Chuyển đổi số ở làng nghề truyền thống

Thông qua không gian mạng, nhất là các mạng xã hội như: Facebook, TikTok, Zalo và các sàn thương mại điện tử (Shopee, Lazada, Sendo…), cả nhà sản xuất và người mua gốm sứ dễ dàng tiếp cận nhau hơn. “Trước đây, người dân trong làng sản xuất sản phẩm lọ, bình, bát, đĩa… thường chỉ bán tại chỗ, vận chuyển đi các địa phương khác hoặc xuất khẩu sang một số nước. Tuy nhiên, từ khi thương mại điện tử phát triển, hộ kinh doanh chủ động xây dựng các trang thông tin, liên kết các nền tảng số (digital platforms) và sàn thương mại điện tử để quảng bá, thương mại hóa sản phẩm. Nhờ đó, thu nhập của gia đình tôi tăng lên, sản phẩm bán ra nhiều hơn trước…”, ông Trần Đình Tâm ở thôn 1, xã Bát Tràng, huyện Gia Lâm cho biết.

Thời gian gần đây, doanh nghiệp sản xuất gốm sứ ở xã Bát Tràng đã nắm bắt thời cơ cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư để áp dụng chuyển đổi số mạnh mẽ vào kinh doanh. Đặc biệt, hệ thống AR/VR ra mắt tại trang thông tin https://gombattrang.fairs.vn cũng là một giải pháp số hóa quan trọng góp phần đẩy mạnh hoạt động quảng bá du lịch và xúc tiến thương mại của Bát Tràng. Bên cạnh đó, nền tảng số Google Arts & Culture (Bách khoa toàn thư về văn hóa và nghệ thuật) cũng lần đầu giới thiệu về Bảo tàng gốm Bát Tràng thông qua nhiều câu chuyện văn hóa, lịch sử bằng cả tiếng Việt và tiếng Anh.

Huyện Phú Xuyên được mệnh danh là “đất trăm nghề”, với hơn 40 làng nghề được công nhận làng nghề truyền thống. Huyện còn có bốn điểm du lịch làng nghề được thành phố Hà Nội công nhận gồm: May Vân Từ, khảm trai-sơn mài Chuyên Mỹ, giày da Phú Yên, mây tre đan cỏ tế Phú Túc. Việc đẩy mạnh ứng dụng thương mại điện tử, nhất là hình thức livestream bán hàng đã tạo đột phá trong tiêu thụ sản phẩm. Hiện nay doanh thu từ thương mại điện tử tăng mạnh, giúp huyện trở thành điểm sáng về chuyển đổi số trong thương mại làng nghề của Thủ đô. Cụ thể, nếu năm 2023, doanh thu từ thương mại điện tử toàn huyện đạt khoảng 147 tỷ đồng thì năm 2024, doanh thu kê khai từ các hộ kinh doanh đạt khoảng 1.100 tỷ đồng. Đặc biệt trong 3 tháng đầu năm 2025, doanh thu từ thương mại điện tử của huyện đạt hơn 600 tỷ đồng.

Theo Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Phú Xuyên Nguyễn Trọng Vĩnh, thế mạnh từ nhiều làng nghề nổi tiếng về đồ gỗ, mây tre đan, may mặc với chất lượng sản phẩm bảo đảm, mẫu mã đa dạng cũng đã tạo được niềm tin đối với khách hàng. Tuy nhiên, để người tiêu dùng thuận lợi khi tiếp cận sản phẩm hàng hóa, đồng thời giúp các hộ nâng cao kỹ năng, kinh nghiệm bán hàng trực tuyến, huyện đã tổ chức nhiều lớp tập huấn, hướng dẫn cho hàng nghìn người dân các làng nghề về kỹ năng bán hàng trên mạng xã hội và các sàn thương mại điện tử. Bước đầu Phú Xuyên hỗ trợ mỗi xã, thị trấn một bộ dụng cụ nhằm giúp người dân dễ dàng tiếp cận với hình thức livestream bán hàng. Thời gian tới, các ban, ngành tiếp tục đồng hành cùng người dân trong việc đa dạng hóa sản phẩm, thực hiện tốt các quy định nhằm tạo thêm nhiều lợi nhuận thông qua hoạt động thương mại điện tử.

