Nghị quyết số 68 và cơ hội Quảng Nam phát triển công nghiệp hỗ trợ

Sơ mi rơ moóc xuất sang Mỹ là một trong những thương vụ lớn của doanh nghiệp Quảng Nam. Ảnh: TRỊNH DŨNG — Sơ mi rơ moóc là một trong những sản phẩm cơ khí của THACO đang là thế mạnh xuất khẩu từ Chu Lai sang Mỹ. Ảnh: TRỊNH DŨNG

Chậm triển khai đề án

“Thí điểm cơ chế khuyến khích hợp tác sản xuất theo cụm, ngành công nghiệp cơ khí và công nghiệp hỗ trợ tại Chu Lai” là một trong 11 cơ chế, đề án Quảng Nam trình đã được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chấp thuận theo Thông báo số 135 ngày 6/5/2022.

“Con sếu đầu đàn tại Quảng Nam” THACO có đủ tiềm lực để dẫn dắt, liên kết các doanh nghiệp nhỏ và vừa, hình thành hệ sinh thái sản xuất cơ khí, công nghiệp hỗ trợ đã đứng ra “nhận lãnh” trách nhiệm.

Chỉ trong một thời gian ngắn, Quảng Nam đã hoàn tất đề cương, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt (tháng 11/2022). Nhiều cuộc họp giữa các bộ, ngành Trung ương và địa phương được tổ chức, tuy nhiên hồ sơ của Quảng Nam đã “bị” chuyển qua lại giữa Bộ Công Thương và Bộ KH&ĐT, không bộ nào chịu trách nhiệm phê duyệt đề cương đề án vì không đủ thẩm quyền. Đề án bị rút ra khỏi Chương trình công tác năm 2023 của Chính phủ.

KINH TE TU NHAN (2) — Tại Chu Lai đã hình thành một trung tâm cơ khí và công nghiệp hỗ trợ đa dụng. Ảnh: TRỊNH DŨNG

Thủ tướng quyết định giao Bộ KH&ĐT chủ trì, phối hợp với UBND tỉnh Quảng Nam, các bộ ngành liên quan rà soát nội dung cơ chế chính sách dự kiến đề xuất đưa vào đề án để bảo đảm tính khả thi, đồng thời làm rõ sản phẩm đầu ra của đề án và cấp thẩm quyền quyết định; trên cơ sở đó, đăng ký Chương trình công tác của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, Bộ KH&ĐT vẫn không có văn bản nào chủ trì xây dựng đề án.

Không bỏ cuộc, sau cuộc họp ngày 18/9/2024 do Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Phan Thái Bình chủ trì, Quảng Nam đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Công Thương chủ trì xây dựng đề án, UBND tỉnh Quảng Nam và Tập đoàn THACO phối hợp.

Thủ tướng Chính phủ sẽ phê duyệt đề án trong năm 2025. Thời gian thực hiện thí điểm từ năm 2026 - 2028. Không gian thực hiện đề án là Khu kinh tế mở Chu Lai và các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ, công nghiệp cơ khí hoạt động tại Quảng Nam.

Theo báo cáo ngày 2/4/2025 của UBND tỉnh Quảng Nam về tiến độ thực hiện nội dung kết luận của Thủ tướng Chính phủ (Thông báo số 40 ngày 12/2/2025 và Thông báo số 135 ngày 6/5/2022 của Văn phòng Chính phủ) thì UBND tỉnh Quảng Nam đã đưa nội dung này vào làm việc với Thủ tướng Chính phủ (tại Báo cáo số 193 ngày 19/9/2024). Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có văn bản chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc giao Bộ Công Thương chủ trì xây dựng đề án.

Cơ hội sẽ mở

UBND tỉnh Quảng Nam nhận định, đây là sáng kiến của địa phương, các cuộc họp bàn đã chỉ ra cơ chế hỗ trợ, ưu đãi phát triển công nghiệp hỗ trợ đã ban hành khá đầy đủ. Tuy nhiên, việc triển khai và doanh nghiệp thụ hưởng chính sách này còn rất hạn chế.

KINH TE TU NHAN (1) — Công nghiệp hỗ trợ đang là thế mạnh tại Khu kinh tế mở Chu Lai. Ảnh: TRỊNH DŨNG

Việc thành lập cụm liên kết cơ khí hỗ trợ và công nghiệp cơ khí với cơ chế, chính sách đặc thù để thúc đẩy hình thành, phát huy hiệu quả ở tầm quốc gia, đạt được mục tiêu đề ra là nội dung rất mới, liên quan nhiều bộ ngành và chưa có tiền lệ, phải làm thí điểm.

