Ngành điều Đắk Nông - Từ thế mạnh đến yêu cầu tái cơ cấu

Ông Bùi Văn Chí, Phó Chủ tịch UBND xã Đắk Ru, huyện Đắk R’lấp cho biết, Đắk Ru từng là xã có diện tích điều lớn nhất tỉnh Đắk Nông.

Cao điểm vào những năm 2015 về trước, diện tích điều ở Đắk Ru vào khoảng 3.000ha. Cây điều được người dân canh tác nhiều vì phù hợp với điều kiện đất đai, khí hậu. Điều là cây trồng chủ lực của xã.

Hiện diện tích điều của Đắk Ru, huyện Đắk R'lấp hiện còn khoảng 1.600ha

Tuy nhiên, khoảng 5 năm trở lại đây, cây điều đang dần đánh mất vị thế cây trồng hàng đầu của người dân địa phương. Nhiều hộ dân dù muốn gắn bó với cây điều nhưng trước những ảnh hưởng của thời tiết, liên tục mất mùa nên đã chặt bỏ, chuyển sang trồng những cây trồng khác. Hiện diện tích điều của xã Đắk Ru chỉ còn lại 1.600ha.

Ông Chí cũng cho rằng, một trong những nguyên nhân làm cho cây điều giảm mạnh là địa phương chưa xây dựng được chuỗi ngành hàng bền vững.

Người trồng điều ở xã Đắk Ru những năm gần đây chịu ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu làm giảm năng suất, chất lượng sản phẩm.

Tại xã Đắk Ru tuy có doanh nghiệp thu mua hạt điều nhưng cũng phụ thuộc hoàn toàn vào giá cả trôi nổi trên thị trường. Người dân và doanh nghiệp chưa có sự hợp tác mạnh mẽ để phát triển ổn định cây điều.

Bà con nông dân còn phát triển cây điều theo hình thức nhỏ lẻ. Năng suất, sản lượng điều của xã không ổn định, có xu hướng ngày càng giảm.

Đắk Nông hiện có 16.800ha điều. Sản lượng hạt điều năm 2024 khoảng 72.000 tấn. Tỉnh chỉ có 1 liên kết với khoảng 100 hộ tham gia quy mô khoảng 4.000ha, sản lượng 6.000 tấn.

Đắk Nông có 9 doanh nghiệp hoạt động sơ chế, chế biến hạt điều. Sản phẩm chính của các doanh nghiệp này là hạt điều rang, với sản lượng chế biến khoảng trên 2.000 tấn/năm, chiếm tỷ lệ 10% so với tổng sản lượng điều của tỉnh.

Bà Nguyễn Thị Minh Nguyệt, Giám đốc Công ty TNHH Hồng Đức, huyện Đắk R’lấp cho rằng, công ty đang có nhu cầu lớn trong việc xây dựng chuỗi ngành hàng hạt điều tại Đắk Nông.

Nhu cầu nguyên liệu hạt điều tại chỗ của Công ty TNHH Hồng Đức là rất lớn

Hiện nay, mỗi năm, công ty thu mua khoảng 10.000 tấn nguyên liệu hạt điều phục vụ chế biến các dòng sản phẩm. Thế nhưng, nguyên liệu hạt điều của tỉnh chỉ đáp ứng được 10%, tức khoảng 1.000 tấn.

Công ty đã thí điểm mô hình liên kết với nông dân tại huyện Tuy Đức để phát triển cây điều. Tuy nhiên để tạo bước chuyển lớn, cần sự đồng hành, vào cuộc mạnh mẽ hơn của Nhà nước, nhà khoa học trong khâu như giống, kỹ thuật chăm sóc cây điều.

Theo lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường, điều là cây trồng truyền thống, chủ lực của Đắk Nông nhưng nhiều năm qua chưa có sự phát triển bền vững, thậm chí sa sút.

Ngành Nông nghiệp đang phối hợp với các ngành, địa phương liên quan, các nhà khoa học để đánh giá thực trạng phát triển cây điều hiện nay.

Đắk Nông chuẩn bị các khâu để tái cơ cấu, phát triển cây điều theo chuỗi giá trị, phát huy vai trò của các tổ hợp tác, hợp tác xã, doanh nghiệp để hình thành các liên kết bền vững.

Trong đó, tỉnh tập trung duy trì và phát triển ổn định mức 16.000ha điều. Vùng trồng điều được quy hoạch, xây dựng tập trung tại các huyện Cư Jút, Krông Nô, Đắk R'lấp, Tuy Đức.

Ngành hàng điều theo chuỗi giá trị vẫn còn là điểm yếu ở Đắk Nông

Đắk Nông tích cực hỗ trợ các tổ chức, cá nhân tăng cường năng lực chế biến hạt và quả điều nhằm đa dạng hóa sản phẩm. Tỉnh rà soát, hướng dẫn người dân lựa chọn các giống điều có năng suất cao, chất lượng tốt, phù hợp với điều kiện sinh thái, thổ nhưỡng để thay thế các diện tích đã thoái hóa.

Những giống điều mới đã được ngành chức năng khảo nghiệm, đánh giá phù hợp tại các vùng trồng tập trung như PN1, BP18, BP27, BP43, BP68, BP 89, AB 29, A05-08... sẽ được tỉnh hỗ trợ nông dân đưa vào trồng, tạo vùng nguyên liệu chất lượng cao.

Đắk Nông thúc đẩy đầu tư cây điều theo chuỗi ngành hàng gắn với chế biến sâu.

Đắk Nông triển khai có hiệu quả các cơ chế, chính sách liên quan đến khuyến khích, thu hút đầu tư, chuyển giao và phát triển công nghệ chế biến hạt điều.

Nguồn: https://baodaknong.vn/nganh-dieu-dak-nong-tu-the-manh-den-yeu-cau-tai-co-cau-248101.html