Giải bài toán rác tồn đọng ở Côn Đảo

Rác ở khu vực Bãi Nhát chất cao như “núi”. (Ảnh chụp ngày 13/3)

Rác chất cao như... "núi"

Ghi nhận của phóng viên Báo Bà Rịa-Vũng Tàu tại khu vực Bãi Nhát vào một ngày cuối tháng 3, rác chất cao như "núi". Gió thổi mạnh, rác ở bãi tập kết bay tứ tung. Công nhân Ban Quản lý các công trình công cộng huyện Côn Đảo phải dùng lưới quây những khu vực mới đổ để ngăn rác bay xuống đường, xuống biển.

Theo ông Bùi Đặng Tuấn Anh, Quyền Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng và phát triển quỹ đất huyện Côn Đảo (viết tắt là Ban QLDA), từ năm 2014, huyện Côn Đảo đã đầu tư lò đốt rác công nghệ tại bãi rác này, nhưng công suất xử lý chỉ khoảng 5 tấn rác/ngày. Như vậy, vẫn còn khoảng 20 tấn rác/ngày chưa được xử lý tại Bãi Nhát, khiến bãi rác này càng thêm quá tải.

Trước áp lực rác thải ngày càng tăng, 6 năm trước, chính quyền địa phương đã tính toán phương án xử lý rác cho Côn Đảo bằng 2 cách: xây dựng nhà máy xử lý rác tồn đọng tại khu vực Bãi Nhát từ nguồn xã hội hóa, đồng thời xây dựng chủ trương kêu gọi đầu tư nhà máy xử lý rác với công nghệ tiên tiến khu vực Bến Đầm. Theo Ban QLDA, thời điểm đó, lượng rác ở Bãi Nhát khoảng 70 ngàn tấn, đến nay đã lên đến hơn 100 ngàn tấn.

Sau nhiều cuộc họp, năm 2020, UBND tỉnh quyết định phê duyệt lựa chọn liên danh Công ty CP Đầu tư Kim Trường Phát và Công ty CP H-T Giang San là đối tác thực hiện xử lý rác tồn đọng bằng công nghệ đốt tại chỗ. Theo đó, đối tác phải đầu tư xây dựng nhà xưởng, lắp đặt dây chuyền, thiết bị công nghệ, lắp đặt nhà xưởng, dây chuyền đốt rác bằng nguồn vốn của DN. Việc xử lý rác được chi trả theo đơn giá 630 ngàn đồng/tấn từ nguồn vốn mục tiêu của huyện Côn Đảo.

Tháng 2/2022, nhà máy đốt rác được xây dựng và đến 2023 cơ bản hoàn thành. Tháng 12/2023, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Côn Đảo (nay là Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng và phát triển quỹ đất huyện Côn Đảo) và liên danh Công ty CP Đầu tư Kim Trường Phát, Công ty CP H-T Giang San ký kết hợp đồng kinh tế số 80/2023/HĐKT-LQDA-KTP. Đến cuối năm 2023 liên danh đã đưa nhà máy vào vận hành thử nghiệm và đốt hơn 10 tấn/ngày.

Theo lộ trình, trong thời gian chạy thử nghiệm dự án, Sở TN-MT (nay là Sở Nông nghiệp và Môi trường), Sở Xây dựng, Ban QLDA và các cơ quan chuyên môn thuộc UBND huyện Côn Đảo sẽ đánh giá lại về nhiệt độ, khí thải… nếu đạt tiêu chuẩn thì đơn vị sẽ tiếp tục xử lý lượng rác tồn đọng hơn 70 ngàn tấn (lượng rác này tính đến thời điểm năm 2019) trong vòng 11 tháng, kể từ ngày vận hành chính thức. Tuy nhiên, chỉ sau 2 tuần chạy thử nghiệm, nhà máy dừng vận hành vì nhiều lý do, trong đó, có lý do đối tác gặp khó khăn về tài chính.

Như vậy, theo hợp đồng ký kết (thời gian xử lý rác từ tháng 5/2024 và hết hạn vào ngày 20/11/2024) thì đối tác đã không thực hiện được như cam kết. Huyện Côn Đảo nhiều lần mời liên danh đến dự họp để giải quyết các vấn đề liên quan về việc vận hành nhà máy; thanh lý hợp đồng xử lý rác thải và thống nhất biện pháp khắc phục việc chậm trễ đốt rác nhưng vẫn chưa có hướng xử lý.

Theo Ban Quản lý các công trình công cộng huyện Côn Đảo, khối lượng chất thải sinh hoạt phát sinh trên địa bàn huyện hiện nay là 24-25 tấn/ngày. Toàn bộ rác thải sinh hoạt trên địa bàn huyện sau khi phân loại được thu gom, đưa về bãi rác Bãi Nhát để xử lý. Lượng rác dồn về quá lớn dẫn đến tình trạng quá tải từ gần 30 năm qua.

Kiến nghị tiếp tục cho đối tác cũ xử lý rác tồn đọng

Tại Quyết định số 2206/QĐ-UBND, UBND tỉnh giao huyện Côn Đảo làm chủ đầu tư và thực hiện bằng nguồn vốn sự nghiệp được giao cho huyện. Sau đó, huyện giao Ban QLDA làm chủ đầu tư, ký hợp đồng với đối tác. Do đối tác chưa triển khai xử lý rác trong khi hợp đồng hết hạn nên trong tháng 12/2024 và tháng 2/2025 huyện Côn Đảo đã có hai công văn kiến nghị tỉnh xem xét chấm dứt quyết định lựa chọn đối tác.

Tuy nhiên, ông Lê Anh Tú, Bí thư Huyện ủy Côn Đảo cho biết, đến nay, qua rà soát, huyện Côn Đảo nhận thấy việc chấm dứt chọn đối tác trên có thể sẽ gặp một số khó khăn. Việc lựa chọn đối tác khác thay thế cũng sẽ mất thời gian thực hiện lại các thủ tục pháp lý…

Để tháo gỡ vướng mắc, sớm triển khai xử lý rác thải tồn đọng, huyện Côn Đảo kiến nghị tỉnh xem xét điều chỉnh nội dung của Quyết định số 2206. Nội dung dự kiến điều chỉnh là thay nội dung “giao UBND huyện Côn Đảo làm chủ đầu tư” bằng nội dung “giao UBND huyện Côn Đảo tổ chức thực hiện”. Điều này nhằm bảo đảm sự chặt chẽ và rõ ràng về thẩm quyền ký kết hợp đồng với đối tác, chủ động cho việc tổ chức thực hiện và nghiệm thu, thanh quyết toán kinh phí. Đối tác cũng thể hiện nguyện vọng và quyết tâm thực hiện hoàn thành nhiệm vụ là xử lý khối lượng rác tồn đọng tại khu vực Bãi Nhát.

Bài, ảnh: QUANG VŨ

 

Nguồn: https://baobariavungtau.com.vn/kinh-te/202504/giai-bai-toan-rac-ton-dong-o-con-dao-1038522/