Những công trình kết nối đôi bờ
Đứng trên cầu Ba Son nhìn về phường Sài Gòn, trung tâm TPHCM, nhiều người không khỏi ngạc nhiên. Anh Phạm Ngọc Tài, nhân viên văn phòng làm việc ở phường Sài Gòn, chia sẻ: “Hồi trước, mỗi lần đi từ nhà ở quận 2 (cũ) vào trung tâm, tôi phải vòng xuống cầu Sài Gòn, mất nhiều thời gian. Từ ngày có hầm chui sông Sài Gòn, tôi chỉ đi 5 phút là tới. Đúng nghĩa mở ra một hướng đi mới”.
Không chỉ thuận lợi cho giao thông, hầm vượt sông Sài Gòn còn là biểu tượng của hệ thống giao thông hiện đại, gắn kết Khu đô thị mới Thủ Thiêm với trung tâm hiện hữu, thúc đẩy hình thành đô thị đa trung tâm.
Đại lộ Võ Văn Kiệt - Mai Chí Thọ đã làm thay đổi diện mạo thành phố. Chỉ trong vòng vài chục phút, xe cộ có thể đi từ cửa ngõ phía Tây về thẳng hầm sông Sài Gòn, xuyên qua khu Đông TPHCM.
Anh Lê Minh Tâm, tài xế xe tải, cho biết: “Trước kia chạy quốc lộ 1 qua nội đô chật chội phải mất cả buổi. Nay đi đại lộ Võ Văn Kiệt nhanh hơn nhiều, vừa tiết kiệm xăng dầu vừa đỡ mệt hơn”.
Đây chính là một minh chứng sinh động cho việc một tuyến đường có thể kích hoạt sức sống cả đô thị. Trong ký ức của nhiều kỹ sư cầu đường, ngày 7-3-2010 không bao giờ phai.
Trên bến Bạch Đằng sáng hôm ấy, hàng ngàn người dân chen kín để chứng kiến “kỳ tích”. Trên trời, trực thăng ghi lại từng khoảnh khắc lai dắt các đốt hầm. Dưới sông, 4 tàu lai dắt khối bê tông khổng lồ - mỗi đốt hầm nặng 27.000 tấn, dài bằng tòa nhà 25 tầng - từ từ chìm xuống lòng sông Sài Gòn, hình thành hầm vượt sông Sài Gòn. Công trình 13.400 tỷ đồng này không chỉ giải quyết kẹt xe, mà còn thay đổi cả diện mạo đô thị phía Đông TPHCM.
Tiếp nối đại lộ Võ Văn Kiệt, hàng loạt công trình khác lần lượt hiện diện, như đại lộ Phạm Văn Đồng xuyên qua Thủ Đức mở lối đi mới, mở rộng xa lộ Hà Nội (đường Võ Nguyên Giáp), thêm cầu Sài Gòn 2, cầu Thủ Thiêm, cầu Ba Son...
Trước đó, cầu Phú Mỹ, cây cầu dây văng lớn nhất TPHCM lúc bấy giờ, vươn nhịp bắc qua sông Sài Gòn nối thông suốt đại lộ Nguyễn Văn Linh. Có dự án làm bằng vốn ODA Nhật Bản, có dự án BOT hình thành bằng vốn tư nhân - sự kết hợp này như lời khẳng định: thành phố không chỉ dựa vào ngân sách mà đã huy động mọi nguồn lực phát triển hạ tầng.
Những công trình ấy không chỉ là khối bê tông và nhựa đường, mà là biểu tượng cho khát vọng vươn lên của một “siêu đô thị” ngày nay. TPHCM hiện có hơn 5.000km đường bộ nối liền miền Đông và miền Tây Nam bộ, để rồi dòng xe cộ từ các quốc lộ 1, 13, 22… ngày đêm đổ về. Giao thông không chỉ đơn thuần là đường sá, mà là “mạch máu” nuôi dưỡng một cơ thể kinh tế khổng lồ.
Những công trình cũ đưa vào vận hành hiệu quả, và những đại công trình mới nối tiếp hình thành. Trời chưa kịp sáng, tại công trường thi công đường Vành đai 3 đoạn qua xã Hóc Môn, những ánh đèn sáng rực đã thắp sáng cả một vùng công trình cầu vượt. Tiếng máy xúc, tiếng cần cẩu cùng giọng hối thúc của chỉ huy vang vọng trong không khí buổi sớm là hình ảnh rất quen thuộc với những người đi qua khu vực này thời gian gần đây.
Kỹ sư trẻ Nguyễn Thành Quốc bày tỏ: “Dự án này là giấc mơ của bao thế hệ. Khi đường vành đai này hoàn thành, xe container không còn phải đi qua nội đô, người dân đỡ cảnh kẹt xe. Cả vùng Đông Nam bộ sẽ được kết nối thông suốt”.
Những giọt mồ hôi, những nhịp máy rộn ràng chính là nhịp đập của một đại công trường thi công, không chỉ ở dự án đường Vành đai 3 mà còn ở hàng chục dự án công trình hạ tầng khác trải khắp địa bàn TPHCM - nơi mở ra cánh cửa trở thành “siêu đô thị”.
Metro - chìa khóa giao thông tương lai
Một sáng cuối năm 2024, tại trung tâm phường Sài Gòn, đoàn tàu metro Bến Thành - Suối Tiên lướt qua cầu cạn. Người dân dừng xe, ngước nhìn, nhiều người giơ điện thoại quay lại. Hình ảnh ấy đánh dấu cột mốc “giấc mơ” metro đầu tiên của TPHCM, kéo dài gần 2 thập niên, cuối cùng cũng thành hiện thực.
