Đảm bảo sử dụng bền vững nguồn nước

Trên địa bàn tỉnh hiện có 189 hồ chứa nước các loại, với tổng dung tích trữ trên 365 triệu m³ nước; trong đó 176 hồ đang hoạt động, phục vụ cấp nước sinh hoạt, sản xuất nông nghiệp, công nghiệp và phòng chống hạn hán. Nhiều công trình lớn như hồ Yên Lập, hồ Khe Chè, hồ Cao Vân, hồ Trúc Bài Sơn… đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc bảo đảm nguồn cấp cho các khu dân cư và sản xuất tập trung.

Ngoài ra, hệ thống sông ngòi phong phú với các con sông chính như sông Ka Long, sông Tiên Yên, sông Ba Chẽ, sông Đá Bạc… cũng góp phần cung cấp nguồn nước dồi dào trên địa bàn. Tổng lượng tài nguyên nước mặt hàng năm từ các sông, suối trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh là 8,33 tỷ m³.

Những năm qua, tỉnh đã có nhiều giải pháp nhằm quản lý, khai thác và sử dụng hợp lý tài nguyên nước. Hàng chục dự án đầu tư xây dựng, nâng cấp hồ chứa, trạm bơm, nhà máy nước đã được triển khai, góp phần nâng cao năng lực cấp nước và phòng chống thiên tai.

Hồ chứa nước Khe Giữa (phường Mông Dương) được đầu tư xây dựng, đáp ứng nhu cầu cấp nước sinh hoạt, sản xuất cho người dân nhiều xã, phường trên địa bàn tỉnh. Ảnh: Mạnh Trường

Công tác bảo vệ chất lượng nước cũng được chú trọng. Tỉnh đã tiến hành quan trắc định kỳ chất lượng nước mặt, nước ngầm, đặc biệt là ở các khu vực nhạy cảm như vùng khai thác than, khu công nghiệp ven biển, khu vực nuôi trồng thủy sản tập trung... Công tác cấp nước sạch cho người dân cũng đạt nhiều kết quả. Hiện trên 95% dân số đô thị và khoảng 85% dân số nông thôn của tỉnh được sử dụng nước hợp vệ sinh.

Một trong những điểm nhấn quan trọng là việc lồng ghép quản lý tài nguyên nước với các chương trình phát triển kinh tế - xã hội khác. Trong nông nghiệp, tỉnh đã chỉ đạo áp dụng công nghệ tưới tiết kiệm, chuyển đổi cơ cấu cây trồng để giảm áp lực sử dụng nước. Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh có 740 công trình khai thác, sử dụng nước cho nông nghiệp, trong đó có 176 hồ chứa đang hoạt động, 460 đập dâng nước và 104 trạm bơm tưới, tiêu.

Toàn tỉnh có 48 công trình khai thác tài nguyên nước cấp cho mục đích công nghiệp, trong đó 9 công trình do Bộ Nông nghiệp và Môi trường cấp, 39 công trình do UBND tỉnh Quảng Ninh cấp; với tổng lưu lượng khai thác cấp cho công nghiệp là 24.720.000m³/ngày đêm. Các khu công nghiệp mới đều được yêu cầu xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung, đảm bảo không xả trực tiếp ra môi trường. Trong du lịch và dịch vụ, nhiều mô hình tiết kiệm nước, tái sử dụng nước đã được triển khai, nhất là tại các khách sạn, khu nghỉ dưỡng.

Dự án “Cải tạo, nâng cấp công trình cấp nước sạch xã Đường Hoa” góp phần nâng tỷ lệ người dân trên địa bàn xã được sử dụng nước sạch sinh hoạt từ 35,1% lên 51,4%. Ảnh: Đinh Hằng

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, nguy cơ suy giảm chất lượng và trữ lượng nước do hoạt động khai thác than, phát triển công nghiệp, đô thị hóa nhanh và tác động của biến đổi khí hậu. Một số khu vực ven biển đã ghi nhận hiện tượng xâm nhập mặn sâu vào nội địa, ảnh hưởng đến sinh hoạt và sản xuất của người dân. Tình trạng ô nhiễm cục bộ nguồn nước ở gần khu vực khai thác khoáng sản vẫn còn, đòi hỏi các giải pháp quản lý quyết liệt và lâu dài.

Trước thực tiễn đó, tỉnh đã và đang tiếp tục triển khai nhiều giải pháp nhằm đảm bảo sử dụng bền vững nguồn nước. Trọng tâm là tăng cường quản lý khai thác, sử dụng nước theo quy hoạch; nâng cao năng lực dự báo, giám sát nguồn nước; đẩy mạnh trồng rừng, bảo vệ rừng đầu nguồn để giữ nước, chống xói mòn, hạn chế lũ lụt. Đồng thời, tỉnh khuyến khích ứng dụng công nghệ tiên tiến trong xử lý nước, tiết kiệm nước và tái sử dụng nước trong sản xuất và sinh hoạt. Công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ tài nguyên nước cũng được đẩy mạnh, góp phần hình thành thói quen sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả trong toàn xã hội.

Với những kết quả đạt được cùng định hướng đúng đắn, sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị và sự đồng thuận của người dân, Quảng Ninh đang từng bước xây dựng nền tảng vững chắc để bảo vệ và khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên nước gắn liền với mục tiêu phát triển xanh, bền vững.

Cầm Khuê

Nguồn: https://baoquangninh.vn/dam-bao-su-dung-ben-vung-nguon-nuoc-3376901.html