Chuyên gia: Chứng khoán giảm là bình thường, nhà đầu tư cần bình tĩnh

Nhà đầu tư đang phản ứng thái quá

Phiên giao dịch sáng nay (3/4), thị trường chứng khoán bị bán tháo trên diện rộng. VN-Index có lúc giảm tới 80 điểm, chỉ số giảm sâu dưới 1.240 điểm. Sắc đỏ bao trùm, dòng tiền tháo chạy khỏi thị trường với thanh khoản trên HoSE gần 28.000 tỷ đồng, nhiều mã giảm hết biên độ.

Trong bối cảnh thị trường biến động mạnh, nói với phóng viên báo Dân trí, chuyên gia kinh tế Lê Xuân Nghĩa cho rằng nhà đầu tư đang phản ứng thái quá, dẫn đến tâm lý hoảng loạn và áp lực bán lan rộng. "Tâm lý hoảng loạn đang lan rộng, tạo ra hiệu ứng dây chuyền ngay cả đối với những cổ phiếu có nền tảng vững chắc", ông Nghĩa phân tích.

Theo chuyên gia này, việc các ngành chịu tác động trực tiếp từ chính sách thuế nhập khẩu mới như thủy sản, dệt may, cao su, phân bón... đối mặt với áp lực bán là điều tất yếu. Đáng chú ý hơn là hiện tượng nhà đầu tư cũng đang bán tháo mạnh mẽ cổ phiếu thuộc các lĩnh vực có cơ bản ổn định như ngân hàng, chứng khoán - những ngành chỉ chịu ảnh hưởng gián tiếp.

"Thị trường luôn vận động theo quy luật cung cầu. Khi một nhóm nhà đầu tư bán ra, sẽ có nhóm khác nhìn thấy cơ hội và sẵn sàng mua vào", chuyên gia nhận định và dự đoán thanh khoản thị trường có thể sẽ đạt đỉnh trong phiên giao dịch hôm nay.

Trả lời phóng viên báo Dân trí, ông Đinh Minh Trí - Trưởng phòng Phân tích, Khối khách hàng cá nhân, Công ty Chứng khoán Mirae Asset - nói việc Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố hàng loạt chính sách thuế mới, bao gồm mức 46% với Việt Nam vượt ngoài dự báo của giới chuyên gia, giới đầu tư. Mức thông thường được dự đoán khoảng 15-25%.

Con số áp thuế vượt ngoài sức kỳ vọng này đã dẫn tới thị trường chứng khoán sáng nay phản ánh rất rõ ràng, có lúc VN-Index giảm tới 70 điểm, cũng là một trong những phiên giảm mạnh nhất lịch sử. Các ngành liên quan nhiều tới Mỹ như xuất khẩu, thủy sản, công nghệ thông tin, vật liệu xây dựng... đều bị ảnh hưởng mạnh.

Chuyên gia nói việc thị trường tăng giảm là bình thường, nhà đầu tư cần kiểm soát được tâm lý (Ảnh minh họa: Hải Long).

Chuyên gia Đặng Trần Phục - Chủ tịch HĐQT của AzFin Việt Nam (đơn vị chuyên về tài chính) - nhận định thị trường chứng khoán Việt Nam đã có sự điều chỉnh mạnh sau công bố áp thuế của Mỹ đối với hàng hóa của Việt Nam lên đến 46%. Theo ông, nhà đầu tư cần hiểu rõ 5 yếu tố.

Thứ nhất, không phải hàng hóa nào của Việt Nam xuất khẩu vào Mỹ cũng bị áp mức thuế này. Một số hàng hóa có tổng mức thuế áp cao hơn 46% nhưng đa phần có mức áp thuế thấp hơn nhiều con số 46%.

Thứ 2, tỷ trọng xuất khẩu của Việt Nam vào Mỹ lớn, khoảng 29,47% tổng kim ngạch xuất khẩu (119,5 tỷ USD so với tổng kim ngạch xuất khẩu 405,53 tỷ USD), như vậy sẽ có sự ảnh hưởng lớn nhưng không phải tất cả. Bởi Việt Nam còn xuất khẩu sang các nền kinh tế khác.

Thứ 3, mức thuế này Chính phủ Mỹ đưa ra không phải là cố định mà cơ bản có thể đàm phán lại với các nước có thiện chí. Mỹ cũng có gợi ý cho các nước trong bản công bố dày hơn 400 trang trong đó có 8 trang về Việt Nam. Vì vậy, Việt Nam có thể dựa vào đó để có những giải pháp kịp thời nhằm giảm thiểu rủi ro.

Thứ 4, không phải mỗi Việt Nam bị áp thuế, các nước trên thế giới có quan hệ thương mại đáng kể với Mỹ đều bị áp thuế.

