Bỏ 'trung cấp', thay bằng 'trung học nghề': Cần làm rõ giá trị văn bằng

trung học nghề - Ảnh 1. — Ông Trần Anh Tuấn cho rằng cần rạch ròi giá trị bằng cấp của "trung học nghề" - Ảnh: TRỌNG NHÂN

Nhiều ý kiến về trường 'trung học nghề' đã được đưa ra tại hội thảo góp ý dự thảo luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục và chính sách của Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi), do Hội Giáo dục nghề nghiệp TP.HCM tổ chức sáng 29-5.

Hội thảo diễn ra trong bối cảnh Bộ Giáo dục và Đào tạo đang triển khai xây dựng Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi), trong khi dự thảo Luật Giáo dục (sửa đổi) cũng đang được Bộ Giáo dục và Đào tạo lấy ý kiến rộng rãi.

Bằng 'trung học nghề' có giá trị đến đâu?

Hiện tại, dự thảo Luật Giáo dục sửa đổi đề xuất xóa bỏ khái niệm "trường trung cấp" và thay thế bằng "trung học nghề", đồng thời bổ sung trung học nghề là một cấp học trong hệ thống giáo dục quốc dân.

Theo đó, học sinh sau khi hoàn thành lớp 9 sẽ có ba lựa chọn: học THPT, học trung học nghề với chứng chỉ sơ cấp, hoặc học trung học nghề với chứng chỉ trung cấp nghề. Chương trình trung học nghề sẽ tích hợp kiến thức văn hóa phổ thông và kỹ năng nghề, hướng tới đạt trình độ sơ cấp hoặc trung cấp.

Ông Trần Anh Tuấn, phó chủ tịch Hội Giáo dục nghề nghiệp TP.HCM, cho rằng các trường "trung học nghề" không nên chỉ bao hàm các trường trung cấp hiện nay, như một cách đổi tên.

Thay vào đó, nên hợp nhất các trung tâm giáo dục nghề nghiệp, giáo dục thường xuyên và trường trung cấp hiện nay, thống nhất thành trường "trung học nghề".

Bởi theo ông thực tế cho thấy, các trường trung cấp hiện nay đều đang liên kết với giáo dục thường xuyên, và ngược lại. Hay nhìn vào chính sách miễn học phí, nếu học sinh được miễn học phí ở trung cấp thì thường sẽ đóng tiền ở giáo dục thường xuyên, còn miễn học phí giáo dục thường xuyên thì đóng tiền ở trung cấp.

Vì vậy, ông cho rằng rất nên hợp nhất để mang đến hiệu quả thực chất. Theo ông, "trung học nghề" sẽ tích hợp kiến thức nghề và chương trình trung học phổ thông, là hình thức đào tạo nghề nghiệp chuyên sâu, tập trung vào việc trang bị kỹ năng thực hành và kiến thức chuyên môn, phù hợp với yêu cầu năng động của môi trường làm việc hiện đại.

Đặc biệt, ông cho rằng điều được các trường kiến nghị nhiều nhất là luật cần quy định rõ giá trị của bằng tốt nghiệp trung học nghề. Bằng này có giá trị như bằng tốt nghiệp THPT không, có giá trị để liên thông lên đại học không, hay vẫn tiếp tục phân biệt như hiện nay giữa bằng trung cấp nghề và bằng THPT?

"Theo tôi, đây chính là yếu tố quyết định giá trị của đào tạo nghề, chứ không phải việc đặt tên hay sắp xếp hệ thống giáo dục nghề nghiệp như thế nào cho hợp lý hay tinh gọn", ông Tuấn nói.

Bà Hồng Thị Thanh Thủy - phó hiệu trưởng Trường cao đẳng nghề TP.HCM - chia sẻ câu chuyện học sinh bị "phân biệt" khi nhận bằng, chứng chỉ bậc trung cấp. Trước đây, các em có giấy chứng nhận hoàn thành chương trình giáo dục phổ thông, từng được xem là "tương đương" với bằng tốt nghiệp THPT.

Tuy nhiên, khi tốt nghiệp và mang chứng nhận này đi xin việc, một số cơ quan không chấp thuận. Sau này, trường chuyển hướng sang liên kết với các hệ thống giáo dục thường xuyên để đào tạo chương trình văn hóa, giúp học sinh có thể nhận bằng tốt nghiệp THPT chính thức thay vì là một chứng chỉ tương đương.

Bà Thủy cho rằng các Luật Giáo dục (sửa đổi) và Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi) sắp tới sẽ có những quy định thật rạch ròi về giá trị văn bằng, đặc biệt là với bằng trung học nghề, nhằm đảm bảo quyền lợi cho người học.

trung học nghề - Ảnh 2. — Sinh viên theo học nghề tại Trường trung cấp Du lịch và Khách sạn Saigontourist - Ảnh: THẢO TRẦN

Nên có một Bộ luật Giáo dục?

Ông Đặng Minh Sự - ủy viên thường vụ Hội Giáo dục nghề nghiệp TP.HCM - cho rằng cần xem xét sửa đổi Luật Giáo dục theo hướng quy định khung tổng thể, bao trùm cả giáo dục phổ thông, giáo dục nghề nghiệp và giáo dục đại học, nhằm đảm bảo một hệ thống giáo dục quốc dân thống nhất, mở, liên thông và học tập suốt đời.

Chẳng hạn, Luật Giáo dục nghề nghiệp có thể trở thành luật chuyên ngành, nằm dưới luật khung là Luật Giáo dục, với các nội dung được quy định rõ trong một chương riêng về giáo dục nghề nghiệp.

Ngoài ra, ông cho rằng cần phân định rõ vai trò quản lý nhà nước giữa các bộ; khuyến khích thiết lập một cơ quan đầu mối duy nhất hoặc cơ chế phối hợp để thống nhất trong quản lý giáo dục - đào tạo - nghề nghiệp.

Các chương trình trung học nghề nên được quy định như một hình thức hợp pháp thuộc hệ thống giáo dục quốc dân, có chuẩn đầu ra, văn bằng quốc gia và quyền liên thông lên cao đẳng - đại học.

Trong khi đó, ông Lê Lâm, hiệu trưởng Trường cao đẳng Đại Việt Sài Gòn, nêu góc nhìn nên tích hợp các luật liên quan đến giáo dục, gồm Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học và Luật Giáo dục nghề nghiệp, thành một bộ luật thống nhất, có thể gọi là Bộ luật Giáo dục.

Theo ông, việc hợp nhất sẽ giúp tạo sự liên kết giữa các quy định, nhất là trong bối cảnh hiện nay khi đầu mối quản lý giáo dục và đào tạo đã chuyển về Bộ Giáo dục và Đào tạo, tạo thuận lợi cho việc điều phối và thực thi chính sách.

TRỌNG NHÂN

Nguồn: https://tuoitre.vn/bo-trung-cap-thay-bang-trung-hoc-nghe-can-lam-ro-gia-tri-van-bang-2025052913180914.htm