Vì vậy, việc thí điểm xây dựng cơ chế, chính sách hình thành Đề án “Thí điểm cơ chế khuyến khích hợp tác, liên kết sản xuất theo cụm ngành công nghiệp hỗ trợ và công nghiệp cơ khí tại Khu kinh tế mở Chu Lai”, các bộ, ngành Trung ương còn phân vân, chưa biết hỗ trợ, xử lý theo hướng nào.

Theo ông Nguyễn Thanh Quang - Phó Giám đốc Sở Công Thương, hiện nay Quảng Nam đã đề nghị Chính phủ giao Bộ Công Thương chủ trì. Tuy nhiên, kết luận phiên làm việc với Quảng Nam lại không đề cập đến nội dung kiến nghị này.

Tưởng sẽ nguội lạnh, đề án thí điểm liên kết này lại được “thắp sáng” từ Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân ngày 4/5/2025.

Ông Nguyễn Thanh Quang xác nhận là sẽ có hy vọng tái tục đề án từ nghị quyết quan trọng này. Nghị quyết 68 xác nhận kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia, là lực lượng tiên phong thúc đẩy tăng trưởng, tạo việc làm, nâng cao năng suất lao động, năng lực cạnh tranh quốc gia.

Phát triển kinh tế tư nhân nhanh, bền vững, hiệu quả, chất lượng cao, vừa là nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách, vừa mang tính chiến lược lâu dài, cần được cụ thể hóa trong các chiến lược chính sách phát triển của đất nước.

Một trong những vấn đề quan trọng được đặt ra là sẽ xây dựng các chuỗi liên kết doanh nghiệp theo cụm ngành, chuỗi giá trị, chuỗi cung ứng. Khuyến khích các doanh nghiệp lớn dẫn dắt chuỗi cung ứng nội địa, kết nối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa, hộ kinh doanh. Hỗ trợ phát triển các cụm liên kết, nhất là công nghiệp hỗ trợ chế biến chế tạo, nông sản, thực phẩm...

Nghị quyết này sẽ là cơ hội cho doanh nghiệp có đủ năng lực như THACO dẫn dắt, kết nối, hợp tác với các doanh nghiệp khác để thiết lập một mô hình mới trong sản xuất, kinh doanh cơ khí và công nghiệp hỗ trợ.

Ông Đỗ Minh Tâm - Tổng Giám đốc THACO Industries nói tập đoàn cung cấp các giải pháp công nghiệp theo chuỗi giá trị xuyên suốt từ nghiên cứu và phát triển sản phẩm - gia công và chế tạo - lắp đặt - chuyển giao vận hành và bảo trì, thông qua các hình thức: tự sản xuất và hợp tác liên kết/ liên doanh với đối tác trong và ngoài nước; sẵn sàng liên kết, hợp tác với các doanh nghiệp khác để thiết lập một mô hình mới trong sản xuất, kinh doanh cơ khí và công nghiệp hỗ trợ.

Theo các chuyên gia kinh tế, công nghiệp hỗ trợ đã được Chính phủ đặt ra trong nhiều năm qua, nhưng thiếu một hệ thống chính sách đồng bộ, thiếu doanh nghiệp đầu đàn thực thi các ý tưởng, dẫn dắt thị trường.

Tại Khu kinh tế mở Chu Lai đã xuất hiện cụm liên kết doanh nghiệp của THACO Industries với hơn 20 công ty con đang sản xuất, cung ứng các sản phẩm công nghiệp hỗ trợ cho ngành ô tô và các ngành công nghiệp chế tạo khác.

Một trung tâm chuyên nghiệp về công nghiệp hỗ trợ, công nghiệp cơ khí tại Chu Lai sẽ mang lại lợi ích trước mắt cho hơn 2.000 cơ sở sản xuất, gia công, sửa chữa cơ khí, máy móc nông nghiệp xây dựng... Việc địa phương thiếu vốn, công nghệ, yếu liên kết, thiếu sản phẩm chủ lực dần đủ năng lực tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu..., sẽ chỉ còn là vấn đề thời gian.

Nguồn: https://baoquangnam.vn/nghi-quyet-so-68-va-co-hoi-quang-nam-phat-trien-cong-nghiep-ho-tro-3154302.html