Lên Đông Giang thưởng thức chè ra zéh

Giữa đại ngàn Đông Giang (Quảng Nam ), nơi núi rừng vẫn còn giữ nguyên vẻ hoang sơ và thuần khiết, có một loại dược liệu quý mọc tự nhiên dưới tán rừng. Đó là chè dây hay như người Cơ Tu trìu mến gọi là ra zéh. 

Loài cây mảnh mai này vươn mình trên những sườn đồi, những cánh rừng tái sinh sau nương rẫy, như thể đang âm thầm góp phần gìn giữ sức khỏe và sinh kế cho bao thế hệ người miền núi.

Chè dây có thân khá to.

Ra zéh không chỉ là một loại lá rừng. Với đồng bào Cơ Tu, nó là báu vật của thiên nhiên, là thứ nước uống thơm lành mà bao đời nay họ vẫn truyền tay nhau qua những ấm chè nóng giữa chiều mưa se lạnh. 

Lá ra zéh thon nhỏ, viền răng cưa, có vị ngọt nhẹ pha chút đắng dịu, tính mát, giúp thanh nhiệt, giải độc. Người Cơ Tu dùng nó chữa đau dạ dày, rối loạn tiêu hóa, mất ngủ – những căn bệnh thường gặp khi sống giữa núi rừng khắc nghiệt.

Già làng Y Kông, đã tròn trăm tuổi, vẫn nhớ như in những lần mang ra zéh tham gia hội chợ. "Khách người Kinh uống xong rồi quay lại đặt mua, có người còn giới thiệu cho bạn bè dưới xuôi" - ông kể, ánh mắt ánh lên niềm tự hào.

Giới khoa học đã chứng minh ra zéh thật sự quý giá. Theo Viện Dược liệu – Bộ Y tế, chè dây có khả năng diệt khuẩn, giảm axit dạ dày, hỗ trợ điều trị viêm loét dạ dày – tá tràng hiệu quả hơn cả một số loại thuốc Tây, lại không gây độc, không tác dụng phụ. Đó là minh chứng cho những tri thức bản địa lâu đời mà đồng bào Cơ Tu đã âm thầm gìn giữ.

Một ngày lên Đông Giang, ghé thăm bản làng Cơ Tu, ngồi nhấp chén chè ra zéh giữa đại ngàn, mới thấy hết cái tình, cái quý của một loài cây rừng. Và cũng từ đó, dấy lên khát khao: phải làm gì đó để giữ lại ra zéh – để hồn núi, hồn người không mất theo thời gian.

(Bài dự thi cuộc thi "Cảm tưởng về cà phê – trà Việt" thuộc chương trình "Tôn vinh cà phê – trà Việt" lần 3, năm 2025 do Báo Người Lao Động tổ chức).

Thể lệ cuộc thi "Cảm tưởng về cà phê - trà Việt". Đồ hoạ: CHI PHAN

Nguồn: https://nld.com.vn/len-dong-giang-thuong-thuc-che-ra-zeh-196250424111901365.htm