Du lịch biển Bà Rịa - Vũng Tàu: Căng thẳng vì rác xâm chiếm bờ cát

TPHCM định hướng phát triển theo mô hình “1 không gian, 3 vùng phát triển”, trong đó khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu được định vị là “thủ phủ” của kinh tế biển. Tuy nhiên, muốn phát huy thế mạnh du lịch biển thì trước mắt phải giải quyết vấn nạn rác thải đại dương, lục bình trôi dạt tấp vào bờ biển.

Rác, lục bình bao vây bãi biển

Bãi Dâu là một trong những địa điểm kinh doanh du lịch hạng sang của khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu với nhiều nhà hàng ăn uống, quán cà phê, resort nghỉ dưỡng ưa thích của du khách. Tuy nhiên, từ khi rác đại dương xuất hiện đã ảnh hưởng không nhỏ đến việc kinh doanh. Chủ một resort 5 sao chia sẻ, rác đại dương xâm chiếm các bãi biển Vũng Tàu ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị và môi trường biển. Do khu vực có nhiều bờ đá dưới bãi biển nên việc thu gom rác khó khăn, có khi cả tuần mới gom một lần nên bốc mùi hôi thối.

Rác đại dương liên tục tấp vào bãi biển Vũng Tàu

Trong khi đó, tại khu vực trung tâm, lực lượng vệ sinh môi trường của Công ty CP Dịch vụ môi trường và Công trình đô thị Vũng Tàu (VESCO) thường xuyên vất vả vì vớt rác. Ông Nguyễn Xuân Hậu, Phó Tổng giám đốc VESCO, cho biết, những ngày rác tràn vào bờ biển, lượng rác cần phải xử lý tăng lên từ 15-20 tấn, thậm chí có ngày tăng 50-60 tấn.

Rác nhiều khiến chi phí vận chuyển và xử lý đều tăng. Với đơn giá xử lý hiện nay là 374.269 đồng/tấn thì những ngày phát sinh rác bờ biển chi phí xử lý rác có thể tăng thêm từ 5,6-22 triệu đồng/ngày. “Trước đây với khoảng 1km khu vực bãi biển, VESCO chỉ cử 3 công nhân làm vệ sinh là đủ. Nhưng từ khi xuất hiện rác đại dương, lục bình, mỗi ngày công ty phải huy động 30-40 công nhân làm việc liên tục từ 4 giờ sáng đến 17 giờ chiều mới xuể”, ông Nguyễn Xuân Hậu nói.

Một địa điểm du lịch khác là bãi biển Bình Châu, từ tháng 5 đến tháng 10 hàng năm cũng phải “oằn mình” hứng chịu lượng rác lớn kéo dài hàng trăm mét dọc bờ kè, lẫn vào rong rêu và cát. Ông Huỳnh Văn Thanh, người dân ở ấp Bình Hòa, xã Bình Châu cho biết, những năm trước, biển Bình Châu cũng xuất hiện những đợt rác nhưng chưa có năm nào lại dạt vào nhiều như năm nay. Chính quyền xã Bình Châu đã huy động các lực lượng tại chỗ như dân quân, đoàn viên thanh niên, các tổ chức đoàn thể… thực hiện chiến dịch “làm sạch bờ biển”. Các phương tiện cơ giới như xe xúc, xe ben cũng được huy động để thu gom khối lượng rác lớn và cồng kềnh.

TS Phạm Ngọc Thịnh, Phân hiệu Trường Đại học Thủy lợi tại Bình Dương:

Nhằm ngăn chặn hiệu quả nguồn rác xâm lấn bãi biển du lịch Vũng Tàu, TPHCM cần xây dựng các kế hoạch, khảo sát yếu tố địa hình, chuẩn bị phương tiện để chủ động thực hiện thu gom lượng rác trôi dạt vào bờ biển theo các thời điểm. Cần thiết xây dựng hệ thống giám sát, cảnh báo sớm rác trôi dạt vào bờ biển thông qua ứng dụng hệ thống camera cố định, UAV và mô hình toán mô phỏng để dự báo được thời điểm rác trôi dạt vào bờ biển trước một khoảng thời gian nhất định giúp các cơ quan quản lý chủ động trong hoạt động ứng phó, thu gom…

Nằm giữa biển khơi, Đặc khu Côn Đảo cũng rơi vào tình trạng tương tự. Bà Lê Mộng Thúy, Giám đốc Ban Quản lý công trình công cộng Đặc khu Côn Đảo kể, mùa gió chướng từ tháng 9 năm nay đến tháng 2 năm sau, rác đại dương trôi dạt vào bờ biển Côn Đảo rất nhiều, nhất là ở các khu vực Bãi Vong, Suối Ớt, Bến Đầm, Đầm Trầu, Bãi Nhát… khiến công việc vệ sinh môi trường các bãi biển cũng vất vả hơn, lượng rác thu gom lên đến vài trăm tấn mỗi năm. “Ở đây, rác thu gom chủ yếu là lưới, dây thừng, bao bì, cọc phao… sử dụng trong đánh bắt hải sản bị vùi lấp sâu dưới biển, cuốn vào rạn san hô, thảm thực vật dưới biển, giăng mắc trong rừng ngập mặn”, bà Lê Mộng Thúy cho biết.

Bên cạnh đó, nhiều thời điểm, Vũng Tàu phải huy động hàng trăm nhân lực và máy móc để thu dọn hàng trăm tấn lục bình cập bờ mỗi ngày để làm sạch bãi biển. Khi nước rút xuống, trên bãi cát, công ty dọn rác bằng các dụng cụ thủ công; nơi còn lúp xúp nước thì dùng máy xúc, rồi đưa lên xe chuyên dụng ép rác và mang đến nhà máy xử lý. Nhưng rồi, khi nước triều lên thì lục bình tấp vào trở lại.