Thứ 5, các doanh nghiệp bị ảnh hưởng trực diện lớn nhất đa phần là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI). Các doanh nghiệp niêm yết có tỷ trọng ảnh hưởng không quá 20%, tất nhiên sẽ có sự ảnh hưởng chéo.

Hiểu sao cho đúng về chính sách thuế 46% với Việt Nam?

Việc Mỹ quyết định áp thuế 46% đối với hàng hóa Việt Nam đang tạo ra những tác động mạnh mẽ lên thị trường tài chính, đặc biệt là chứng khoán. Theo PGS.TS Nguyễn Hữu Huân - Giảng viên Đại học Kinh tế TPHCM (UEH) - chính sách thuế mới này không chỉ ảnh hưởng đến các doanh nghiệp xuất khẩu mà còn gây xáo trộn đến toàn bộ nền kinh tế toàn cầu.

Chính sách của Tổng thống Mỹ Donald Trump luôn thay đổi nhanh chóng, tạo ra những cú sốc trên phạm vi toàn cầu. Ngay sau khi thông tin về mức thuế mới được công bố, giá vàng đã tăng vọt do lo ngại lạm phát tại Mỹ leo thang và đồng USD suy yếu. Điều này phản ánh tác động lớn của quyết định thuế quan lên thị trường tài chính quốc tế.

Tại thị trường Việt Nam, nhóm cổ phiếu hưởng lợi từ chính sách này chủ yếu thuộc các doanh nghiệp tập trung vào thị trường nội địa hoặc xuất khẩu sang các khu vực khác ngoài Mỹ. Ngược lại, những cổ phiếu của doanh nghiệp xuất khẩu trực tiếp vào Mỹ sẽ chịu ảnh hưởng tiêu cực nặng nề.

Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố chính sách thuế mới tại sự kiện ở Vườn hồng, bên trong Nhà Trắng ngày 2/4 (Ảnh: Reuters).

Theo ông Huân, mức thuế 46% hiện tại có thể chưa phải con số cuối cùng. Nhiều khả năng chính quyền ông Trump sẽ điều chỉnh xuống mức thấp hơn, nhưng vẫn dao động quanh 20%, thay vì đưa về 0% như trước đây.

Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là liệu chính sách thuế này có kéo dài hay không? Lịch sử cho thấy, các quyết sách của ông Trump thường có tác động mạnh ngay từ giai đoạn đầu nhưng có thể dần suy giảm, tương tự như cách Mỹ từng áp thuế lên Trung Quốc năm 2018 rồi sau đó giảm bớt. Dẫu vậy, theo chuyên gia, nếu Mỹ kiên định với chính sách này, nguy cơ một cuộc chiến thương mại quy mô lớn - thậm chí kèm theo một cuộc chiến tranh tiền tệ - là điều khó tránh khỏi.

Theo ông Huân, để giảm thiểu tác động từ chính sách thuế của Mỹ, Việt Nam cần có những bước đi chiến lược. Trước tiên, cần tìm cách giảm thâm hụt thương mại với Mỹ bằng việc đẩy mạnh nhập khẩu hàng hóa từ nước này. Các biện pháp như miễn thuế nhập khẩu hoặc tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hàng Mỹ vào Việt Nam có thể giúp cải thiện cán cân thương mại và thể hiện thiện chí hợp tác.

Ở chiều ngược lại, các doanh nghiệp Việt Nam cũng cần điều chỉnh chiến lược xuất khẩu để tránh bị Mỹ coi là "trạm trung chuyển" cho hàng hóa từ các nước khác nhằm né thuế. Điều này đòi hỏi những quy định chặt chẽ hơn về xuất xứ hàng hóa và tỷ lệ nội địa hóa để đảm bảo tính minh bạch, đồng thời thúc đẩy phát triển sản xuất trong nước.

Bối cảnh hiện tại cũng là cơ hội để Việt Nam nâng cao tính tự chủ trong nền kinh tế. Theo ông Huân, "thời vận đã đến, vấn đề là chúng ta có tận dụng được hay không". Để làm được điều đó, Việt Nam cần phát triển mạnh các tập đoàn tư nhân, tạo ra những doanh nghiệp đầu tàu có khả năng dẫn dắt nền kinh tế và vươn tầm quốc tế.

Dự thảo Nghị quyết về phát triển kinh tế tư nhân đang được xây dựng được kỳ vọng sẽ tạo ra những chính sách đột phá, giúp doanh nghiệp Việt Nam lớn mạnh thực sự. Một trong những yếu tố then chốt chính là đẩy mạnh tỷ lệ nội địa hóa trong sản xuất và xuất khẩu, từ đó giảm sự phụ thuộc vào thị trường bên ngoài và tăng khả năng thích ứng với các biến động quốc tế.

