Về núi Bà Đen, lặng nghe một mùa lễ vía

Từ sáng sớm, quốc lộ hướng về Tây Ninh đã nhộn nhịp người hành hương. Những đoàn xe nối dài, mang theo lễ vật, hương hoa và cả những ước nguyện giản dị của đời thường: cầu cho cha mẹ khoẻ mạnh, con cái học hành suôn sẻ, cho công việc được hanh thông, cho lòng người an yên.

Lễ vía Bà Đen năm nay diễn ra từ ngày 30.5–1.6.2025 (tức mùng 4–6 tháng 5 âm lịch), tại cả khu vực chùa Bà và đỉnh núi. Đây là dịp để du khách và phật tử từ khắp nơi về chiêm bái Linh Sơn Thánh Mẫu, tham gia các nghi lễ tâm linh truyền thống như lễ tắm Bà, tụng kinh và dâng 10 loại lễ vật linh thiêng.

Núi Bà Đen – ngọn núi cao nhất Nam Bộ, hiện lên sừng sững, mang vẻ đẹp trầm mặc và huyền bí giữa mây trời. Điểm dừng chân đầu tiên của tôi là chùa Bà, nằm lưng chừng núi, ở độ cao 350m so với mực nước biển, nơi thờ Linh Sơn Thánh Mẫu – vị nữ thần mà người dân nơi đây tin rằng đã hiển linh phù hộ cho bao thế hệ.

Điện Bà nằm trong hệ thống chùa Bà, lọt thỏm giữa rừng xanh, những mái cong cổ kính. Điện được dựng từ một hang đá nhô ra thành động, là điểm chính thờ Linh Sơn Thánh Mẫu trong hệ thống các chùa núi Bà. Điện Bà là nơi duy nhất tại Tây Ninh thờ pho tượng Linh Sơn Thánh Mẫu tại chính điện. Hằng năm, tại Điện Bà có rất nhiều hoạt động văn hoá tín ngưỡng, trong đó lớn nhất là lễ vía Bà Linh Sơn Thánh Mẫu.

Trong làn khói nhang nghi ngút, tôi thấy từng dòng người kiên nhẫn xếp hàng dâng hương. Có cụ bà tóc bạc trắng, tay run run chắp lạy. Có người mẹ trẻ bồng trên tay em bé còn chưa biết nói, thì thầm khấn nguyện: “Lạy Bà phù hộ”.

Không khí lễ hội đông đúc nhưng không ồn ào. Mỗi người đến đều mang theo một niềm tin. Có người đi suốt đêm để kịp giờ cúng chính lễ, có người lặng lẽ ngồi một góc, chắp tay khấn nguyện, đôi mắt rưng rưng.

Tôi cũng thắp một nén hương. Không cầu điều gì cao xa, chỉ mong được giữ lại chút lòng thành – để giữa cuộc đời nhiều biến động, mình vẫn không đánh mất niềm tin. Tiếng chuông chùa vang nhẹ trong gió. Tôi lang thang quanh điện, nghe tiếng tụng kinh, tiếng gió lùa qua tán cây, và cả tiếng nói cười của những người khách hành hương.

Người ta rủ nhau mua những cành hoa đăng, những dải vải đỏ ghi lời cầu nguyện, treo lên cây nguyện ước phía trước Điện. Mỗi cành là một mong muốn, mỗi màu là một mảnh ước mơ. Giữa muôn ngàn điều khấn xin ấy, tôi chợt hiểu: niềm tin không cần lớn, chỉ cần đủ để người ta còn thấy ấm lòng mà bước tiếp.

Từ khu vực chùa Bà, tôi bắt đầu trải nghiệm cáp treo khoảng năm phút lên đỉnh núi. Tại quảng trường Tây Bổ Đà Sơn, không gian linh thiêng như lắng đọng, bảo tượng Phật Bà Tây Bổ Đà Sơn uy nghi toả sáng. Tượng Phật có khuôn mặt hiền từ, tay trái cầm bình cam lộ, tay phải nâng lên bắt quyết Giáo hoá thủ ấn. Tôi cảm nhận được sự bao la, chở che của tam bảo, hài hoà giữa vẻ đẹp hùng vĩ thơ mộng của non thiêng. Mọi ranh giới, mọi khổ đau dường như tan biến, chỉ còn lại sự kết nối sâu sắc với một nguồn năng lượng an lành và yêu thương. Từ quảng trường, tôi có thể phóng tầm mắt nhìn ra toàn cảnh ẩn hiện giữa biển mây, hay khung cảnh thiền định với những lối đi hoa nở tưng bừng. Núi Bà hiện lên như một bức tranh thơ được dệt bởi mây trời gió núi.

Trên đỉnh thiêng Bà Đen – nóc nhà Nam Bộ, Sun World Ba Den Mountain thổi hồn vào từng nếp văn hoá qua chuỗi hoạt động độc đáo, kết nối tâm linh và nghệ thuật. Nổi bật là chợ lá – phiên chợ tôi có thể dùng lá bồ đề để trao đổi đặc sản Tây Ninh, không chỉ là mua bán mà còn là hành trình gieo duyên lành, hướng về những giá trị sâu sắc.