Nan giải tìm giải pháp

Trước thực trạng trên, chính quyền địa phương dù đã liên tục triển khai các giải pháp song chỉ mới ở mức ứng phó, xử lý tình huống chứ chưa thể ngăn ngừa căn cơ. Làm thế nào để giải quyết tận gốc nạn rác, lục bình trôi dạt vào bờ biển?

Mới đây, Sở KH-CN TPHCM đã có văn bản trình HĐND, UBND TPHCM đề xuất triển khai nhiều giải pháp để bảo vệ bờ biển Vũng Tàu, ngăn chặn rác thải. Theo phân tích, hàng năm các bờ biển Bà Rịa - Vũng Tàu phải hứng chịu từ 2-3 đợt rác đại dương trôi dạt vào, đặc biệt tại khu vực Bãi Trước, mỗi đợt có thể kéo dài cả tuần. Theo chu kỳ, nhiều nhất là từ cuối tháng 5 đến giữa tháng 7 khi thời tiết chuyển gió mùa Tây Nam và từ cuối tháng 8 đến cuối tháng 10 khi thời tiết chuyển gió từ Tây Nam sang Đông Bắc, kết hợp thủy triều cao. Rác thải từ các hoạt động đánh bắt, nuôi trồng thủy sản của ngư dân, chủ yếu là thùng xốp, phao nhựa, lưới đánh cá, bóng đèn chiếu sáng, các khay nhựa, đồ nhựa khác, tre, gỗ phục vụ cho các hoạt động tàu thuyền đánh bắt hải sản.

Đối với lục bình trôi dạt vào bờ biển Vũng Tàu trong giai đoạn từ tháng 5 đến tháng 7 hàng năm là nguồn gốc có từ hệ thống sông Đồng Nai - Sài Gòn, Vàm Cỏ; từ tháng 8 đến tháng 10 có nguồn gốc từ sông Tiền và sông Hậu, một phần nhỏ còn lại có nguồn gốc từ sông Đồng Nai - Sài Gòn, Vàm Cỏ và từ rừng ngập mặn Cần Giờ, các dải rừng ngập mặn dọc theo bờ biển ĐBSCL.

Về giải pháp, Sở KH-CN TPHCM đề xuất cần phải khống chế từ nguồn thải, có sự chung tay của Đồng Nai và Tây Ninh trong việc ngăn ngừa phát thải ra các dòng sông. Các địa phương thuộc ĐBSCL cần giảm thiểu lượng rác ở đầu nguồn trôi về phía biển. Bên cạnh đó, các địa phương ở TPHCM cần tổ chức tuyên truyền rộng rãi đến các cá nhân, tập thể có khả năng gia tăng phát thải rác thải nhựa ra các sông, kênh rạch; giảm thiểu rác thải nhựa từ các hoạt động sinh hoạt; xử lý các trường hợp xả thải ra môi trường theo quy định.

Sở KH-CN kiến nghị TPHCM giao Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp Sở NN-MT cùng các đơn vị tham mưu đẩy mạnh việc thu gom rác trên các sông, kênh rạch đã được UBND TPHCM phê duyệt. Đáng chú ý, Sở NN-MT chủ trì, phối hợp Bộ đội Biên phòng và các đơn vị xây dựng chương trình hành động về giảm rác thải do hoạt động đánh bắt, nuôi trồng; tuyên truyền nâng cao nhận thức; ưu tiên công tác kiểm soát rác trên tàu khi xuất bến và cập bến... Trong đó, cần chuẩn bị phương tiện, khảo sát địa hình để chủ động trong thu gom rác dạt vào bờ biển theo các thời điểm, hoặc xây dựng hệ thống giám sát, cảnh báo sớm tình trạng rác dạt vào bờ biển Vũng Tàu để chủ động hơn trong công tác thu gom.

Khánh Hòa: Lắp lưới chắn rác ở biển Bình Sơn

Thời gian qua, tỉnh Khánh Hòa đã triển khai lắp đặt hệ thống lưới chắn rác tại bãi tắm Bình Sơn (phường Đông Hải). Đây được xem là giải pháp hiệu quả, thiết thực trong việc ngăn chặn rác thải từ đại dương, hoạt động nuôi trồng thủy sản và du lịch trôi dạt vào bờ.

Theo Sở NN-MT tỉnh Khánh Hòa, khu vực biển Bình Sơn hàng năm tiếp nhận lượng rác lớn, đặc biệt vào mùa gió và triều cường, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến mỹ quan và chất lượng du lịch biển. Hệ thống lưới chắn rác được lắp đặt dọc khu vực bãi tắm, vừa đảm bảo tính an toàn cho du khách, vừa giúp ngăn hàng tấn rác nhựa, túi ni lông, vật nổi trôi dạt từ xa vào bờ. Việc lắp lưới chắn rác, cùng với quy chế bảo vệ môi trường biển và các hoạt động tuyên truyền, vận động người dân, doanh nghiệp du lịch không xả rác, nằm trong chuỗi giải pháp đồng bộ mà tỉnh Khánh Hòa đang triển khai nhằm hướng đến phát triển du lịch xanh, bền vững.

NGUYỄN TIẾN

QUANG VŨ

Nguồn: https://www.sggp.org.vn/du-lich-bien-ba-ria-vung-tau-cang-thang-vi-rac-xam-chiem-bo-cat-post816856.html