm 2030, đòi hỏi công tác phòng, chống bệnh lao phải chủ động hơn nữa nhằm cắt đứt nguồn lây trong cộng đồng.

 

Hướng về nhóm đối tượng ưu tiên

 

Cuối tháng 12/2024, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) tỉnh phối hợp với trung tâm y tế các huyện, trạm y tế xã, các đồn Biên phòng đóng trên địa bàn tổ chức đợt khám sàng lọc bệnh lao, lao tiềm ẩn tại 9 xã biên giới thuộc huyện Lệ Thủy, Quảng Ninh, Bố Trạch, Minh Hóa, Tuyên Hóa.

 

Tại các vùng này, phần lớn là đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, có tập tục di cư; dịch tễ bệnh lao ở cộng đồng còn cao; người dân ít có điều kiện tiếp cận với các dịch vụ y tế. Quảng Bình là một trong 6 tỉnh trong cả nước được ưu tiên triển khai khám sàng lọc bệnh lao, lao tiềm ẩn ở khu vực cộng đồng dân cư các xã biên giới thuộc Chương trình chống lao quốc gia (CTCLQG). Đây là điều kiện thuận lợi để chủ động phát hiện sớm và thu nhận điều trị các trường hợp mắc lao tại khu vực này.

Khám phát hiện chủ động bệnh lao, lao tiềm ẩn khu vực biên giới nhằm cắt đứt nguồn lây trong cộng đồng.

Với sự phối hợp chặt chẽ của đội ngũ cán bộ y tế cơ sở, Bộ đội Biên phòng và làm tốt công tác tuyên truyền, vận động nên tỷ lệ người dân đến khám rất đông. Thạc sĩ Trần Công Thành, Phó trưởng Khoa khám, điều trị lao, bệnh phổi và phòng, chống bệnh truyền nhiễm, CDC tỉnh cho biết: Trong đợt khám lưu động tại vùng biên giới vừa qua, đã có 5.764 người đến khám. Người dân được khám, chụp XQ, xét nghiệm Mantoux để phát hiện lao tiềm ẩn; lấy mẫu xét nghiệm Expert cho 100% người có kết quả XQ phổi bất thường nghi lao. Kết thúc đợt, có 33 bệnh nhân lao được phát hiện và thu nhận điều trị; phát hiện có 171 người mắc lao tiềm ẩn, trong đó, 140 người được điều trị.

 

Đội ngũ y, bác sĩ đã lồng ghép tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cộng đồng. Người dân đã nhận thức được tầm quan trọng của việc khám, phát hiện chủ động bệnh lao, bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình. Bà Nguyễn Thị Châu, thôn 4, xã Thanh Hóa (Tuyên Hóa) cho hay: “Tôi bị ho dài ngày, tức ngực, khó thở. Nghe thông tin tuyên truyền về bệnh lao, tôi cũng lo nhưng chưa có điều kiện đi khám. Vừa lúc có đoàn bác sĩ về khám tận thôn, tôi đăng ký để kiểm tra cho yên tâm”.

Lồng ghép tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cộng đồng về bệnh lao tại các điểm khám lưu động.

Không chỉ có ý nghĩa chủ động trong phát hiện sớm bệnh lao trong cộng đồng, việc tổ chức các đợt khám lưu động một lần nữa khẳng định những chính sách nhân văn của Đảng, Nhà nước, ngành Y tế đối với người dân ở khu vực biên giới. “Bản Khe Cát đã có 2 lần được đoàn bác sĩ về khám bệnh lao tận nơi. Chúng tôi đã tuyên truyền, kêu gọi bà con dân bản và đợt vừa rồi, đã có 370 người trong độ tuổi đến khám đầy đủ. Cảm ơn Đảng, Nhà nước đã rất quan tâm đến bà con”, ông Hồ Đài, Trưởng bản Khe Cát, xã Trường Sơn (Quảng Ninh) chia sẻ.