Việc Mỹ áp thuế nhập khẩu cao với hàng hóa Việt Nam là một rủi ro lớn, nhưng cũng là "bài kiểm tra" cho khả năng thích ứng của nền kinh tế. Việt Nam cần nhanh chóng xây dựng các kịch bản ứng phó, kể cả trong trường hợp xấu nhất, để tránh bị động và có thể đưa ra các chính sách đối phó kịp thời.

Dù diễn biến chính sách của Mỹ vẫn còn nhiều ẩn số, song một điều chắc chắn là Việt Nam cần chuẩn bị sẵn sàng để đối mặt với những thay đổi, đồng thời tận dụng cơ hội để nâng cao nội lực nền kinh tế.

Nhà đầu tư cần bình tĩnh

Trong ngắn hạn, ông Đinh Minh Trí cho rằng thị trường chứng khoán sẽ bị tác động tiêu cực trong phiên hôm nay và ngày mai.

Trong phiên, thị trường có thể có những thời điểm có nhịp hồi trong phiên hôm nay nhưng khó mạnh. Nhịp hồi có thể rõ ràng hơn vào tuần sau. Mức độ ảnh hưởng của chính sách thuế có thể diễn ra trong 1-2 tháng, sau đó sẽ được điều chỉnh khi các nước sẽ có động thái thương lượng với chính quyền ông Trump.

Cũng theo đại diện của Mirae Asset, chính sách áp thuế và con số thuế của ông Trump nêu ra cần thời gian tham khảo lại vì mọi thứ đang chưa có sự rõ ràng. Nhà đầu tư cần bình tĩnh, tìm cách xử lý và đưa ra quyết định, tránh tâm lý hoảng loạn gây rủi ro không đáng có.

Theo ông Trí, nhà đầu tư lúc này cần tránh sử dụng margin. Thị trường lúc nào cũng sẽ có những cổ phiếu, nhóm ngành tích cực. Một số ngành không liên quan đến Mỹ hoặc có tính phòng thủ cao như sữa, dược phẩm, xăng dầu... có thể tạo đáy trước. Các nhóm còn lại có thể tạo đáy sau có thể trong tháng này hoặc khi có công bố của FTSE về vấn đề nâng hạng. Nhà đầu tư tùy vào mức độ chấp nhận rủi ro để có thể đưa ra quyết định hợp lý.

Đối với nhà đầu tư theo trường phái giá trị, ông Đặng Trần Phục khuyến cáo xem xét lại phân bổ tỷ trọng tài sản đã hợp lý chưa? Nếu tỷ trọng cổ phiếu quá cao hoặc có sử dụng đòn bẩy thì nên giảm bớt để tránh áp lực nếu đổ vỡ xảy ra.

Đối với các nhà đầu tư có tỷ trọng tài sản cho kênh cổ phiếu còn thấp và có sẵn tiền mặt sẵn, ông Phục nêu có thể nhân cơ hội này mua tích lũy thêm các cổ phiếu có lợi thế cạnh tranh mạnh, có nền tảng tài chính tốt, có cổ tức tiền mặt cao.

Đối với danh mục tổng thể, ông Phục cho rằng nhà đầu tư cần đáp ứng được các tiêu chí như có dòng tiền cổ tức tương đối cao, tối thiểu trên 4%; cơ cấu phân bổ giữa các ngành hợp lý theo tỷ trọng trong VN-Index để tránh rủi ro tập trung nếu xảy ra trường hợp xấu. Ngoài ra, các cổ phiếu đầu ngành, ít bị ảnh hưởng trực diện bởi việc áp thuế của Mỹ sẽ là những cổ phiếu hồi phục mạnh nhất sau khó khăn.

Về triển vọng thị trường, chuyên gia Lê Xuân Nghĩa nói biến động mạnh của thị trường chứng khoán hiện tại đang mở ra cơ hội cho chiến lược đầu tư dài hạn. Tuy nhiên, ông cho rằng các nhà đầu tư nên thận trọng và áp dụng chiến lược giải ngân từng phần.

"Đây không phải thời điểm để đổ toàn bộ tiền vào thị trường. Hãy quan sát, chọn lọc kỹ lưỡng và giải ngân dần dần để kiểm soát rủi ro. Không ai có thể chắc chắn liệu ngày mai thị trường có tiếp tục sụt giảm hay không", ông Nghĩa nhấn mạnh.

Nguồn: https://dantri.com.vn/kinh-doanh/chuyen-gia-chung-khoan-giam-la-binh-thuong-nha-dau-tu-can-binh-tinh-20250403112617046.htm