Sự phát triển của công nghệ thông tin và truyền thông, các nền tảng số đã và đang giúp nhiều hộ kinh doanh ở các làng nghề có nhiều cơ hội tiếp cận khách hàng mới; chủ động về mặt thời gian và không gian trong kinh doanh; tối ưu hóa việc quảng cáo trên không gian mạng; thay đổi tư duy quản lý nhằm mang lại hiệu quả kinh doanh; tăng sự cạnh tranh sản phẩm giữa các nhà sản xuất. Ngược lại, khách hàng có thể tiếp cận nhiều ứng dụng mua sắm trực tuyến cùng lúc khi chọn mua sản phẩm cũng như nâng cao sự trải nghiệm thông qua các dịch vụ ưu đãi, chăm sóc khách hàng…

Cùng với những thuận lợi, quá trình áp dụng các nền tảng số trong kinh doanh trực tuyến hiện nay cũng gặp phải không ít khó khăn. Chủ tịch UBND xã Dân Hòa (huyện Thanh Oai) Hà Sỹ Lâm cho biết: Xã có các làng nghề Canh Hoạch, Tiên Lữ nổi tiếng với lồng chim cảnh bằng tre, trúc có giá trị từ vài trăm nghìn đến hàng chục triệu đồng mỗi sản phẩm. Tuy nhiên, hoạt động kinh doanh trực tuyến khiến nhiều người dân, doanh nghiệp gặp phải một số khó khăn nhất định như: Quá trình bán hàng trên không gian mạng thường có sự cạnh tranh gay gắt. Người mua hàng không thể trực tiếp xem sản phẩm khiến niềm tin của khách hàng bị ảnh hưởng. Tiềm ẩn nguy cơ rò rỉ thông tin cá nhân của cả người mua và người bán. Hàng hóa dễ tồn kho nhiều nếu không có chiến lược kinh doanh tốt và đa dạng hóa mẫu mã sản phẩm...

Theo Phó Giám đốc Sở Công thương Hà Nội Nguyễn Thế Hiệp, thành phố Hà Nội đang tích cực triển khai các giải pháp hỗ trợ, thúc đẩy ứng dụng rộng rãi thương mại điện tử trong doanh nghiệp và cộng đồng; trong đó hỗ trợ mở rộng thị trường tiêu thụ cho các sản phẩm, hàng hóa làng nghề truyền thống, sản phẩm thủ công mỹ nghệ. Các đơn vị cũng tăng cường tuyên truyền, đào tạo kỹ năng thương mại điện tử cho người dân và doanh nghiệp; khuyến khích khởi nghiệp, ứng dụng thương mại điện tử trong hoạt động sản xuất, kinh doanh…

Theo đề án tổng thể phát triển làng nghề vừa được phê duyệt, Hà Nội đặt mục tiêu giai đoạn 2025-2030 sẽ có ít nhất 80% số người lao động tại làng nghề được đào tạo, đào tạo lại, tập huấn nâng cao kiến thức công nghệ thông tin cơ bản. Hà Nội cũng sẽ hỗ trợ số hóa cho các sản phẩm làng nghề, xây dựng Vlog làng nghề Hà Nội… Ngoài ra, để ứng dụng chuyển đổi số vào kinh doanh, các làng nghề cần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực có kỹ năng thương mại điện tử; nắm bắt công nghệ mới, đầu tư, đưa các ứng dụng công nghệ vào sản xuất, kinh doanh, tiếp cận khách hàng; qua đó, góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm và mở rộng thị trường cho sản phẩm làng nghề trong nước và thế giới.

Nguồn: https://nhandan.vn/chuyen-doi-so-o-lang-nghe-truyen-thong-post870409.html