Doanh nghiệp 'lĩnh đạn' vì lạm dụng AI

Duolingo nhận bình luận tiêu cực với mô hình mới ưu tiên AI. Ảnh: Unsplash.

Ngay từ khi ra mắt gần 3 năm trước, ChatGPT đã tạo ra cơn sốt AI và thúc đẩy các doanh nghiệp tích hợp công nghệ này vào sản phẩm, dịch vụ của mình. Nhiều công ty cho rằng AI đã giúp họ tối ưu chi phí, tăng hiệu suất, thậm chí thay đổi hoàn toàn quy trình làm việc của họ.

Tuy vậy, việc sử dụng trí tuệ nhân tạo đang nằm trong phạm trù khá nhạy cảm, nếu không đúng cách có thể gây tổn hại lớn đến uy tín. Nhiều doanh nghiệp có tầm ảnh hưởng đã nhận chỉ trích từ dư luận do lạm dụng AI thiếu kiểm soát. Điều này cho thấy quan điểm về đạo đức của người dùng đang ngày càng gay gắt.

Khi tích hợp AI phản tác dụng

Hơn 1 tuần trước, ứng dụng học ngôn ngữ nổi tiếng toàn cầu Duolingo đã xóa sạch toàn bộ nội dung mạng xã hội, thay những nhân vật bình thường thành một con cú ba mắt, mặc hoodie với phong cách nổi loạn. Đến ngày 26/5, thương hiệu đã khôi phục lại các bài đăng gốc.

Động thái này xuất hiện sau khi công ty tuyên bố sẽ chuyển sang mô hình “ưu tiên AI” trong một bài đăng LinkedIn hồi tháng 4. Bài đăng đính kèm ảnh chụp màn hình email toàn công ty từ CEO Luis von Ahn, so sánh bước chuyển này giống với cuộc chuyển giao nền tảng máy tính sang di động hồi năm 2012.

Tuy nhiên, không phải ai cũng cảm thấy phấn khích. Một số người dùng chỉ trích rằng công ty đang chạy theo số lượng thay vì chất lượng. Theo hãng phân tích truyền thông CARMA, các cuộc thảo luận xung quanh vấn đề này trên toàn cầu có tỷ lệ cảm xúc là 24,5% tích cực và 41,1% tiêu cực.

Ý kiến trái chiều cũng xuất hiện trong ngành game, nơi tích hợp AI gần như được bình thường hoá. Trong bản cập nhật gần đây của Fortnite, Epic Games, công ty sở hữu trò chơi, đã thử nghiệm nhân vật Darth Vader hoàn toàn do AI điều khiển, tương tác trò chuyện với người chơi khác.

Darth Vader có ngôn ngữ xúc phạm người chơi khác trong Fortnite. Ảnh: More SypherPK/YouTube.

Mục tiêu là khiến các nhân vật trong game có khả năng đối thoại thông minh, chân thực hơn. Tuy vậy, Darth Vader, lấy ý tưởng từ nhân vật trong Star Wars, lại bắt đầu nói những câu kỳ lạ hoặc chửi thề, thậm chí miệt thị người chơi khác. Việc này cho thấy nhân vật AI nằm ngoài kiểm soát của Epic và hãng đã phải ngay lập tức vá lỗi.

Một ví dụ khác phải kể đến là dự định tích hợp AI vào khâu sản xuất của Toei Animation, hãng phim hoạt hình nổi tiếng đằng sau One Piece. Một báo cáo của Screenrant cho thấy trí tuệ nhân tạo sẽ tham gia vào các khâu phác họa ban đầu, tô màu, tạo phông nền, và chuyển động nhân vật.

Ý định này ngay lập tức nhận phản đối từ cộng đồng hâm mộ, cho rằng sẽ ảnh hưởng đến chất lượng, cũng như tính nguyên bản của Toei. Phía hãng phim đã phải xem xét lại bài báo cáo và đính chính họ vẫn có ý định đó, nhưng hiện tại tất cả các khâu trên đều do con người thực hiện.

Nên làm gì nếu vẫn muốn dùng AI?

“Việc minh bạch và đặt khách hàng làm trung tâm là nền tảng để xây dựng chiến lược AI hiệu quả”, bà Anjul Bhambhri, Phó Chủ tịch cấp cao của Adobe Experience Cloud, chia sẻ. Nếu có sử dụng AI trong quy trình vận hành, doanh nghiệp nên thẳng thắn chia sẻ với các đối tác.

Người dùng sẽ tập trung hơn vào giá trị, kết quả tạo ra, chứ không phải quy trình. Thay vì nhấn mạnh việc dùng AI, hãy nói về lợi ích cụ thể như tiết kiệm thời gian, cải thiện chất lượng dịch vụ, hoặc giá cả hợp lý hơn.

Đội ngũ phát triển của tựa game quốc dân Candy Crush Saga cho biết đã ứng dụng AI như một "kỹ thuật viên hậu cần". Todd Green, Tổng giám đốc thương hiệu cho biết nếu không có sự trợ giúp từ AI, họ sẽ không thể đảm bảo trải nghiệm tốt cho người chơi của hơn 18.000 màn, đồng thời tạo ra màn chơi mới.

AI cần được sử dụng để đảm bảo chất lượng cho hơn 18.000 màn chơi. Ảnh: Candy Crush/Youtube.

Ngoài ra, AI nên bổ trợ chứ không hoàn toàn thay thế con người, đặc biệt trong những lĩnh vực cần sự đồng cảm hay sáng tạo. Người dùng không ghét AI, họ không thích cảm giác bị thay thế, hay bị lừa.

Đối với lĩnh vực liên quan đến văn hoá, việc áp dụng AI cần triển khai từ từ và lắng nghe phản hồi. Darth Vader, hay One Piece đều là một phần trong ký ức tuổi thơ của nhiều người. Khi AI phá hình tượng ấy, công chúng sẽ cảm thấy xúc phạm. Việc phản đối Toei Animation sử dụng AI đến từ nỗi sợ nghệ thuật anime bị giảm chất lượng và mất đi tinh tuý vốn có, tờ Indiatimes phân tích.

Khi ứng dụng công nghệ này vào các hoạt động, ví dụ như chăm sóc khách hàng, tạo nội dung, cá nhân hóa trải nghiệm, điều quan trọng là phải ưu tiên các nguyên tắc đạo đức và an toàn. Doanh nghiệp cũng cần chính sách rõ ràng về bảo mật dữ liệu, tránh thiên vị, và đảm bảo hoạt động công bằng.

Các khách hàng hiểu được thực tế AI đang ngày càng trở nên quan trọng trong cạnh tranh. Tuy nhiên, thay vì tránh né, công ty nên học cách tận dụng trí tuệ nhân tạo một cách khôn ngoan, như một phần tự nhiên để cải thiện dịch vụ, không phải là một chiến lược marketing gây tranh cãi.

Nguồn: https://znews.vn/doanh-nghiep-linh-dan-vi-lam-dung-ai-post1556463.html