Hưởng ứng Ngày Sức khỏe tâm thần thế giới (10-10): Quan tâm chăm sóc sức khỏe tâm thần

Phát triển mô hình chăm sóc toàn diện

Bệnh viện Chuyên khoa Tâm thần tỉnh được thành lập năm 2000, là bệnh viện tuyến tỉnh hạng II, với quy mô 150 giường bệnh. Trung bình mỗi ngày, bệnh viện điều trị nội trú cho khoảng 150 - 170 bệnh nhân và tiếp nhận hơn 70 lượt khám ngoại trú.

Bệnh viện Chuyên khoa Tâm thần tỉnh tổ chức hoạt động vui chơi cho bệnh nhân.

Những năm qua, bên cạnh điều trị nội trú, bệnh viện không ngừng đổi mới mô hình điều trị theo hướng toàn diện. Khoa Hoạt động liệu pháp được thành lập, triển khai 49 hoạt động liệu pháp giúp bệnh nhân tâm thần phục hồi kỹ năng sống, khả năng giao tiếp, hòa nhập xã hội và lao động nghề nghiệp. Từ năm 2008, được sự hỗ trợ chuyên môn của các chuyên gia Pháp và Đài Loan (Trung Quốc), cùng các bệnh viện trong nước, bệnh viện đã mạnh dạn mở rộng lĩnh vực tâm thần nhi, từng bước đáp ứng nhu cầu khám, đánh giá và can thiệp cho trẻ rối loạn phát triển tâm thần. Trung bình mỗi tuần, bệnh viện tiếp nhận 9 trẻ đến khám và can thiệp cho khoảng 10 trẻ.

Bác sĩ Nguyễn Ánh Chương - Giám đốc Bệnh viện Chuyên khoa Tâm thần tỉnh cho biết, từ năm 2016, bệnh viện tham mưu Sở Y tế chỉ đạo các trung tâm y tế khu vực trong tỉnh triển khai phòng khám tâm thần tại tuyến cơ sở, giúp bệnh nhân được khám, cấp thuốc điều trị ngoại trú ngay tại địa phương bằng nguồn bảo hiểm y tế. Đến nay, 100% trung tâm y tế khu vực đã duy trì hoạt động phòng khám tâm thần. Song song đó, giai đoạn 2024 - 2025, bệnh viện tổ chức lớp đào tạo tâm thần cơ bản cho 58 y, bác sĩ (trong đó có 32 cán bộ trạm y tế), góp phần tăng cường năng lực phát hiện, quản lý và điều trị bệnh tâm thần tại tuyến cơ sở.

Cùng với các giải pháp nêu trên, từ năm 2018, bệnh viện đã triển khai mô hình can thiệp, phục hồi chức năng tại cộng đồng. Mỗi tháng, đội ngũ y, bác sĩ, nhân viên hoạt động liệu pháp trực tiếp đến từng gia đình để hướng dẫn can thiệp, theo dõi và hướng dẫn người nhà chăm sóc, quản lý bệnh nhân. Nhờ đó, nhiều người bệnh sau khi được can thiệp đã duy trì sự ổn định, tự chăm sóc bản thân, tham gia lao động nhẹ, giảm tỷ lệ tái phát, nhập viện trở lại. Đến nay, mô hình can thiệp, phục hồi chức năng tại cộng đồng đã được triển khai tại 86/129 trạm y tế xã, phường trên toàn tỉnh, đem lại hiệu quả thiết thực.

Song song với công tác điều trị, bệnh viện còn chú trọng truyền thông nâng cao nhận thức về sức khỏe tâm thần. Từ năm 2022 đến nay, bệnh viện đã phối hợp với Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh và các trường học tổ chức hơn 100 buổi nói chuyện chuyên đề, thu hút 36.370 lượt học sinh tham gia, giúp các em hiểu rõ hơn về stress, trầm cảm, lo âu, cách tự chăm sóc sức khỏe tinh thần. Từ năm 2024 đến nay, bệnh viện đã tổ chức 50 buổi truyền thông về chăm sóc người bệnh tâm thần tại trạm y tế các xã, phường; đồng thời tập huấn, cập nhật kiến thức cho cán bộ chuyên trách tâm thần của 129 xã, phường ít nhất 1 lần/năm. Công tác kiểm tra, giám sát chuyên môn được duy trì thường xuyên, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe tâm thần tại cơ sở.

Cần sự chung tay của cộng đồng

Theo bác sĩ Nguyễn Ánh Chương, đạt được kết quả nêu trên là nhờ sự quan tâm chỉ đạo, hỗ trợ của các cấp chính quyền, Sở Y tế trong các hoạt động chăm sóc sức khỏe tinh thần, nhất là các địa phương tạo điều kiện cho bệnh nhân tâm thần được khám, nhận thuốc tại cơ sở; đội ngũ cán bộ y tế phụ trách chương trình có trách nhiệm cao.

Tuy nhiên, hiện nay, công tác chăm sóc sức khỏe tâm thần toàn diện tại bệnh viện và tại cộng đồng còn gặp nhiều khó khăn. Nguồn nhân lực chuyên khoa tâm thần còn thiếu, đặc biệt là tại tuyến xã, phường - nơi đa phần cán bộ y tế chưa được đào tạo chuyên sâu về tâm thần học. Nguồn lực tài chính hạn chế khiến việc truyền thông, tập huấn và duy trì mô hình phục hồi tại cộng đồng còn khó khăn. Ngoài ra, định kiến xã hội đối với bệnh tâm thần vẫn tồn tại, ảnh hưởng đến việc phát hiện, điều trị và tái hòa nhập của người bệnh. Cán bộ chuyên trách tại tuyến xã, phường thường xuyên thay đổi, ảnh hưởng đến tính liên tục của chương trình... Bác sĩ Nguyễn Ánh Chương cho biết: “Trong thời gian tới, bệnh viện tiếp tục củng cố, mở rộng mô hình can thiệp, phục hồi chức năng tại tất cả các trạm y tế; đẩy mạnh công tác truyền thông với nhiều hình thức đa dạng, lồng ghép trong hoạt động đoàn thể, trường học để giảm kỳ thị; tăng cường đào tạo nhân lực chuyên ngành tâm thần, tâm lý cho tuyến cơ sở...”.

Với việc triển khai đồng bộ các mô hình chăm sóc sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Chuyên khoa Tâm thần đã giúp hàng nghìn người bệnh đã được can thiệp, hỗ trợ tái hòa nhập; hàng chục nghìn học sinh và người dân được trang bị kiến thức về sức khỏe tâm thần. Tuy nhiên, để chương trình tiếp tục phát huy hiệu quả, rất cần sự quan tâm của các cấp, sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành và đặc biệt là sự chung tay của cộng đồng.

Ngày Sức khỏe tâm thần thế giới được tổ chức vào ngày 10-10 hằng năm, do Liên đoàn Sức khỏe tâm thần thế giới đề ra. Chủ đề năm 2025: “Tiếp cận dịch vụ - Sức khỏe tâm thần trong thảm họa và tình huống khẩn cấp”. Mục tiêu nhằm giáo dục, nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của sức khỏe tâm thần tốt.

C.ĐAN

Nguồn: https://baokhanhhoa.vn/xa-hoi/y-te-suc-khoe/202510/huong-ung-ngay-suc-khoe-tam-than-the-gioi-10-10-quan-tamcham-soc-suc-khoe-tam-than-7e315ed/