Metro Bến Thành - Suối Tiên đã mở cánh cửa cho tương lai một mạng lưới metro 500km, đưa vận tải công cộng thành trụ cột, giảm kẹt xe, giảm ô nhiễm vào năm 2035. Chuyến tàu không chỉ chở theo hành khách, mà còn chở cả niềm hy vọng rằng TPHCM sẽ hiện đại, văn minh hơn và những dự án metro tiếp theo không còn trễ hẹn.
Thành phố đặt mục tiêu đến năm 2035 có thêm ít nhất 7 đoạn tuyến metro với 355km, và tới năm 2045 đạt 500km. Khi ấy, giao thông công cộng có thể đáp ứng 50%-60% nhu cầu đi lại của người dân, đưa thành phố tiệm cận chuẩn mực của một “siêu đô thị” quốc tế.

Để hạ tầng giao thông TPHCM bứt phá trong thời gian tới, theo TS-KTS Ngô Viết Nam Sơn, từ thành công của metro Bến Thành - Suối Tiên, thành phố nên thay đổi tư duy, không chỉ “làm đường” mà làm “kinh tế giao thông”. Giao thông được đặt trong tổng thể phát triển đô thị và kinh tế, gắn với mô hình TOD (mô hình phát triển đô thị gắn với giao thông công cộng), với metro là trung tâm. TPHCM không những cần vốn mà còn phải làm chủ công nghệ, xây dựng hệ sinh thái vận hành metro - từ công nghiệp phụ trợ, đào tạo nhân lực đến tổ chức khai thác.
Trong khi đó, PGS-TS Vũ Anh Tuấn, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Giao thông vận tải Việt Đức (Trường Đại học Việt Đức), cho rằng, cầu đường chính là “mạch máu” của đô thị. Nếu “mạch máu” thông suốt, “cơ thể” đô thị sẽ khỏe mạnh. Do vậy, TPHCM khẩn trương đẩy nhanh tiến độ các dự án trọng điểm, như khép kín đường Vành đai 2, 3, mở rộng các quốc lộ huyết mạch 1, 13, 22, trục Bắc - Nam, Vành đai 4, cầu Thủ Thiêm 4, cầu Cần Giờ, cầu Cát Lái, cầu đường Bình Tiên; hoàn thiện mở rộng hệ thống đường cao tốc TPHCM - Long Thành - Dầu Giây, TPHCM - Trung Lương, TPHCM - Mộc Bài hay hàng loạt cây cầu.
Tất cả dự án này không chỉ giải tỏa ách tắc mà còn mở ra không gian phát triển mới. Hạ tầng giao thông đang tạo tiền đề cho đô thị đa trung tâm. Nhờ những cây cầu, tuyến đường mới, các khu vực xa trung tâm có thể phát triển, hình thành cực tăng trưởng mới. Đó chính là cách TPHCM tiến tới hình thành “siêu đô thị”.
Về chiến lược phát triển hạ tầng, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Bùi Xuân Cường nhận định, giao thông là yếu tố then chốt. Trong thời gian tới, TPHCM tập trung đầu tư các dự án căn cơ, đồng bộ, phục vụ tăng trưởng bền vững. Do đó, TPHCM xác định toàn hệ thống chính trị phải coi đây là nhiệm vụ trọng tâm, dành nguồn lực đặc biệt cho hạ tầng giao thông.
Lãnh đạo thành phố yêu cầu các sở, ngành quyết liệt đẩy nhanh tiến độ, nhất là khâu giải phóng mặt bằng và giải ngân vốn. Mạnh dạn đề xuất các dự án mang tính đồng bộ, tích hợp, ưu tiên công trình trọng điểm, gắn với tiêu chí xanh - số, an toàn, tiết kiệm chi phí.
“TPHCM hành động với phương châm thần tốc hơn, quyết liệt hơn; tập trung vào những công việc trọng tâm, trọng điểm để khơi thông nguồn lực, mở ra dư địa phát triển cho tương lai”, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Bùi Xuân Cường nhấn mạnh.
Giai đoạn 2006-2015, TPHCM dành khoảng 67.000 tỷ đồng cho giao thông. Giai đoạn 2016-2025, số vốn này tăng lên 176.000 tỷ đồng, nhưng mới đáp ứng chưa tới một nửa nhu cầu thực tế.
Tổng nhu cầu vốn giai đoạn 2021-2030 ước tính gần 971.000 tỷ đồng, trong đó ngân sách thành phố chiếm hơn 399.000 tỷ đồng. Năm 2025, vốn cho giao thông chiếm hơn một nửa tổng vốn đầu tư công.
Theo Sở Xây dựng TPHCM, trong năm 2025, TPHCM đã và đang chuẩn bị đầu tư khoảng 160 dự án, gồm nhiều công trình quy mô lớn như cầu Thủ Thiêm 4, cầu Cần Giờ, đường Vành đai 2, đường Vành đai 4 và các tuyến cao tốc kết nối vùng. Đặc biệt, TPHCM sẽ đẩy mạnh triển khai hệ thống đường sắt đô thị với 10 tuyến metro dài hơn 510km, cùng dự án cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ.
Nguồn: https://www.sggp.org.vn/dau-an-mot-nhiem-ky-niem-tin-cho-chang-duong-moi-bai-2-ha-tang-doi-thay-tung-ngay-post814259.html
Bình luận (0)