 

Khó khăn trong phát hiện, quản lý, điều trị

 

Những năm qua, công tác phòng, chống lao và bệnh phổi được thực hiện tích cực và hiệu quả. Năm 2024, toàn tỉnh đã phát hiện và đưa vào điều trị 867 bệnh nhân lao các thể với tỷ lệ điều trị thành công trên 98%. Tuy nhiên, công tác phòng, chống bệnh lao ở Quảng Bình còn gặp nhiều khó khăn, trở ngại.

Năm 2024, toàn tỉnh đã phát hiện và đưa vào điều trị 867 bệnh nhân lao các thể.

Phó Giám đốc CDC tỉnh Nguyễn Ngọc Ánh cho biết, theo ước tính của CTCLQG, tỷ lệ mới mắc của Quảng Bình khoảng 176 ca/100.000 dân, tương đương 1.594 người mắc mỗi năm. Song, trung bình mỗi năm, toàn tỉnh mới phát hiện và điều trị khoảng 800-1.000 bệnh nhân lao các thể, đạt khoảng 62,7% ca mắc lao theo ước tính. Như vậy, vẫn còn khoảng gần 40% bệnh nhân lao ở cộng đồng chưa được phát hiện, quản lý và điều trị. Đây là nguồn lây rất lớn, vì vậy, khối lượng công việc của những người làm công tác phòng, chống bệnh lao còn rất vất vả.

 

“Năm 2024 là năm thứ 3 CDC tỉnh triển khai hoạt động khám phát hiện chủ động bệnh lao, lao tiềm ẩn cho cộng đồng dân cư vùng biên. Kết quả các đợt khám đã đánh giá sơ bộ tình hình dịch tễ lao trong cộng đồng dân cư biên giới. Số bệnh nhân lao các thể phát hiện ở khu vực này chiếm từ 20-24% tổng số bệnh nhân lao của tỉnh qua các năm, chứng tỏ dịch tễ ở đây còn rất cao so với khu vực đồng bằng. Việc phát hiện, quản lý điều trị kịp thời nhằm cắt đứt sớm nguồn lây cho cộng đồng, đóng góp phần quan trọng trong mục tiêu chấm dứt bệnh lao của tỉnh”, ông Nguyễn Ngọc Ánh khẳng định.

Trong khi đó, sự phối hợp giữa tuyến y tế cơ sở và các phòng khám bệnh tư nhân trong hoạt động dự phòng, điều trị, quản lý lao và các bệnh phổi ngoài lao chưa đồng bộ, hiệu quả. Quảng Bình là 1 trong số 12 tỉnh trong cả nước chưa có bệnh viện chuyên khoa lao và bệnh phổi. Nhân lực y tế chuyên ngành lao và bệnh phổi của tỉnh thiếu so với nhu cầu.

 

Theo bác sĩ Nguyễn Ngọc Ánh, để nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống lao, thời gian tới, cần duy trì hoạt động khám phát hiện chủ động bệnh lao, lao tiềm ẩn để giảm tỷ lệ mắc lao hàng năm. Mặt khác, cần có sự cam kết đầu tư mạnh mẽ của chính quyền; sự tham gia của các cấp, ngành, đoàn thể; đưa mục tiêu chấm dứt bệnh lao vào nghị quyết của cấp ủy các cấp… Đồng thời, cần tăng cường vai trò của tuyến y tế cơ sở; quan tâm đào tạo nhân lực, có chính sách đãi ngộ cho cán bộ làm công tác chống lao; cung ứng trang thiết bị phát hiện sớm nguồn lây tại cơ sở; tăng cường hoạt động giám sát, theo dõi điều trị của người bệnh lao, bảo đảm không để người bệnh bỏ trị; đẩy mạnh công tác truyền thông;…

Người dân ở các xã biên giới trên địa bàn tỉnh được khám sàng lọc bệnh lao.

Với mục tiêu chấm dứt bệnh lao vào năm 2030, ngành Y tế và CDC tỉnh-đơn vị đầu mối triển khai các hoạt động của CTCLQG tại Quảng Bình cần nỗ lực, tích cực, bền bỉ hơn nữa để “về đích” thành công.

Hương Lê

Nguồn: https://www.baoquangbinh.vn/suc-khoe/202503/chu-dong-cat-dut-nguon-lay-benh-lao-trong-cong-dong-2225148/