Vào tối 31.5, trong không gian tĩnh lặng và linh thiêng của quảng trường tượng Phật Bà Tây Bổ Đà Sơn, hàng ngàn ngọn hoa đăng sẽ được thắp sáng trong lễ dâng đăng, tạo nên khoảnh khắc huyền diệu, như đưa lòng người chạm đến cõi an yên. Đến ngày 1.6, nơi đây bừng sáng sắc màu tuổi thơ với tết thiếu nhi – rộn ràng tiếng cười qua các trò chơi dân gian, múa lân và những tiết mục nghệ thuật đặc sắc dành riêng cho các em nhỏ.

Du khách cũng có thể dừng chân chiêm bái tại Vườn bồ đề – nơi quy tụ những gốc bồ đề thiêng được chiết từ Bồ Đề đạo tràng (Ấn Độ), và lắng lòng trước triển lãm tranh “Về ngộ” cùng không gian hoa đăng, nơi ký ức, nghệ thuật và niềm tin giao hoà. Một hành trình về với văn hoá – tâm linh đầy thi vị, một trải nghiệm khó quên giữa chốn mây ngàn.

Rời núi Bà khi nắng đã nghiêng, tôi ngoái nhìn lại núi thiêng trong ánh hoàng hôn. Dưới chân núi, từng hàng quán xôn xao, tiếng chuông chùa ngân nga như vọng về từ một cõi xa xưa, những tà áo dài bay trong gió lễ, nhẹ nhàng mà thành kính. Một lễ hội không ồn ào bởi âm nhạc, mà âm thầm lan toả bằng niềm tin và ký ức.

Lễ vía Bà không chỉ là một nghi lễ tín ngưỡng – với tôi, đó là một khoảnh khắc để lắng lại giữa những xô bồ thường nhật, là dịp để trở về với cội nguồn tâm linh của chính mình. Bởi ở nơi ấy, giữa mây ngàn, vẫn luôn có một chốn linh thiêng lặng lẽ mà bao dung, sẵn sàng mở vòng tay đón ta trở về – bất kể ta đang mải miết nơi đâu giữa cuộc đời.

Tương truyền, khi xưa, đất Quang Hoá (Trảng Bàng ngày nay) nổi tiếng có cô gái Lý Thị Thiên Hương diện mạo đen đúa nhưng phẩm hạnh đoan trang, tài năng xuất chúng, hay lên chùa lễ Phật vào những ngày trăng rằm. Nhiều trai tráng trong vùng âm thầm mến mộ nàng, trong đó có tên công tử quan huyện kiêu căng ao ước lấy nàng về làm thiếp. Sau nhiều lần cám dỗ bằng tiền bạc không thành, gã bèn sai thuộc hạ dùng vũ lực bắt cóc nàng thiếu nữ tội nghiệp.

Giữa tình thế hiểm nghèo, một chàng trai tên Lê Sĩ Triệt đã anh dũng hành hiệp trượng nghĩa, giải thoát nàng Thiên Hương khỏi bọn cường hào ác bá. Chàng vốn có tiếng văn hay võ giỏi, tài mạo song toàn. Cảm mến trước ơn nghĩa này, cha mẹ nàng đã hứa hôn cho hai người và bắt đầu tính chuyện trăm năm.

Nào ngờ hạnh phúc không kéo dài lâu, chàng Lê Sĩ Triệt phải lên đường tòng quân theo đuổi chí lớn. Trong một lần lên núi lễ Phật cầu an, nàng không may bị gia nô của tên công tử vây khốn và phải nhảy xuống hố sâu tử tiết để giữ đạo trung trinh. Nhờ căn tu vững vàng qua mấy kiếp, nàng thoát khỏi luân hồi khổ nhục và đắc đạo thành tiên.

Sau ba ngày, nàng hiện hồn báo cho sư thầy biết về sự ra đi của mình, hy vọng thầy giúp đem thân xác phàm trần vẫn còn nguyên vẹn về chôn cất. Hoà thượng nghe lời mách bảo và thực sự tìm được di thể của người con gái bạc mệnh. Chuyện lạ đồn xa đến tai Tả quân Lê Văn Duyệt. Với bản tính cương trực và không tin chuyện huyễn hoặc, ngài liền lên núi tra xét thực hư.

Đứng trước người dân, thượng quốc công triệu hồn nàng Thiên Hương có linh thì hiển thánh. Lúc này, nàng nhập hồn vào một cô gái thôn quê và kể cho ngài Lê Văn Duyệt tường tận sự tình. Đồng thời, nàng cũng báo trước cho thượng quốc công biết về nỗi oan khiên thấu trời xanh trong tương lai của ngài. Cảm động trước tấm lòng đoan trinh ấy, ngài Lê Văn Duyệt trở về dâng sớ tâu vua, sắc phong nàng Lý Thị Thiên Hương chức Linh Sơn Thánh Mẫu, ngự tại núi Một (tức núi Bà Đen ngày nay).

Mai Thảo

Nguồn: https://baotayninh.vn/ve-nui-ba-den-lang-nghe-mot-mua-le-via-a190683.html